Ga naar de inhoud

Misbruik crisis om pensioenstelsel aan te vallen

Economische teloorgang door corona uitbraak komt kopstukken goed uit

4 min leestijd
Placeholder image

(Door Cor Minnaard, oorspronkelijk verschenen in BN De Stem (*), via solidariteit.nl)

De corona crisis houdt de gemoederen flink bezig. En intussen zagen hoge heren nog altijd aan de poten van het beste pensioenstelsel ter wereld. Schande!

Nu heel Nederland, net als de rest van de wereld, in de ban is van het corona virus en er vooral bezorgdheid heerst over onze gezondheid, doet het vreemd aan dat er ook wordt gesproken over andere, ‘gewone’ zaken, zoals de pensioenen. En hoewel ik als vakbondslid nu niet de aanstichter ben van die discussie, voel ik me wel verplicht op enkele schandalige uitspraken te reageren.

Het was Klaas Knot van De Nederlandsche Bank (DNB) die vrijdag 27 maart in het televisieprogramma 1Vandaag de kat de bel aanbond. Op de vraag of hij pensioenkortingen (nog) kon uitsluiten, gezien de lage rente en dalende beurskoersen, was de reactie van Knot – niet geheel onverwacht, maar toch schokkend. Nee, dat kan ik absoluut niet. We wisten al voordat het corona virus ons land trof, dat ons huidige pensioenstelsel niet langer houdbaar was. Je zou kunnen zeggen dat door het corona virus het volstrekt onhoudbaar is geworden. Er wordt gelukkig gewerkt, hard gewerkt kan ik zeggen, aan een nieuw pensioencontract en dat zal absoluut nodig zijn.

Onhoudbaar

Cartoon dalende koersen en platzak Vervolgens deed Piet Rietman, econoom bij ABN AMRO er in de Pensioenmonitor van 31 maart nog even een schep bovenop: Eerder signaleerden we al dat de dalende rente van het pensioenakkoord een dode letter maakte. Nu de corona crisis aantoont hoe instabiel het huidige stelsel is en hoe laag de dekkingsgraden kunnen worden, kan alleen nog maar gewerkt worden aan een stelsel zonder rekenrente en dekkingsgraden. Dat is in de praktijk een stelsel zonder vaste pensioenaanspraken.

Door het corona virus is ons pensioenstelsel dus volstrekt onhoudbaar geworden, volgens meneer Knot! En er moet een nieuw stelsel komen, zonder vaste pensioenaanspraken, volgens meneer Rietman! Regelrechte schandalige aanvallen op het beste pensioenstelsel van de wereld. Die aanvallen mogen niet onweersproken blijven, ondanks de corona crisis. Over dalende koersen ging het. En inderdaad, de waarde van aandelen daalde wereldwijd in de eerste drie maanden van 2020. En dat betekent dat ook de waarde van het vermogen van pensioenfondsen daalde. Maar waarom heren economen zou dat een reden zijn om nu – versneld – over te gaan naar een nieuw pensioenstelsel, een stelsel zonder vaste pensioenaanspraken? Want ook in 2008 was er een crisis en in 2018 een dip. Maar steeds herstelden de pensioenfondsen zich en is het vermogen van alle fondsen samen ten opzichte van 2008 meer dan verdubbeld tot de ruim 1.500 miljard euro die ze nu waard zijn!

Langere termijn

De pensioenfondsen ABP [overheid] en PfzW [zorg en welzijn] laten bijvoorbeeld zien dat er geen reden is voor enige paniek, want het opbouwen van pensioenvermogen gaat over langere termijnen. En juist als we kijken naar die langere termijnen, zien we geweldig goede rendementen! Het ABP heeft over de afgelopen twintig jaar gemiddeld 7 procent rendement per jaar behaald, en PfzW heeft sinds de oprichting van dit fonds in 1971 gemiddeld een rendement van 8 procent per jaar behaald. Geen enkele reden om de pensioenen te korten dus. Sterker nog: hoogste tijd dat de pensioenuitkeringen en de pensioenopbouw van mensen die nu nog werken eindelijk weer eens geïndexeerd worden, aangepast aan de gestegen prijzen dus.

Natuurlijk zullen de heren Knot en Rietman en minister Koolmees (Sociale Zaken), en al die anderen die ons pensioenstelsel om zeep willen helpen, tegenwerpen dat tegenover de goede rendementen nog hogere verplichtingen staan. Dat wil zeggen, dat wat de fondsen nu en de komende tientallen jaren aan pensioenuitkeringen moeten betalen.

Maar bij het berekenen van die verplichtingen moeten de pensioenfondsen van meneer Knot net doen alsof ze de komende veertig jaar geen 7 procent, maar slechts 0,3 procent rendement kunnen halen. Dat betekent dat ze nu al bijna in kas moeten hebben wat ze pas over veertig jaar nodig hebben. En omdat ze het in kas moeten houden, kan het niet worden uitgegeven aan indexering van de pensioenen. Steeds meer mensen hebben daardoor al bijna 20 procent aan koopkracht verloren. Een schande!

En waar het pensioenakkoord volgens meneer Rietman toe moet leiden, is helemaal de doodsteek voor onze pensioenvoorziening: een stelsel zonder vaste pensioenaanspraken. Dat is vooral fijn voor werkgevers: duidelijkheid over de af te dragen premie. Voor werknemers rest dan enkel onzekerheid over het uiteindelijk te behalen pensioen. Om het niet zover te laten komen, moet onze strijd doorgaan. Want: een goed pensioen is een kwestie van fatsoen!

(*) Overgenomen van BN De Stem, 8 april 2020. Cor Minnaard, Bergen op Zoom. Is kaderlid FNV senioren West-Brabant.