Balkenende’s neoliberale missie
De Europese ‘lentetop’ van regeringsleiders ging hoofdzakelijk over economische thema’s. Balkenende liet hier weer zijn ultraliberale gezicht zien: in weerwil van recente massaprotesten tegen de ‘Bolkesteinrichtlijn’ en het als gevolg hiervan afzwakken van de richtlijn door het Europarlement, probeerde hij toch een meer liberale versie van het omstreden dienstenakkoord door te drukken. Het is hem niet gelukt.
Afkomstig van Eurodusnie’s weblog Geen Paniek
De Dienstenrichtlijn, opgesteld door ex-eurocommissaris Frits Bolkestein, heeft tot doel zoveel mogelijk belemmeringen voor grensoverschrijdende dienstverlening in Europa weg te nemen. In de originele versie van de richtlijn was het omstreden ‘oorsprongslandbeginsel’ opgenomen. Hierdoor zouden dienstverlenende bedrijven enkel gebonden zijn aan de wet- en regelgeving in de lidstaat waar hun ‘hoofdzetel’ gevestigd is. Tegenstanders van dit beginsel stelden dat hierdoor milieuwetgeving en sociale regelgeving van lidstaten werd ondermijnd, en dat bedrijven hun hoofdkantoren zouden gaan vestigen in lidstaten met de meest liberale wetgeving. Hierdoor zou op het terrein van milieuwetgeving en sociale wetgeving een ‘race naar de bodem’ kunnen ontstaan.
Onder druk van vakbonden, sociaaldemocratische partijen en linkse organisaties werd de Dienstenrichtlijn al voordat deze in stemming kwam in het Europarlement grotendeels ‘uitgekleed’. In maart sneuvelde ook nog het oorsprongslandbeginsel. Het Europarlement nam een sterk afgezwakte Dienstenrichtlijn aan.
Balkenende weigert zich hier echter bij neer te leggen. Tijdens de afgelopen top van regeringsleiders in Brussel heeft hij geprobeerd een deel van de geschrapte onderdelen uit de Dienstenrichtlijn terug in de tekst te krijgen. De meeste lidstaten vonden het echter te ver gaan om de richtlijn weer op te lappen, en zo de protesten te negeren en het Europarlement te omzeilen. Nederlandse diplomaten, aldus de Financial Times, werden ‘effectief geïsoleerd’. En zo bleef dus, tot teleurstelling van Balkenende, de compromistekst overeind. Toch probeerde onze premier er nog een soort overwinninkje uit te slepen: “De Commissie komt in april met haar nieuwe voorstel dat grotendeels gebaseerd zal zijn op de conclusies van het europarlement”, concludeerde Balkenende; “maar zij zal ook onze overwegingen meenemen”.
Ook Tony Blair is er van overtuigd dat de neoliberale versie van de Dienstenrichtlijn het uiteindelijk wel zal halen: “We kunnen weer een stap verder zetten als mensen constateren dat er door de dienstenrichtlijn geen banen verloren gaan, maar juist nieuwe banen bijkomen”, verklaarde hij na afloop van de top.
Balkenende’s pogingen de Dienstenrichtlijn via een achterdeur weer op te lappen tonen nogmaals aan dat hij zich niets aantrekt van maatschappelijke protesten tegen de neoliberale koers van de EU of van de invloed van het Europarlement. Ook het gegeven dat een grote meerderheid van de Nederlandse bevolking niets moet weten van liberaliseringen lapt hij aan zijn laars. Als een blinde gelovige in de neoliberale Europese heilstaat zet hij zijn missie voort.
Er was trouwens nog een grappig incident aan de vooravond van de top in Brussel: de Franse president Chirac liep kwaad weg tijdens een gesprek bij de Europese werkgeversorganisatie Unice. De voorzitter van deze organisatie sprak de Europese leiders namelijk in het Engels toe, en niet in het Frans. Nationalisme heeft af en toe toch wel geestige trekjes.
(Dit artikel was oorspronkelijk op GlobalInfo gepubliceerd door David Vervoort.)