Perspektiventage: perspektief na de G8

Voor degenen die het in het kort willen weten: nee, er kwam niet één
gezamenlijk perspectief uit voort. Desondanks vonden er vruchtbare debatten
plaats en werden vooral rond de volgende onderwerpen netwerken gevormd en de
onderlinge samenwerking versterkt:

antimilitarisme
en Europese veiligheidsarchitectuur in het algemeen en de NAVO in het
specifiek, alledaagse arbeidsconflicten, vrijruimtes, privatisering en de
afbraak van de welvaartsstaat. Daarnaast kunnen we dit jaar maar liefst vier
actiecamps in Duitsland tegemoet zien: een bezetting van het geplande militaire
oefenterrein 'Bombodrom', een antiracistisch camp ergens bij Hamburg; een
klimaatcamp en een antimilitaristisch camp tegen de militaire basis van de VS
in Buecheln.

Wat
allereerst opviel op de vierdaagse bijeenkomst was de diversiteit van de
deelnemers qua politieke afkomst en leeftijd, de ondogmatische openheid bij
discussies en de solidaire omgang met elkaar. Dat de bobo's van sommige
organisaties ofwel afwezig waren ofwel zich inhielden heeft hier zeker een
kleine bijdrage aan geleverd. Veel belangrijker was echter de vorm, zeker
ongebruikelijk tot nu toe in Duitsland: half 'open space' half gestructureerde
dialoog zouden verschillende strijden dichter bij elkaar worden gebracht. Wat
zeker miste was een transnationaal perspectief: er waren dan ook maar enkele
buitenlandse deelnemers.

Tijdens
de openingssessie werd duidelijk dat behalve het Dissent netwerk niemand erg
open stond voor kritische reflectie van de topprotesten. Keer over keer werd
het verhaal van de overwinning in de velden rond Heiligendamm herhaald. Het
succes van de alliantiepolitiek werd daarbij centraal gesteld. Zowel de
Interventionistische Linke (IL) als ATTAC en Die Linke beweerden dat het meest
belangrijke van de protestdagen was dat deze brede alliantie bij elkaar bleef.
Kritische kanttekeningen vonden nauwelijks plaats, ook al was er best wat
frustratie ontstaan gedurende het voorbereidingsproces over de dominante rol
van vooral ATTAC en een aantal andere NGO's. Hoe de samenwerking tussen zo
uiteenlopende groepen in de toekomst verbeterd kan worden (in het licht van een
zichtbaardere links-radicale positie) werd niet duidelijk. Het leek er een
beetje op alsof allianties op zich al
goed zijn. Het leek even een té knusse sfeer van samenhorigheid op te leveren.
Totdat een links-radicale debat-hooligan op het podium kwam en de IL uitmaakte
voor een stelletje politieke managers die al lang haar staatsdragende rol
aanvaard hebben en ATTAC als toekomstige partij achterna lopen.

Voor
veel vermaak zorgden echter de verhalen van een lokale politicus uit Bad
Doberan, die de effecten van de G8 protesten op de lokale bevolking beschreef.
Ook al kan er geen sprake zijn van een razende politisering, er was duidelijk
veel sympathie. Bij een lokale bijeenkomst ná de protesten vroeg dan ook een
aantal inwoners of de beweging weer terug zou komen. Toen dan een kleine
discussie losbarstte over de vraag van vernielingen, en iemand opmerkte dat er
toch wél leuzen op een bushalte werden gespoten, antwoordde een vrouw:
"Ja, maar ze schreven 'We will come back' en dat is toch juist leuk!"

De
Duitse beweging houdt nogal van een vleugje theoretische analyse. Dit hebben we
ook bij de Perspectievendagen weer mogen bespeuren. Van marxistische waardetheorie
tot geostrategische imperialismeanalyses, van de radicale subjectiviteit van
migranten tot feministische lichaamspolitiek, de Duitsers benaderen hun
politieke praktijk vanuit een grondige reflectie. Het streven naar een
gezamenlijk perspectief was duidelijk aanwezig, maar, eerlijk gezegd, soms wat
krampachtig. Al snel werd duidelijk dat de verschillende deelstrijden weliswaar
op elkaar betrokken kunnen worden, maar geenszins uitwisselbaar zijn en ook
soms in hun eigen dynamiek doordacht moeten worden. De tegenstelling tussen een
meerzuilen-camp en een klimaatcamp was daarom snel weggeveegd: te veel mensen
vinden kennelijk het onderwerp klimaat (strategisch) een belangrijk gebied voor
links-radicale interventies en willen het niet zomaar laten opgaan in een
overkoepelend camp. Het zoeken naar een 'thematische overlappingen' tussen de
verschillende deelstrijden was dan ook bij voorbaat mislukt, omdat vaak het
eigen onderwerp als 'overlapping' werd aangedragen. Totdat een jonge punk
opstond en riep: "Het is toch duidelijk: we zijn allemaal
antikapitalisten!".

Ja was
het maar zo…

Waar
het zoeken naar een thematische snijvlak alomtegenwoordig was, ontbrak de
discussie over strategie en organisatiepraktijk nogal. Mijns inziens had de
zoektocht naar gezamenlijkheid beter kunnen worden begonnen vanuit een
acceptatie van diverse thema's en het formuleren van organisatiestrategieën
waardoor de linkse beweging (met al haar diversiteit) een krachtigere
tegenmacht wordt. In plaats van eindeloze inhoudelijke discussies was dan de
concrete vraag van "hoe zullen we samenwerken" centraal gaan staan.

Alsnog
werd tijdens de Perspectievendagen duidelijk dat een belangrijk traject van
internationaal verzet al vorm begint te krijgen: de strijd tegen de NAVO. In het
voorjaar van 2008 zullen er minsten vier grote protesten tegen de
transatlantische militaire alliantie plaats vinden: tijdens de jaarlijkse
veiligheidsconferentie in Munchen in februari, bij de blokkades van het NAVO
hoofdkwartier in Brussels in maart, bij een NAVO conferentie in Polen, en bij
een NAVO conferentie in Roemenië in April. Volgend jaar zal de jaarlijkse
veiligheidsconferentie dan niet in Munchen maar in Berlijn plaatsvinden.
Antimilitarisme schijnt ook een groot thema te worden van de bewegingen tegen
de G8 in Japan en in Italië in 2009.

De G8
in Japan was trouwens nauwelijks in de aandacht tijdens de perspectievendagen.
Geen van de camps plant tot nu toe gelijktijdig met de protesten in Japan
plaats te vinden. Het leek er even op alsof het iedereen gehad heeft met deze
thematiek. Totdat er een goed bezochte presentatie werd gehouden over de
mobilisatie in Japan en de traditie van sociale bewegingen aldaar. Op eens
waren in de gang weer mensen te horen die hardop nadachten om naar Japan te trekken.
Het kan dus verwacht worden dat de Japanse Infotour die in maart door heel
Europa zal trekken (en ook in Nederland twee keer neer zal strijken) voor
enthousiasme zorgt. Het zou toch fijn zijn als de Europese anti-G8 beweging dit
keer niet in een tweejarige winterslaap valt totdat de G8 weer in onze buurt komt.