Ga naar de inhoud

NEF versus IMF

Naast het jaarlijkse rapport van het IMF over de (economische) toestand van de wereld, is er nu ook dat van de NEF

4 min leestijd
Placeholder image

Kort na de WTO-conferentie was het alweer de beurt aan IMF en Wereldbank om te vergaderen. Zonder al teveel ongewenste belangstelling van actievoerders hielden zij hun najaarsvergadering in het altijd zonnige Dubai. Het IMF bracht ook haar jaarlijkse lijvige rapport over de toestand in de wereld weer uit, de World Economic Outlook. De informatie die daarin aangeboden wordt, geldt als gezaghebbend. Maar er is ook kritiek. Niet zozeer omdat de feiten niet zouden kloppen, maar omdat ze steevast alleen bepaalde feiten weergeven, en allerlei andere zaken buiten beeld laten.

Zo is de fixatie op economische groei bij het IMF bekend. De berekening van die groei wordt als een neutrale, wetenschappelijke exercitie beschouwd maar is dat natuurlijk niet. Sommige kosten worden wel in de balans opgenomen, andere niet en dan is er nog een hele discussie over hóe je allerlei economische effecten meet.

Een organisatie die het er niet bij wil laten zitten is de New Economics Foundation (NEF) in Londen. De NEF (website NEF) is voortgekomen uit een omvangrijke internationale campagne voor het schrappen van schulden van ontwikkelingslanden, de Jubilee 2000 Campagne. (Zie voor meer informatie jubileeplus). De NEF heeft in september het schaduwrapport van het IMF-rapport uitgebracht, onder de titel The Real World Economic Outlook (RWEO). De eerste druk is inmiddels uitverkocht.

Het IMF kondigde aan dat het weer snor zit met de wereld. De economie groeit weer overal, en in 2004 zou vooral die van de VS flink herstellen. De berichten komen overeen met eerdere bevindingen van de Wereldbank in het voorjaar. IMF-econoom Kenneth Rogoff verklaarde dan ook op een persconferentie in Dubai dat “we voor het eerst sinds heel lange tijd weer redelijk optimistisch kunnen zijn over het perspectief van terugkeer naar normale groeicijfers in de wereldwijde economie, of misschien nog wel betere”. Wereldwijd zou het groeicijfer 3,2 procent bedragen, en volgend jaar 4,1. Europa zou daarbij achterblijven op de VS met 0,5 2,6 procent. Aziatische landen als China en Vietnam zullen het snelst groeien (zo’n 7,5 procent), terwijl subsaharaans Afrika dit jaar 3,6 procent zou halen en het Midden-Oosten en Noord-Afrika 5.2 procent.

Maar volgens het NEF wordt de economische groei gevoed door een “gigantische stofzuiger” die geld wegzuigt uit de arme landen en dat terecht doet komen bij een elite in de rijke landen, vooral de VS.”Ondanks veel geknutsel met statistieken, is er geen enkel bewijs dat het zogenaamde ’trickle down’ effect werkt,” verklaarde de hoofdredacteur van RWEO, Ann Pettifor. “In plaats daarvan, en dat wordt door de Wereldbank met zijn eigen cijfers toegegeven, lenen arme landen geld aan de rijke, waarmee ze onbewust de overvloedige levenswijze financieren in de VS en andere rijke landen”. Volgens het NEF-rapport gaan het IMF en andere instellingen die door de rijke landen gedomineerd worden, uit van een theoretische kapitaalstroom van de rijke naar de arme landen. “Maar het tragische is dat het tegenovergestelde nu gebeurt. Het is een vorm van wereldwijde diefstal van de armen, en het is één van de verklaringen voor de groeiende spanningen die er op de wereld ontstaan” (Pettifor).

Volgens het rapport is een van de voornaamste oorzaken van deze ‘stofzuiger’ dat de internationale financiele structuur dusdanig ontworpen is dat de rijken er beter van worden. Centraal in het probleem staan de Amerikaanse “IOUs” of “treasury bills” die in de door de dollar gedomineerde wereldeconomie dienen om leningen vast te leggen. Het gigantische Amerikaanse tekort wordt hiermee in feite gefinancierd. Volgens het RWEO nemen de IOU’s de plaats in die vroeger goud had, als standaard in internationale geldzaken.

Arme landen “lenen nu in feite tegen heel lage rentetarieven geld uit aan de VS, terwijl ze tegelijkertijd elders weer geld moeten lenen (onder andere van de VS, de Wereldbank en het IMF) tegen heel hoge rentetarieven”.

Daar komt bij dat er elk jaar zo’n 97,8 miljard dollar als directe buitenlandse investeringen (FDI) vanuit arme landen vertrekt naar banken in Zwitserland, de EU en vooral de VS. Een deel hiervan betreft volgens RWEO legale investeringen van inwoners van ontwikkelingslanden. Maar het merendeel betreft illegaal kapitaal waarvoor de banken in het westen maar al te graag de deuren openen”. Daar komt nog bij dat multinationals ook nog een kapitaalstroom van zuid naar noord in stand houden als ze winsten die ze in arme landen gemaakt hebben naar ‘huis’ brengen. Dat gaat om zo’n 55 miljard dollar per jaar. Alleen daarmee al wordt de jaarlijkse ontwikkelingshulp (in totaal 32 miljard per jaar) gemakkelijk overschaduwd. (bron: IPS 18 sept. 2003; gulfnews 19 september; website NEF)

(Dit artikel was oorspronkelijk op GlobalInfo gepubliceerd door Kees Stad.)