Ga naar de inhoud

Definitie niet-vechten wordt opgerekt in Kunduz

Tijdens het debat begin dit jaar waarin tot de missie in Kunduz werd besloten, werd klare taal gebruikt over de bevoegdheden van de door Nederlandse militairen op te leiden Afghaanse agenten. Zij mogen, aldus André Rouvoet van de ChristenUnie, ‘niet schouder aan schouder met het Afghaanse leger tegen de Taliban vechten’ en zullen ‘niet gemandateerd zijn om militaire taken uit te voeren.’ Jolande Sap van GroenLinks eiste en kreeg van premier Rutte de keiharde garantie ‘dat de agenten in de praktijk alleen voor civiele taken worden ingezet.’ Het is nadrukkelijk niet de bedoeling dat agenten ‘offensieve of militaire acties’ uitvoeren, aldus Sap.

3 min leestijd
kunduz

In de zeven maanden sinds het debat is zeer ter discussie komen te staan wat deze ‘keiharde garantie’ nog waard is. Halverwege februari bleek uit een artikel in de Volkskrant al dat agenten in Kunduz juist graag willen vechten en niets zien in de Nederlandse voorwaarde dat dat niet mag. ‘Aan politie die alleen achter winkeldieven aangaat en door de straten patrouilleert, is weinig behoefte in Afghanistan,’ aldus de agenten.

Twee maanden later citeerde dagblad Trouw de plaatsvervangend politiecommandant van Kunduz, Abdurrahman Aktash. ‘De ervaring leert dat de politie in Kunduz vaker in gevecht raakt met de Taliban dan het Afghaanse leger,’ liet hij de krant weten. Dat de agenten soms moeten vechten noemt Aktash ‘de realiteit van vandaag.’

Begin deze week rees er nog meer twijfel. ‘Afghaanse politieagenten die door Nederland in Kunduz worden opgeleid, mogen incidenteel toch vechten tegen Talibanstrijders,’ schreef Afghanistancorrespondent van de Volkskrant, Natalie Righton. ‘Het gaat niet louter om zelfverdedigingsacties, maar ook om gevechtshandelingen om ”de openbare orde te herstellen.”’ Righton baseert zich op uitlatingen van de politiechef van Kunduz, Samiullah Qatra. Op dezelfde dag berichtte RTL Nieuws dat de politiechef van Kunduz de kans ‘levensgroot‘ schat dat de door Nederland opgeleide agenten worden ingezet om te vechten.

RTL Nieuws-verslaggever Rik Konijnenbelt meldde verder dat Qatra een paar maanden geleden met meer dan veertig agenten naar het noorden van de provincie vertrok om te jagen op de Taliban. Bij deze geplande, militair offensieve actie is gevochten en zijn ook doden gevallen. Dit suggereert dat operaties van agenten niet per se een defensief karakter hoeven te hebben. Dat vechtende agenten in Afghanistan, ook in Kunduz, geen uitzondering zijn, blijkt uit een recent bericht over maarliefst elf acties van de Afghaanse politie, geregeld samen met het leger, die resulteerden in zes gedode opstandelingen. De acties vonden op een en dezelfde dag plaats.

Tenslotte geven naast de agenten ook de inwoners van Kunduz aan dat zij juist graag willen dat de politie meevecht tegen de Taliban en dat zij niets begrijpen van de Nederlandse voorwaarde dat ze dat niet mogen. ‘In de provincie Kunduz gaan veel bommen af, zelfmoordterroristen plegen aanslagen, waarbij ook veel burgerslachtoffers vallen,’ aldus Afghaanse burgers tegen de Volkskrant. ‘Het is oorlog en in een oorlog moet gevochten worden.’ Uit tientallen gesprekken met burgers komt één duidelijke wens naar boven: de politie moet effectiever leren vechten tegen de Taliban.

Voor wie het nieuws over de missie in Kunduz volgt verbazen deze recente berichten niet. Wat echter wel opmerkelijk is, is dat de uitlatingen van de politiechef dat Afghaanse agenten soms moeten en mogen vechten, ook al wijken die behoorlijk af van de standpunten van GroenLinks en de ChristenUnie, worden bevestigd door de commandant van de Nederlandse trainingsmissie in Kunduz, Ron Smits. Minister van Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal noemt de uitlatingen van de politiechef bovendien ‘in lijn‘ met de afspraken die Nederland heeft gemaakt met de Afghaanse autoriteiten.

Het is moeilijk te zien hoe met name GroenLinks, de partij die al zoveel onder vuur heeft gelegen vanwege haar Kunduz-standpunt, zonder gezichtsverlies met deze definitieoprekking akkoord kan gaan.

Lees meer van Jip van Dort op Kunduz Monitor en op zijn eigen website.