Voetbal en 1 mei
Na het mysterie van de anarchistische auteur Ben Traven, is nu ook dat van de voetballer Luther Blissett opgelost; zijn falen in Italie was een bewuste politieke daad, volgens het pas verschenen boek Calcio.
De eerste mei is de dag van de arbeid. Dat wordt door allerlei ‘linkse’ stromingen uitgebuit. Zo willen de communisten dan vaak hun legers in stramme rijen langs podia met uniformen sturen en gaan sociaal-democraten een kopje thee drinken in een bejaardentehuis met de boodschap dat iedereen vooral harder moet werken voor minder loon. De anarchisten daarentegen, waar toch echt de oorsprong van de traditie van de 1e mei te vinden is leggen het nogal eens uit als de dag tegen de arbeid, of in ieder geval tegen loonslavernij.
Het Italiaanse schrijverscollectief Wu Ming zag aanleiding om deze datum aan te grijpen voor verwijzing naar een herinterpretatie van de voetballer Luther Blissett. Deze gaf naam aan de voorganger van Wu Ming en werd daarmee de meest omvangrijke ‘multiple name’ in de geschiedenis van de moderne actiebeweging (killroy was uiteraard een stuk omvangrijker). Daardoor kwam Luther Blissett hernieuwd in de aandacht. De Britse voetbalspeler was ooit mislukt als international bij AC Milan en daarna in de vergetelheid geraakt, totdat de Italiaanse actievoerders zijn naam gingen gebruiken voor ontelbare acties, culturele producties en zelfs een bestsellend boek (Q). Naar verluidt is het trouwens Ruud Gullit geweest (of zoals die in Italië heet: Roegoelli) die het oorspronkelijke idee veroorzaakte, toen hem een keer om een handtekening op straat gevraagd werd, en hij voor de grap beweerde niet Ruud Gullit te zijn, maar Luther Blissett.
Blissett was een van Engelands beste spelers, topscorer in de hoogste divisie en geselecteerd voor het Engelse team Engelse Team toen hij aan Milan verkocht werd om daar geen bal meer te raken. Zijn bijnaam werd Luther Misit. Lang is gedacht dat er allerlei vreemde oorzaken waren voor het verlies aan sportprestatie, maar nu is er een dik boek uitgekomen van een Britse expert waarin gesteld wordt dat het een bewuste daad van sabotage was. Lees hier de engelse tekst:
Blissett was in 1983 als een stuk handelswaar verkocht (door muziekzakenman Elton John, toen eigenaar van de voetbalklub Watford) aan toen al gigavoetbalbedrijf Milan. Hij werd geacht als levend reclamebord elke week enkele tienduizenden voetbalgekken geld uit de zakken te kloppen. En hij weigerde het spel mee te spelen. “Blissett refused to be integrated; he understood that capital is a parasite that sucks away our humanity. The game of football was made up of interaction, communication, intelligence and knowledge, and he understood that this system was part of a valorization of goods”. Hij had precies door welke plek hij in de media kon spelen, en werd de meest zichtbare werksaboteur van het land. “He decided, therefore, to refuse to be an interface in this system. He decided to stop communicating, to be a living short-circuit. So he started to move around the field at random, appearing not to care about the game. In reality, he was very careful to avoid all communication with his fellow players. He was also able to understand the future. He saw his colleagues as potential agents of capital: in fact, at that time, players like Baresi and Tassotti were emerging, who would be the backbone of that producer of triumphant images which Milan would soon become.” En inderdaad, Milan heeft kort daarna Berlusconi groot gemaakt. Maar niet met Kameraad Luther!
Volgens de analyse in het boek Calcio ging Luther Blissett veel verder dan gewone werkweigering: Hij stopte geheel met communiceren. En hij brak bewust alle knellende codes van het vercommercialiseerde voetbalspektakel “door willekeurig over het veld te zwerven en vreemde, onverwachte bewegingen te maken, ‘aimed at complete self-valorization, creating a niche of liberty founded on the systematic removal of wealth from the cycle of added-values.'”. Door een daad van creatie van eigenwaarde onttrok hij dus zijn financiële waarde aan het systeem.
Vreemd is dat de schrijver van het stukje beweert daarna nooit meer wat van Luther Blissett vernomen te hebben. Laatst konden we hem toevallig op de BBC zien, was hij iets hulpjesachtigs bij Watford. En in interviews heeft hij altijd verklaard de grap van zijn tweede carrière in Italië wel te kunnen inzien (al wilde hij wel eens dat ze een andere naam gekozen hadden). Sommige interviews zijn terug te vinden op de Wu Ming website.
Maandagavond in The Broeinest Goes Balie in Amsterdam (programma) trouwens debat over precariteit, werk en actie.
(Dit artikel was oorspronkelijk op GlobalInfo gepubliceerd door Wu Ming.)