Ga naar de inhoud

Parijs/Cop21 en de Noodtoestand: Staat op hol

Sinds de aanslagen van 13 november is demonstreren in Parijs (en elders in Frankrijk) verboden en geldt de noodtoestand. Wat houdt dat in?

5 min leestijd

(Foto van deze website)

Eerder al vatte Thom Holterman met een vertaling van een oproep uit Liberation samen welke antwoord er gegeven zou moeten worden op ‘de uitzonderingsstaat’. Trotseren dus, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. De vraag is trouwens ook of dat volgens de noodtoestandswetten wel gezegd mag worden. Twee biologische groentetelers en hun tweejarige dochter kregen in de Dordogne een huiszoeking te verduren (met de noodwetten als rechtvaardiging) omdat ze drie jaar eerder pamfletten voor een milieucampagne hadden uitgedeeld bij de oprit naar een snelweg.

Het zal duidelijk zijn dat de noodwetten die zijn uitgevaardigd (en afgelopen week met drie maanden verlengd werden) niet alleen gericht zijn op terreurbestrijding. Ze worden dan ook – en wel meteen – ingezet tegen sociale bewegingen en met name die die het gemunt hadden op het spektakel rond de klimaattop die vandaag begonnen is in Parijs.

Het regent dan ook meldingen van inzet van de noodwetten tegen milieuactivisten, waarvan tientallen huisarrest hebben gekregen en zich soms drie maal per dag op het politiebureau moeten melden, om daarmee aan te tonen dat ze niet aan het demonstreren zijn. Het demonstratieverbod in Parijs werd door een paar duizend mensen openlijk overtreden op zaterdag 28 november (en eerder al op kleinere schaal met vergelijkbare behandeling) en mensen die dat deden werden hardhandig van straat gemept en gepeppersprayed door de relpolitie CRS. Ruim honderd mensen werden daarbij opgepakt. (Aanvulling: nieuwe bronnen melden: meer dan driehonderd)

Ook activisten van de beweging tegen de bouw van een vliegveld bij Les Landes (Nantes) worden bijzonder bedacht met de nieuwe mogelijkheden die de noodwetten bieden. Hier vertellen twee mensen in naburig Rennes die daar eerst overvallen en gearresteerd werden en vervolgens huisarrest hebben gekregen, wat dat betekent.

Voor wie het Frans machtig is, zijn de ontwikkelingen goed te volgen op websites als: Paris-luttes

Of het blog van Laurent Borredon bij Le Monde.

La Quadrature heeft een ‘liste flippante’ aangelegd van misbruik en vermoedelijke miskleunen onder de noodwetten

 

Huiszoekingen

Op diezelfde blogs/websites valt een treurige serie schendingen van mensen- en burgerrechten te lezen van mensen die – soms door vergissingen of gewoon laks speurwerk van de politie – invallen van de politie te verduren krijgen omdat ze ‘islamitisch’ zijn.

Een van de invallen heeft relatieve bekendheid gekregen door z’n mengsel van stommiteit en gewelddadigheid, namelijk die op restaurant Pepper Grill in Saint-Ouen-l’Aumône (Val-d’Oise) op zaterdag 21 november, een week na de aanslagen. Een waar leger aan zwaarbewapende politieagenten valt binnen als het restaurant vol met gezinnen zit, trapt lukraak deuren in en maakt een enorme puinhoop, en vertrekt weer als er niets gevonden wordt. Kennelijk had iemand een melding gedaan dat daar iets verdachts gebeurde, en de eigenaar is moslim, dus ga maar na…

Maar de vele individuele gevallen blijven vaak buiten het nieuws. Er zijn inmiddels in Frankrijk zo’n 2000 invallen/huiszoekingen geweest, en in 90 procent van de gevallen werd er niets gevonden of betrof het een vergissing.

Neem de voorvallen in Barbès, 18e arrondissement in Parijs. Hier het verhaal van een jong stel (hij zwart, zij blank) die vanuit het raam van hun woning waagde te protesteren tegen een overval door stillen op straat (ze wisten aanvankelijk niet dat het politie-agenten waren die iemand in elkaar aan het trappen waren, kennelijk iemand die zich verzette tegen zijn arrestatie). Vervolgens stormt de politie ook hun woning binnen. slaat ze in elkaar en houdt ze dagenlang vast…

Of Lucien (niet zijn echte naam) die in Seine-Saint-Denis midden in de nacht de deurbel hoorde gaan en niet snel genoeg opendeed. Zie hier het resultaat. Zijn huis vernield, maar niet eens een papiertje met een legitimering van (of reden voor) de huiszoeking. Hij werd ook niet eens verhoord, ze zijn weer vertrokken toen ze niets vonden en lieten de puinhoop zo achter.

Letter van de Wet

Meteen de dag na de aanslagen van de 13e november werd de noodtoestand uitgeroepen door president Hollande. Daar waren toen misschien goede redenen voor, de chaos was groot en het was onduidelijk of er nog terroristen met vergelijkbare plannen rondliepen, en zo voort. De verlenging met drie maanden een week later is echter veel meer omstreden. Dat is geen ‘nood’ meer, maar vooral repressie en een ongekende uitbreiding van de staatsmacht. De eerste keer dat zo’n noodtoestand werd uitgeroepen, was begin jaren 1960 (toen wegens de grootschalige commotie rond de onafhankelijkheid van Algerije). Sindsdien is de noodwet maar een keer gebruikt in Frankrijk zelf (in 2005, toen er zware rellen in de banlieus uitbraken) en een keer toen er in 1984 een opstand uitbrak in het ‘overzeese gebiedsdeel’ Nieuw-Caledonië.

De ‘Etat d’Urgence’ (‘Noodtoestand’) kan (volgens wet 55-385 uit 1955) per decreet door de president ingesteld worden. De wet staat overheden op allerlei niveaus (van gemeentelijke tot departementale of landelijke) toe om hun bevoegdheden sterk uit te breiden. Volgens een overzicht in Die Zeit vallen de volgende bevoegdheden daar onder.

*) Burgemeesters kunnen besluiten om voor bepaalde gebieden of tijdstippen uitgaangsverboden in te stellen

*) Bepaalde mensen kunnen betredingsverboden krijgen voor omschreven gebieden

*) Er kunnen demonstraties en bijeenkomsten worden verboden

*) Theaters en cafés of andere publieke ruimtes kunnen gesloten worden

*) Mensen die ervan verdacht worden de openbare orde te (kunnen) verstoren, kunnen onder huisarrest gesteld worden.

*) Huiszoeking kunnen dag en nacht plaatsvinden zonder rechterlijk bevel

*) Media/pers en andere ‘publiciteitsinstellingen’ (zoals theaters en bioscopen) kunnen gecontroleerd en bewaakt worden

*) Er mogen militaire tribunalen worden ingesteld.

De noodtoestand geldt voor maximaal twaalf dagen na instelling door de regering, daarna moet het parlement beslissen over een mogelijke verlenging. Dat is inmiddels gebeurd en beide kamers stemden met meerderheid in met een verlenging met drie maanden (tot 25 februari, de ‘Republikeinse’ rechtse oppositie had liever meteen zes maanden gewild).

Zie ook Frans wikipedia-lemma

Ook in België zijn trouwens vergelijkbare noodwetten van kracht.

———–

Aanvullingen:

Zie ook: http://anticop21.org/