Puerto Rico: het Griekenland van de VS?
De publieke schulden van 72 miljard dollar maken Puerto Rico tot het gebied met de meeste schulden per hoofd van de bevolking in de VS. Het eiland wordt uitgesloten van de financiële en sociale hulpmaatregelen die Washington voor Amerikaanse staten beschikbaar stelt. Daarmee toont het eiland opvallende gelijkenissen met Griekenland.
(Oorspronkelijk verschenen bij deWereldMorgen, foto: overheidsgebouw in San Juan, gemeente in Puerto Rico. Bron: Wikipedia)
In juli heeft Puerto Ricaans gouverneur Alejandro García Padilla laten weten dat Puerto Rico het totale publieke schuldbedrag van 72 miljard dollar niet kan betalen. Afgelopen maandag verstreek er opnieuw een betalingstermijn. Intussen leidt de schuldencrisis de bevolking verder richting diepe armoede.
Verhuizen
Om zich uit de schuldencrisis te redden heeft het eiland strenge bezuinigingsmaatregelen opgesteld die tot stakingen en burgerprotesten hebben geleid. Onder meer de beperkingen op arbeidsrechten en de inkrimping van de gezondheidszorg en het onderwijs lokken hevig protest uit. Op 1 juli heeft de overheid de BTW bovendien met 4.5 procent verhoogd.
Volgens de BBC maken de publieke schulden Puerto Rico tot het gebied met de meeste schulden per hoofd van de bevolking in de VS. Het werkloosheidscijfer ligt er op 14 procent. Dat is het dubbele van het nationale gemiddelde, vervolgde het Britse nieuwsstation. Daarbovenop komt nog eens een slordige tien jaar van weinig tot geen economische groei.
Ondertussen trekken steeds meer studenten en jonge arbeidskrachten weg. Gemiddeld daalt de bevolking er met 1 procent per jaar. Tegenover de BBC zei een studente verpleegkunde: “Ik denk dat ik hier geen toekomst heb, ik wil binnen één of twee jaar naar de VS verhuisd zijn.”
IMF
BBC sprak ook met Melba Acosta, de directrice van een ontwikkelingsbank die de financiën beheert na de publicatie van een vernietigend rapport van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Nieuwe kredieten afsluiten om de schulden af te betalen, is geen optie. Een herstructurering van de schulden is noodzakelijk, vindt Acosta.
De Puerto Ricaanse overheid heeft een aantal rapportaanbevelingen afgewezen, waaronder het verlagen van het minimumuurloon 7,25 dollar, en het snijden in de publieke sector aangezien daar zo’n 20 procent van de beroepsbevolking werkt.
Puerto Rico telt 3.5 miljoen inwoners die ook Amerikaanse staatsburgers zijn. Het eiland bevindt zich op Amerikaans territorium en is een zogenaamde niet- geïncorporeerd gebied van de VS dat door de Amerikaanse overheid beheerd wordt. Het eiland heeft een eigen partijpolitieke landschap waar het opkomstcijfer bij verkiezingen verrassend hoger ligt (78 procent) dan in de VS (58 procent).
Griekenland
Puerto Rico wordt ook weleens “Griekenland van de Caribbean genoemd,” aldus de BBC. Maar in tegenstelling tot Griekenland vallen de schulden van het eiland onder de Federale Reserve, de centrale bank van de VS.
Anderzijds kan Puerto Rico in deze crisissituatie geen beroep doen op een federale bankroetbescherming waar Amerikaanse staten recht op hebben. Nu moet Puerto Rico alleen onderhandelen met zijn schuldeisers. Een lastig karwei, stelt Al Jazeera America op woensdag 5 augustus.
De meeste eilandbewoners geloven dat politieke partijen geen oplossingen kunnen bieden. Milton Cofresi Jr., een gepensioneerde aandeelhandelaar geeft aan het nieuwsstation deze toelichting: “Politieke partijen kennen geen leiderschap; er is niemand waar we tegenop kunnen kijken.”
Onafhankelijkheid
In een opiniestuk voor The Independent stelt journaliste Raquel Reichard dat in deze schuldencrisis Puerto Rico een volledige onafhankelijkheid kan overwegen in plaats van een “kolonie” van de VS te blijven. Dat is volgens Reichard de “beste optie” voor het eiland. In de Britse krant verwijst ze naar de analyse van financieel journalist Felix Salmon die zegt dat rechtbanken besluiten kunnen nemen over belastingen en privatisering zonder de inspraak van de bevolking
De Amerikaanse regering denkt dat het Amerikaanse Congres de regeling voor federale bankroetbescherming misschien kan herzien. In Washington wordt Puerto Rico door 1 persoon vertegenwoordigt: Pedro Pierluisi die inziet dat het eiland ook geen beroep kan doen op andere federale fondsen die voor Amerikaanse staten beschikbaar zijn gesteld.
Gênant
“Het is gênant om burger te zijn in een natie waar je niet op een president kan stemmen of in het Congres kan meestemmen,” zegt Pierluisi tegen de BBC. Hij vindt het oneerlijk dat het eiland ook wordt uitgesloten van belangrijke gezondheidszorgprogramma’s van de Amerikaanse regering.
Democratische en Republikeinse presidentskandidaten zeggen voorstander te zijn van het recht op federale bankroetbescherming voor Puerto Rico, maar de eindbeslissing ligt in de handen van het Amerikaans congres.