Massale algemene staking in Portugal

(Een vertaling van een bericht dat eerder op indymedia-Duitsland verscheen)

Volgens de twee grote vakbonden CGTP en UTP hebben meer dan 3 miljoen Portugese arbeiders/sters woensdag deelgenomen aan de algemene staking en daarmee het openbare leven volledig lamgelegd.. Meer dan 200 scholen moesten de deuren sluiten, 98 % van de vluchten werden afgelast (dat zal het milieu goed hebben gedaan, sommige toeristen waren solidair, de meeste begrepen niet waar het om ging). De hele transportsector liep vast. Er gingen geen treinen, veerboten of metro’s. Vuilnis werd niet opgehaald en puilde uit in de straten. In de ziekenhuizen alleen noodhulp. Het leger, dat volgens de wet niet mag staken, belegde een ‘bezinningsdag’ en zelfs de politie, die weliswaar op sommige plekken met geweld tegen stakers optrad, die toegangswegen naar bedrijven als de post blokkeerden – wat volgens de Portugese wet legaal is bij stakingen – was over het algemeen solidair en beloofde op deze dag geen boetes uit te schrijven.

Ook op de universiteiten werd gestaakt. Op de FCSH-universiteit in Lissabon, waar 90 procent van de docenten staakten, werd van de stakingsposten geëist dat ze hun ID toonden, wat onwettig is. De meeste stakers zijn in de openbare diensten werkzaam, maar ook mensen in de private sector doen mee. Zo moest bijvoorbeeld Volkswagen met 3000 arbeiders/sters de productie stil leggen en werd er gestaakt bij supermarktketen Intermarche.

In een filiaal van Intermarche ten noorden van Porto reed de eigenaar met zijn Jeep op stakers in en verwondde twee vrouwen zwaar. Ze moesten in het ziekenhuis opgenomen worden. In de middag verzamelden zich 1500 demonstranten uit het antikapitalistische spectrum – werklozen, milieuactivisten, anarchisten en anderen –  in Lissabon voor een krachtige demonstratie. (Er waren verder die dag geen massa-demonstraties door de vakbonden georganiseerd, vert.).

Vroeg in de avond werd een van de 4600 huizen die in Lissabon leegstaan gekraakt, veelal eigendom van de gemeente of de kerkelijke organisatie Santa Casa de Misericordia. Het gekraakte huis van meerder verdiepingen werd omgedoopt in “Casa de Grevistas” (Huis van de stakers) en de krakers riepen op de staking met onbepaalde tijd te verlengen. De krakers verklaarden “we delen net zo lang soep uit als mensen willen”. Vandaag (twee dagen later geschreven op 26 november) werd het pand door de politie ontruimd en iedereen die er in zat gearresteerd. Die avond was in het huis het volksdiner ‘Jantar Popular’ gepland, de sinds 2007 wekelijk plaatsvindende en erg populaire gaarkeuken van milieuorganisatie GAIA. Deze werd nu spontaan naar het politiebureau verplaatst om daarna in een anarchistisch cultureel centrum te eindigen.

Het was voor het eerst sinds 1988 dat beide grote vakbonden samen tot een staking opriepen het was de grootste en meest succesvolle staking in de geschiedenis van Portugal. Drie miljoen deelnemers op een bevolking van 9.5 miljoen mensen, de deelnemende werklozen en andere mensen die wegen ouderdom of ziekte of handicap niet tot de werkenden gerekend nog niet eens meegeteld, dat zou in Duitsland omgerekend 35 miljoen stakers betekenen!. Zelfs op de zeer conservatieve Azoren en Madeira werd gestaakt.

Een citaat van Indymedia Portugal: Geweldig, hoe de verschillende strijden elkaar aanvullen, het is een bewijs voor de diep gevoelde ontevredenheid van de Portugese bevolking met de neoliberale politiek die door de internationale financiële markten wordt bepaald. De regering komt natuurlijk met andere cijfers over deelname (de minister van arbeid had het over een stakingspercentage van 20 procent, de vakbonden over 80 procent). Het hoort echter bij zulke strijden dat de regering – specialist in propaganda – zich zogenaamd onbeindrukt betoont. De regering heeft zijn medeplichtigen in de burgerlijke pers, dat zou ons niet moeten verontrusten. (…) De regering heeft laten zien dat ze bang is voor een sociale opstand, wat duidelijk werd door een hele reeks (illegale) aanvallen door de politie tegen stakingspiketten, en door het met geweld opeisen van identiteitsdocumenten bij de universiteiten, in de stijl van dictator Salazar (deze regeerde 40 jaar met een fascistische orde, die pas met de revolutie van 1974 ten einde kwam, waarna eerste een revolutionair-socialistische staatsvorm ingesteld werd, waar met een militaire staatsgreep op 25 november 1975 een einde aan kwam, en de parlementaire democratie ingevoerd werd, vert.). De politie zal nog genoeg mogelijkheden hebben om hun nieuwe kogelvrije “blindados” die speciaal voor de NAVO-top geleverd werden) in te zetten, die met het zweet van de arbeiders gefinancierd zijn.

Maar alles bij elkaar genomen staan we we niet alleen, aan het randje van het Iberisch schiereiland. Vandaag werd een oproep uitgebracht om op 15 december in heel Europa in actie te komen tegen de vernietiging van de sociale staat ten gunste van het neoliberalisme en haar crisis. En op 7 december zijn alle burgers (van Europa, vert.) opgeroepen om hun tegoeden van de banken te halen, in het kader van een boycotactie die mogelijk het hele financiële systeem aan het wankelen kan brengen.

Voor Portugals relatief jonge sociale beweging was afgelopen week een groot succes. Want vlak voor de algemene staking kwam de NAVO ook in Lissabon bijeen. Voor het eerst sinds de revolutie werd opgeroepen daartegen met burgerlijke ongehoorzaamheid actie te voeren en de toegangswegen naar het conferentiecentrum werden twee uur lang door 80 demonstranten geblokkeerd. Dat mag weinig lijken als je het vergelijkt met de tienduizenden mensen bij de protesten bij Gorleben, maar in de Portugese context gezien is dit een duidelijk signaal. Vooral als je bedenkt dat zo’n 300 internationale vredesaktivisten aan de grens tegengehouden werden en dus niet aan de protesten deel konden nemen.

José Socrates, die als premier van een socialistische regering geldt, hoewel hij eerder denkt en handelt in de lijn van Toni Blair (3e weg), kan nu in ieder geval niet zo makkelijk zijn bezuinigingspakket doorvoeren als hij wel had gedacht. Mensen zien zichzelf in toenemende mate als deel van een mondiale cultuur van verzet.