Ga naar de inhoud

Nederlandse voornemens economisch beleid EU

Een overzicht van de plannen die Nederlandse bewindsvoerders hebben onthuld voor het economische beleid tijdens het voorzitterschap van de EU

8 min leestijd
Placeholder image

Nederland is nu voorzitter van de EU en alle betreffende bewindslieden hebben inmiddels kunnen schetsen wat ze op economisch gebied van plan zijn. Dat belooft weinig goeds. Naast de gebruikelijke mooie woorden over ‘zachte beleidsdoelen’ wordt met name benadrukt dat de Lissabonagenda maatgevend dient te zijn. Deze Lissabonagenda behelst afpsraken die gemaakt zijn bij de top in Lissabon in 2000 om de EU tot de meest concurrerende economie van de wereld te maken. Om dat te bereiken moeten de economische omstandigheden voor het bedrijfsleven optimaal gemaakt worden, met andere woorden: zo veel mogelijk dereguleren en privatiseren (zie een eerder stuk hierover op globalinfo).

Een overzicht van het formele programma van het Nederlandse voorzitterschap is hier te vinden

Minister Brinkhorst heeft op de website van EZ al uit de doeken gedaan dat zijn bedoelingen zijn om hier hard aan te werken. Nu heeft ook minister De Geus (Sociale Zaken) zich aan de de Lissabondoelstellingen verbonden in een eerste verklaring tijdens het voorzitterschap. Een persbericht op de officiele website van de EU (www.eu2004.nl) begint met de constatering: Minister De Geus en staatssecretaris Van Hoof van Sociale Zaken en Werkgelegenheid willen tijdens het Nederlandse EU-voorzitterschap de grondslagen leggen voor een nieuwe Europese sociale beleidsagenda. Deze beleidsagenda moet de zogeheten Lissabon-doelstellingen weer duidelijk in beeld brengen. Typerend in het stuk over/van De Geus is verder dat deze er volledig op gefixeerd is om iedereen bij de arbeidsmarkt te betrekken: mannen, vrouwen,etnische minderheden, ouderen, arbeidsgehandicapten, etcetera.

Eerder had minister Brinkhorst van EZ al z’n plannen bekendgemaakt. Onder de vier voornaamste doelstellingen figureren prominent de midterm review van de Lissabondoelstellingen en op extern handelspolitiek de Doha-ronde. (zie op website EZ). Uit het persbericht: Tijdens het voorzitterschap zal geprobeerd worden zo veel mogelijk voortgang te boeken bij de behandeling van de zogenoemde dienstenrichtlijn. Doel hiervan is om belemmeringen voor vrije vestiging en het vrij verkeer van diensten voor grensoverschrijdende dienstverleners weg te nemen en op die manier het Europese concurrentievermogen en de economische groei te stimuleren. Diensten vertegenwoordigen 70% van het BNP en de werkgelegenheid in de meeste lidstaten. (de ‘richtlijn diensten’ is een zeer omstreden opzet van Bolkestein om zoveel mogelijk belemmeringen binnen de EU voor de privatisering van diensten weg te halen. Op 5 juni vond hiertegen een massale demonstratie in Brussel plaats (zie: artikel op globalinfo). Een artikel met meer achtergrondinformatie over de Richtelijn Diensten is hier te vinden.)

En daarvoor was het de beurt aan Atzo Nicolai, staatssecretaris van Buitenlandse Zaken die in het voorjaar al aan kwam zetten met
“As you know, Ireland currently holds the Presidency of the EU. The Netherlands will take over the reins on the first of July. One of our biggest tasks will be to revive the Lisbon Strategy. Todays European welfare states are coming under pressure from long-term trends: an ageing population, worsening prospects for people without qualifications, greater social diversity, and the increased mobility of capital. If we do nothing, we will price ourselves out of the market. For good. This is why, four years ago in Lisbon, European heads of government agreed on a programme of reforms to maintain Europes dynamism. The plan was for Europe to become the leading knowledge economy in the world by 2010.”

Financiën

Bij het ministerie van Financiën heeft minister Zalm een stuk van 8 pagina’s geproduceerd, dat de titel ECOFIN Council Work Programma of the Dutch Presidency heeft gekregen. (Zie hierover een persbericht van EZ: EZ). Het stuk zelf is pas na veel gegoogel te vinden, als PDF
In dat stuk wordt aangegeven dat er vijf pijlers uitgekozen zijn, waaronder hervormingen op het gebied van belastingen en wetgeving op het gebied van financiële diensten. Daarnaast wordt als (eerste) prioriteit genoemd om verbetering te bereiken van
impact assessments van nieuwe EU wetgeving en het reduceren van de administratieve belasting op bedrijven. Ook wordt gesteld dat er een begin gemaakt zal worden met het uitzetten van nieuwe economische beleidslijnen voor de langere termijn, aangezien de oude ‘Financial Perspectives’ in 2006 eindigen.
Dit klinkt allemaal tamelijk onschuldig en stoffig, maar het komt helaas toch neer op beleid dat grotendeels gericht is op het dienen van de belangen van het bedrijfsleven. Die ‘Impact Assessments’ bijvoorbeeld is een omstreden maatregel om van alle beleidsmaatregelen te toetsen of ze eventueel de concurrentiepositie van het Europese bedrijfsleven aantasten. Als bevonden wordt dat dat zo is, worden maatregelen eventueel teruggedraaid.

