Ga naar de inhoud

WTO-Top Geneve: mislukking July Approximations dreigt

WTO-voorzitter slaat alarm – gaan onderhandelingen door?

9 min leestijd
Placeholder image

(terug naar WTO-Zip nr. 57)

Vandaag was er de eerste zitting van de Algemene Raad van de WTO als inleiding op de eindspurt van de lidstaten om voor het zomerreces van augustus concrete afspraken te maken over de zogenaamde ‘July Approximations’ [1][2]. De verwachtingen van dit voorjaar zijn getemperd en een mislukking van de opzet is mogelijk. De komst naar Genève van de handelsministers van de grote handelsblokken en van de grote ontwikkelingsstaten lijkt aan te geven dat die de hoop nog niet opgegeven hebben.

‘Verontrust’

Zowel tijdens de bijeenkomst van het Trade Negotiations Committee [3] van 8 juli als ook na de informele minitop in Dalian van 12 en 13 juli bleek WTO-voorzitter Panitchpakdi hevig teleurgesteld. In zijn ogen hadden de lidstaten te weinig (politieke) vooruitgang geboekt in de huidige onderhandelingsfase van de Doha Ronde. Met het zomerreces en de ‘July Approximations’ in zicht was de WTO-voorzitter “ernstig verontrust” over de perspectieven van de 6e ministerstop in december 2005. Maar ook sommige waarnemers zien zwarte wolken samentrekken boven “Hong Kong”. In het algemeen is men het er over eens dat de Doha Ronde niet voor 2007 afgerond kan zijn.
Ondertussen is er intensief onderhandeld tijdens informele en besloten bijeenkomsten op initiatief van de grote handelsblokken. Ook tijdens de zitting van de Algemene Raad zullen er zijn parallelle besprekingen zijn volgens beproefd recept. En, naar verluid, maken de ministers van VS, EU, Japan en het WTO Secretariaat zich al op voor een verlenging van de bijeenkomst tot en met het weekend van de 30e/31e [4].

Minitop in Dalian (China) geen succes

Op 8 juli deed Panitchpakdi verslag van de bevindingen van de voorzitters van de onderhandelingscommissies voor Landbouw, Industriële Goederen, Diensten, Regels en Ontwikkeling [5]. In plaats van toenemende convergentie zag hij “opnieuw uitingen van blokkade en frustatie” en het “weer opkomen van het steriele debat over de procesgang in plaats van onderhandelingen over substantie.” Hij riep de deelnemers aan de Dalian-minitop in China op om “leiderschap te tonen in cruciale politieke kwesties” om zo een mislukking van de ministerstop in Hong Kong te voorkomen. Zijn frustratie had betrekking op de grote verschillen tussen met name de VS en EU en tussen hen en de grote ontwikkelingsstaten. Maar ongetwijfeld ook op de inbreng in juni van drie regionale verbanden van arme staten. Die groepen – de Afrikaanse Unie, de groep van Minst Ontwikkelde Landen en de G33 [6] lijken zich niet af te willen laten schepen met ongunstige bepalingen in de ‘July Approximations’.

De top in Dalian van een selecte groep van ministers uit 30 invloedrijke WTO-lidstaten heeft echter geen echte doorbraak opgeleverd. Het waren de ministers van de Five Interested Parties-groep (VS, EU, Brazilië, India en Australië) [7] die wederom de agenda bepaalden en samen met China, Indonesië, Zwitserland en Japan [8] de basis legden voor een compromis over een tariefreductiesysteem op landbouwgebied. Ze kozen – met enig voorbehoud ten aanzien van bepaalde onderdelen – voor het G20-voorstel van een aangepast ‘Zwitsers’-model als ‘startpunt’. Dit standpunt werd daarna door de overige Dalian-deelnemers geaccepteerd [9][10]. Weliswaar werd hiermee dus een belangrijke stap gezet op gebied van landbouw, maar op de andere belangrijke terreinen (NAMA, GATS, S&D en Rules) werd niet veel vooruitgang geboekt. Daarbij gaf een groot aantal buitengesloten delegaties aan zich aan de kant geschoven te voelen door dit intransparante proces.

