Ga naar de inhoud

Webinar over oplaaiende woningopstand in Europa online

In verschillende landen in Europa laait de strijd van huurders en woningzoekenden de laatste tijd op. Ze boeken ook successen. Maar wat zijn de achtergronden, en welke eisen hanteren ze? Kunnen we wat van elkaar leren over de te volgen strategieën? Daarover werd een webinar belegd, dat nu online terug te zien/horen is.

5 min leestijd

De online bijeenkomst was het idee van een paar mensen die elkaar kennen uit eerdere bijeenkomsten van Europese bewonersbewegingen. De uitzending werd ondersteund door de Berlijnse/Duitse Rosa Luxemburg Stichting, waardoor we het nu ook online kunnen zetten. Er werd gesproken door onderzoekers en activisten uit achtereenvolgens Duitsland, Zweden, Nederland, Portugal en Spanje.

Moderatie was in handen van Ilhan Kellecioglu, Ort till Ort, en Kees Stad van globalinfo.nl

Het is allemaal niet heel professioneel opgezet, wat aan de beelden goed te zien is. Niet alle sprekers*s zijn de hele tijd goed in beeld, haha. Ook heeft niemand het Engels als hoofdtaal. Maar de kennis is groot, en de actiebereidheid ook.

{youtube}IO5sgN6eY-U{/youtube}

De bijeenkomst werd begonnen met inleidende woorden van Knut Unger, van de bond van huurders uit Meppen in het Duitse Ruhrgebied. Hij vertelde ook over het relatieve succes van het referendum in Berlijn, tijdens de verkiezingen van 26 september, dat eclatant gewonnen werd. Maar daarmee is de buit nog niet binnen. Door de uitslag van het referendum moet de nieuwe regering van Berlijn een voorstel maken over het onteigenen van grote commerciële woningbedrijven. Maar de gematigde linkse partijen zijn helemaal geen voorstander van zo’n onteigening. Die Linke was dat wel, maar die heeft maar 14% van de stemmen daar en regeert waarschijnlijk ook niet mee in de nieuwe coalitie. Het is wel een mooie opsteker voor de woningopstandsbeweging natuurlijk, die de druk verder vergroot om structurele oplossingen te verkrijgen. De sterke huurdersbeweging in Berlijn is trouwens niet representatief voor Duitsland. In veel andere steden gebeurt veel minder.

Ondertussen lijkt de grootste commerciële verhuurder Vonovia in Duitsland niet onder de indruk. Ze heeft ten tijde van het referendum haar grootste concurrent, Deutsche Wohnen, overgenomen. En ze begeeft zich in toenemende mate op de internationale vastgoedmarkt. Dat soort ontwikkelingen van de ‘financialised landlords’ moeten we volgens Knut goed in de gaten houden. Daarover gaat dan ook het volgende webinar dat we op 27 oktober organiseren.

Daarna was het woord aan Sandra Mandell, van de organisatie Nej till Marknadshyror (Weg met de markthuren!). Ze vertelde hoe de laatste regering gestruikeld was over voorstellen om de laatste huurhoogtebeperking in Zweden weg te halen en alles dat nieuwbouw betrof ‘markthuren’ te laten worden. Als reactie werd overal in het land gedemonstreerd door huurders. Dat waren niet altijd heel grote demonstraties, maar het waren er wel veel, en in Stockholm kwamen zo’n 1000 mensen op de been. Maar even belangrijk was dat de linkse partij Vänsterpartiet vanwege het voorstel, en de druk van de straat, de regering deed vallen. Daarmee is natuurlijk nog niets opgelost. Er wordt ook geprobeerd op lokaal niveau met specifieke nadelige regelingen de huurbescherming onderuit te halen. En ook hier zijn internationale woonbedrijven als Vonovia actief. Maar het goede is dat huurders zich organiseren, en nu dus ook internationaal kennis uitwisselen.

Daarna vertelde Gwen van Eijk over de Nederlandse situatie en vooral de plotselinge opleving van activisme. Ze is betrokken bij de organisatie van de Woonopstand demonstratie in Rotterdam op 17 oktober en in Rotterdam actief bij Recht Op de Stad (https://rechtopdestad.nl/). Een maand eerder kwamen in Amsterdam 15.000 mensen op de been, een ongekend aantal als het om de woonproblematiek gaat. Ook voor Rotterdam worden duizenden mensen verwacht, en daarna zijn er nieuwe demonstraties gepland in oa. Den Haag en Groningen. Gwen legde wat uit over de specifieke Nederlandse situatie met nog relatief veel sociale huurwoningen, die echter steeds verder beperkt worden, en de woningbouwverenigingen als niet altijd even betrouwbare tussenpartij tussen overheid , bewoners en ‘markt’. Ook fenomenen als de verhuurdersheffing kwamen aan bod, maar ook de eisen die de opkomende bewegingen daar tegenover stellen.

Als laatste twee landen kwamen Portugal (via Rita Silva, van de organisatie Habita) en Lorenzo Vidal uit Barcelona, waar hij actief is in de Sindicat de Barri del Poble SEc. Barcelona is een goed voorbeeld van een stad waar geprobeerd wordt op lokaal niveau de bewoners te verdedigen tegen de macht van de markt, en met wisselend succes omdat de regulering vaak niet lokaal te organiseren is. Op landelijk niveau is nu een voorstel voor regulering van huurprijzen in de maak dat verschil zou kunnen maken, maar nog lang geen werkelijkheid is. En hoe dan ook geen kans zou maken als er geen sterke druk van onderop zou zijn. Voorlopig hebben ze er nog volop last van Blackstone en consorten (Vonovia vindt het nog niet veilig om er te investeren) maar ook daar hebben ze zich nu tegen georganiseerd. Er is veel solidariteit en er zijn wekelijk opstootjes bij ontruimingen, de ME moet er dagelijks aan te pas komen om protest tegen ontruimingen van huurders of hypotheekverzakers de kop in te drukken.

In Lissabon is een sterke bewonersbeweging, die in vele buurten is verankerd. Maar de laatste tijd wat is ingezakt, volgens Rita. Ook zij hebben veel last van ondoorzichtige internationale investeerders, en ‘gouden visa’ investeerders die via vastgoed een paspoort kunnen kopen. “Voor ons is het reguleren van de woonkosten een verre droom, sociale huur bestaat ook niet of nauwelijks”

Tot zover een opervlakkig verslag van de online bijeenkomst. Er werden tussendoor vragen gesteld (en beantwoord) en Knut vatte aan het eind handig samen welke punten voor ‘nadere uitwerking’ er allemaal de revue gepasseerd waren.

We hebben voor om op 27 Oktober een volgende bijeenkomst te hebben, over verzet tegen ‘Internationale Vastgoedbedrijven’. EVENT 2. RESISTING transnational landlords. How to turn the portfolio upside down and counter the Transborder Strategies of Financial Housing Investors.

Zie voor meer info en zoomlink hier

Website: reclaiming spaces