Momenteel is Nederland als EU-voorzitter z’n volle gewicht aan het gebruiken om te proberen de WTO-onderhandelingen in Genève weer vlot te trekken. Daarbij wordt voornamelijk geprobeerd om de oude agenda, die in Cancun totaal mislukte omdat veel ontwikkelingslanden ze niet slikten, er weer door te drukken. Hoewel ze wijselijk besloten hebben om de meeste van de Singapore-onderwerpen (uitbreiding van de WTO met onder andere een verdrag over investeringen) te laten vallen, wordt duidelijk dat de EU de exportsubsidies in de landbouw alleen wil verminderen in ruil voor maatregelen van ontwikkelingslanden om hun markten verder open te stellen voor westerse industriële producten.

Een van de eerstvolgende plekken waar het beleid gemaakt wordt, is tijden de (informele Ministeriële) Ecofin-conferentie, op 10 en 11 september in het Kürhaus in Scheveningen. De formele top is in oktober in Brussel.

Ter ere van de Ecofin-top organiseren XminY en CEO een ‘informatieve wandeling’ op vrijdag 10 september. Onderweg zal informatie gegeven worden over de achtergronden van de plannen die in het Kurhaus gemaakt worden. Meer informatie daarover volgt later.

Overigen

Andere interessante evenementen in de agenda van het EU-voorzitterschap:

7-8 oktober Amsterdam:
“Better regulation, less administrative burdens”
Datum: 7 – 8 oktober 2004
Plaats: Amsterdam
Beleidsterrein: Raad voor Concurrentievermogen en Ecofin/Administratieve lasten
(van de EZ-website:)
Tijdens deze conferentie zullen in parallelle werkgroepen vier bestaande Europese wetten (op het terrein van VROM, LNV, V&W en VWS) worden besproken die disproportionele administratieve lasten en andere moeilijkheden in de uitvoering veroorzaken. Bezien zal worden wat de problemen precies zijn, hoe zij kunnen worden opgelost, en hoe het Europese wetgevingsproces verbeterd kan worden zodat dergelijke problemen in de toekomst worden voorkomen. De werkgroepen worden afgewisseld met inleidingen door ondernemers, vakexperts en Nederlandse bewindslieden, waarmee de urgentie van het probleem wordt benadrukt en bouwstenen voor oplossingen worden aangedragen.

Vervolgens is op 22 oktober:
Competition Day in Amsterdam, georganiseerd door EZ: zie
aankondiging bij EZ

Ook leuk (bedoeld) is de weblog die minister Zalm op de website van het ministerie van Financien opereert:
op website Financien (“Ter afwisseling drink ik daarna koffie met Rijkman Groenink, voorzitter van de Raad van Bestuur van ABN-AMRO, die ook zal optreden op de informele Ecofin”.)

Verder vindt er een aantal vrijhandelstoppen plaats tussen de EU en andere landen/regio’s, zoals:
*) 16-17 september voorbereiding ASEM in Rotterdam
*) 26-28 oktober EU-Afrika ergens in Zuid-Limburg
*) 14 oktober EU-India (Den Haag)
*) 25 november EU-China in Den Haag
*) 30 november Euromed (Middellandse Zee vrijhandelszone, plaats onbekend)

Voorlichting?

Overigens is opvallend dat er geen persvoorlichtingsbureau van het Nederlandse voorzitterschap bestaat. Wie informatie zoekt belandt in een woud aan persvoorlichters van de afzonderlijke ministeries die allen verstoord de telefoon opnemen en doorverwijzen naar weer andere ministeries. Naar verluidt is de afdeling voorlichting van het Ministerie van Buitenlandse Zaken verantwoordelijk voor de algemene informatie over het voorzitterschap. Maar over enige kennis over details over specifieke conferenties beschikt men daar niet. Opvallend is dat elke woordvoerder onmiddellijk doorverwijst naar de speciale website over het voorzitterschap www.eu2004.nl Maar daar is nauwelijks gedetailleerde informatie te vinden. Bovendien is op die website geen enkel adres of telefoonnummer te vinden voor algemene inlichtingen. Wel wordt er doorgelinkt naar de verschillende ministeries, zonder specifieke details over wie je daar moet hebben. Enig doorvragen en -verbinden (en afwimpelen van de suggestie om het op de website te zoeken) levert daar dan wel iemand op die in ieder geval in naam de EU-agenda onder beheer heeft.

Overige activiteiten

Er is een speciale website voor kritische informatie over het EU-voorzitterschap: http://eu2004.eurodusnie.nl/
Ook is daar een speciale mailinglijst te vinden.

In september vinden in Noordwijk twee ministeriële conferenties plaats.
5-7 september is de informele raad over landbouw. Kritische boerenorganisaties organiseren een boeroparade, die eindigt bij de conferentie (zie: aankondiging)

Op 17 en 18 september voltrekt zich een informele top van de ministers van Defensie. Acties worden voorbereid in de vorm van Operatie Omega. Zie website voor meer gegevens.
Op 18 september is er een demonstratie, die om 12 uur op het plein aan de boulevard in Noordwijk begint.

Van 9 – 11 november vindt in Groningen een EU-conferentie over integratie/migratie plaats. Ook daarbij worden acties en demonstraties voorbereid. Zie website).

(Dit artikel was oorspronkelijk op GlobalInfo gepubliceerd door Kees, XminY.)