De laatste zware dagen van Panitchpakdi…

Tijdens de bijeenkomst van het Trade Negotiations Committee van eind vorige week – bedoeld als laatste update over de onderhandelingen vlak voor de Algemene Raad van 27 juli – merkte voorzitter Panitchpakdi op: “I have said before that my finger was hovering over the alarm button. Now I have pressed it”[11]. Tegelijkertijd schortte hij de vergadering op en schoof die door naar deze week om nog de gelegenheid te geven in het weekend vooruitgang te boeken in de onderhandelingen.

Vorige maand werd door TIP/IATP gesuggereerd [12] dat de strategie van de VS en EU er uit zou bestaan om weinig toe te geven op landbouwgebied en om in plaats daarvan veel druk uit te oefenen op andere delegaties opdat er gunstige regelingen uit de bus zouden rollen voor industriële goederen (NAMA) en diensten (GATS). Beide onderwerpen zijn in het belang van de Europese en Amerikaanse transnationale bedrijven. Juist het doen van vergaande concessies van EU en VS op landbouwgebied is voor vele arme staten en producenten van wezenlijk belang. Voorzitter Groser van landbouw heeft lang deze gezamenlijke strategie van EU en VS in de kaart gespeeld door de landbouwbelangen van arme staten ondergeschikt te maken aan het ‘proces’. In juni gaf hij aan dat er voor de Algemene Raadsvergadering waarschijnlijk geen afspraken zouden komen op gebied van binnenlandse landbouwsubdsidies en markttoegang. Baan vrij voor een doorbraak op de andere terreinen?

..en een uitdaging voor opvolger Lamy?

Een Reuters-bericht van vanmorgen (27 juli) [13] geeft echter een negatief beeld van de perspectieven in Genève. De voorzitters van landbouw en van industriële goederen gaven vandaag namelijk tijdens een besloten vergadering van de 148 WTO-lidstaten in Genève aan, dat er zelfs de laatste dagen geen enkele vooruitgang is geboekt. Er zijn tot de vooruitgeschoven bijeenkomst van het Trade Negotiation Committee van morgen (28-7) geen onderhandelingen geagendeerd. De onderhandelingen zouden pas na het zomerreces weer verder gaan (en dan onder de bezielende leiding van Pascal Lamy…). De Braziliaanse hoofdonderhandelaar Clodoaldo Hugueney denkt dat “het over is. Alles voor deze week is beëindigd.”

Of zit het geniep in de staart?

Is dit dan de eerstvolgende mislukking na die van Cancún? De nieuwsberichten van de laatste paar uur zijn niet eenduidig. Sommige media geven de WTO geen kans meer om voor het zomerreces iets wezenlijks op papier te krijgen [14] (Het hoofd van Oxfam’s handelscampagne, Celine Charveriat, is zelfs van mening dat de Doha Ronde mislukt is tenzij er deze herfst (…) met een andere inzet gewerkt wordt [14]). Andere media melden nog dat de handelsministers van de EU, de VS en India zich ook opmaken om naar Genève te gaan om zich daar met ambtsgenoten te mengen in direkte onderhandelingen.[15] Wellicht de ‘armstwisting’ dan pas echt goed op gang komt…

Noten:
[1] ‘July Approximations’: een set van belangrijke beslissingen met betrekking tot de onderhandelingen op vijf hoofdgebieden, die de WTO-lidstaten geacht zijn te nemen tijdens de zitting van de Algemene Raad op 27 en 29 juli in Genève – de laatste bijeenkomst voor het zomerreces. Het ‘bouwt’ verder op het ‘juli-akkoord’ van 2004 en moet onder meer de keuzes voor tariefreductiesystemen omvatten, inclusief boven- en ondergrenzen voor percentages, ‘banden’ en coëfficiënten. De Hong Kong-top in december is bedoeld voor verdere concrete invulling daarvan.
[2] Meer over de raamovereenkomst van juli 2004 en over de afspraken omtrent de ‘July Approximations’ is te vinden in WTO.ZIP nieuwsbrief 47, van 11 augustus 2004 (http://www.stelling.nl/trouble/zip/040811–00(47).htm) en WTO.ZIP nieuwsbrief 52, van 18 maart 2005 (http://www.stelling.nl/trouble/zip/050318–00(52).htm).
[3]De ‘stuurgroep’ voor de Doha Ronde onder leiding van voorzitter Panitchpakdi.
[4] Berichten van 25 juli duiden op daadwerkelijke voorbereidingen op een uitloop van de Raadsvergadering tot en met 31 juli, of zelfs daarna. De rijke staten nemen blijkbaar geen genoegen met de status quo (weinig concrete overenstemming tussen de lidstaten) en forceren (denk aan houdgreep-technieken…) liever ‘Juli Approximations’ die een veelvoud aan controversiële punten omvatten. Belangrijk in dit verband is dat het in het belang van Bush is dat de Doha Ronde voor medio 2007 afgerond is, omdat het hoogst onzeker is of zijn ruime handelsmandaat dan verlengd zal worden.
[5] Voor nadere beschouwingen over ontwikkeling en stand van zaken in de onderhandelingen over deze vijf hoofdgebieden verwijs ik naar http://www.ictsd.org (zie ook bij bronnen, onderaan) en naar http://www.twnside.org.sg
[6] AU: “Cairo Declaration en Cairo Roadmap on the Doha Workprogramme,” van 9 juni (http://www.ictsd.org/issarea/africa/docs/Cairo_declaration.pdf); LDC’s: “Livingstone Declaration,” van 26 juni (http://www.acici.org/downloads/DeclarationfinalLDC_4E.doc); en G-33: “Ministerial Meeting Press Statement.” van 12 juni (http://www.crnm.org/documents/press_releases_2005/ Press%20Statement%20Ministers%20G-33.pdf).
[7] Ook wel de ‘Non-group of Five’ (NG5) geheten. Over hun invloed, zie: “Maart: mini-ministerial Kenia. Vijf staten bepalen de agenda en voeren de druk op,” in WTO ZIP nieuwsbrief nr 52, van 18 maart 2005 (http://www.stelling.nl/trouble/zip/050318–00(52).htm).
[8] Een gelegenheidsverband, ook wel aangeduid als de FIP+4.
[9] Meer van dit soort ‘achterkamertjespolitiek’: op 12 juli kwam een nieuwe gelegenheidscoalitie bijeen, de E-FIPs (expanded Five Interested Parties) om onder leiding van WTO-landbouwvoorzitter Groser te overleggen over een tariefreductiesysteem. Uit: “Geneva talks : An unfair deal brokered can cost heavily,” door Ashok B. Sharma van 25 juli 2005 (http://www.financialexpress.com/fe_full_story.php?content_id=97379).
[10] Vervolgens kwam de FIP+4 weer bijeen in Geneve op 18 juli om met Groser verder te praten over de ‘aankleding’ van het G20-systeem. Deze zogenaamde ‘Room F’-consultaties zouden naar verluid een week duren.
[11] “Interim WTO Agreement In Doubt,” van 25 juli 2005 (http://www.jonesbahamas.com/?c=47&a=4449&sid=c31c0716297dc3eec41bf905308e4de2).
[12] “Formula One racing: Who’s going to win the Grand Prix?” door Alexandra Strickner en Carin Smaller (TIP/IATP), van 27 juni 2005 (http://www.ourworldisnotforsale.org).
[13] “No breakthroughs at WTO”, Reuters, 27 juli 2005 (http://www.financialexpress.com/latest_full_story.php?content_id=97590)/
[14] Bijvoorbeeld in: “WTO farm trade talks fail:-,” UPI, van 27 juli 2005 (http://news.webindia123.com/news/showdetails.asp?id=101161&n_date=20050727&cat=Business)
[15] Bijvoorbeeld in: “Trade chiefs expected in Geneva to rejuvenate Doha negotiations,” San Diego Union Tribune (VS), 27 juli 2005 (http://www.signonsandiego.com/news/business/20050727-0540-wto-tradetalks.html).

Bronnen:
– diverse teksten uit Bridges Weekly Trade News Digest, vol 9 nr 6 (ICTSD, 20 juli 2005) http://www.ictsd.org/weekly/05-07-20/index.htm, uit Bridges Weekly Trade News Digest, vol 9 nr 25 (ICTSD, 13 juli 2005) http://www.ictsd.org/weekly/05-07-13/index.htm, en uit Bridges Monthly Trade News Digest Yr 9 nr 6-7 (ICTSD, juli 2005) http://www.ictsd.org/monthly/bridges/BRIDGES9-6-7.pdf.

(terug naar WTO-Zip nr. 57)

(Dit artikel was oorspronkelijk op GlobalInfo gepubliceerd door Rob Bleijerveld/WTO-zip.)