WTO . ZIP (dagelijks Cancún) nr 36
Nr 36 en laatste van de dagelijkse nieuwsbrieven over de WTO-conferentie in Cancun
Beste lezer,
dit is de laatste dagelijkse WTO.ZIP nieuwsbrief die Xminy Solidariteitsfonds en de Werkgroep Globalisering Delft-Den Haag samen uitbrengen in het kader van de Vijfde Ministeriële Conferentie van de WTO in Cancún. Over een paar dagen volgt nog een overzicht van reacties en analyses door NGO’s, onderzoekers en (coalities van) WTO-lidstaten op en over het voortijdig afbreken van de WTO-top en de toekomst van multilaterale handelsafspraken.
De redactie zal zich tevens bezinnen over de toekomst van dit blad. Gaat de nieuwsbrief in deze vorm en met deze inhoud door? Komt er iets anders voor in de plaats, of gaat het op in een nieuw initiatief. Allemaal vragen die aanbod komen na een flinke rustperiode en na verwerking van de betekenis van de mislukking van de top in Cancún.
vriendelijke groet, Rob Bleijerveld
inhoud:
A) Pers: Reacties op ‘instorting’ WTO
B) Oproep: Pascal Lamy moet aftreden na mislukking Cancún-top
C) Oproep: Nederland ondermijnt positie ontwikkelingslanden in WTO; Optreden bewindslieden in Cancún dient consequenties te krijgen
D) Aktieverslag Schiphol:Brinkhorst en van Gennip vluchten weg van verantwoordelijkheid
E) persbericht: “Beter geen overeenkomst dan een slechte overeenkomst”
F) Soundbites rond mislukken top
G) Overzicht akties tegen de WTO en aanverwante handelsovereenkomsten
H) website Plan-Noticias: “Latinos Locos”,
I) Lezersbrief: Nico Bakker, medewerker van Oxfam Solidaridad in Mozmbique over afbreken WTO-top en toekomst van internationale handelsafspraken
A) Pers: Reacties op ‘instorting’ WTO
(door Kees Stad)
De internationale kranten (International Herald Tribune en Financial Times) hadden maandag de definitieve afgelasting van de WTO-conferentie niet meer gehaald. Maar ze voorspelden al wel een zware laatste dag: “Last-ditch bid to get trade talks back” (FT), “Ministers Struggle to Reach WTO pact” (IHT). Het Financeel Dagblad sluit kennelijk ook voor 11 uur ’s avonds want kopt nog: “Wantrouwen voert in Cancún de boventoon” (‘Gelegenheidscoalities op WTO-conferentie maken onderhandelingsproces onbeheersbaar’). In het stuk worden reacties opgesomd op het compromisvoorstel waarmee de Mexicaanse voorziter Ernesto Derbez de onderhandelingen probeerde te redden.
De Volkskrant komt eindelijk met een stuk van enige omvang over de WTO-top onder de heldere kop “Derde Wereld wijst WTO-compromis af”. Naast wat droge feiten bevat het artikel ook vreemde beweringen zoals dat de ACP-landen twee jaar geleden “de besprekingen al wisten te gijzelen”.
Minister Brinkhorst wordt geciteerd terwijl hij een ‘sneeuwbaleffect van onrustgevoelens’ onder ontwikkelingslanden bespeurt. De bij het stuk geplaatste foto (die meer paginaoppervlakte beslaat dan het stuk) is
tamelijk weerzinwekkend: een globaliseringsactivist (in de kranten nog
steevast anti-globalisten genoemd) die eruit ziet als een zojuist uit z’n
hol gekropen neanderthaler. Dat is zoiets als bij een verslag van de open
dag van de brandweer een close-up te plaatsen van het debiele neefje van
de buurman.
Trouw kopt op de voorpagina “Derde Wereld trotseert Westerse eisen” en
spreekt over een totale mislukking. Over de gevolgen verschillen de meningen, maar ook die van ontwikkelingsorganisaties dat het goed is dat de ontwikkelinglsanden niet zijn gezwicht voor het Europees-Amerikaanse
machtsblok, komt aan bod. Op pagina vijf luidt de kop “Machtsklontering Westen roept tegenmacht Derde Wereld” op. Volgens Trouw zou er vooral een machtsspel zijn ontstaan tussen grote ontwikkelingslanden en de VS en EU.
NRC komt met veruit de meeste informatie (maar had ook meer tijd dan de
ochtendkranten). “WTO-top eindigt in mislukking” (‘verslagenheid bij
onderhandelaars, anti-globalisten juichen’) luidt de kop op de voorpagina. In alle kranten wordt gesignaleerd dat het investeringsakkoord, dat de EU (via de Singapore-onderwerpen) op de agenda wilde zetten, één van de
voornaamste struikelblokken heeft gevormd. De hele wereld wist dat dit zou
gebeuren, behalve de EU en onze staatssecretaris Van Gennip. We hadden haar letterlijk gewaarschuwd in brieven en Kamerleden gevraagd om haar hierop te wijzen, maar ook toen bleef ze voet bij stuk houden.
Het mislukken van de conferentie werd volgens NRC “letterlijk met gejuich
begroet door vertegenwoordigers van veel niet-gouvernementele organisaties die zich kritisch opstellen tegenover de WTO en het multilaterale
handelsstelsel. Na eerst allerlei regeringswoordvoerders commentaar te laten leveren, komen wat stemmen van pressiegroepen aan bod, zoals dat van Greenpeace dat opriep “snel een internationale conferentie te beleggen om een “alternatief handelssysteem” in het leven te roepen.
Op pagina 7 van het NRC staat het gebruikelijke belerende hoofdcommentaar (“De enigen die zich ronduit verheugd toonden over de mislukking waren de
antiglobaliseerders en actievoerders. Ten onrechte.”) Maar echt interessant wordt het op pagina 10, met twee stukken en een foto van een brandende Amerikaanse vlag. In het grootste stuk (“Topconferentie van de WTO: een bijnadoodervaring”) wordt beschreven hoe het besluit om de conferentie verder af te gelasten gevallen is, en wat de redenen waren (patstelling voor landbouw en investeringsakkoord).
Daarnaast staat een interview met minister Brinkhorst een staatssecretaris
Van Gennip waar de frustraties van afdruipen. Eerst komt het gebruikelijke
mantra te voorschijn dat “iedereen verloren heeft”. Vervolgens beschrijft
Brinkhorst “duistere krachten” die aan het werk zouden zijn geweest. “Het duo van EZ is in eerste instantie vooral gepikeerd over de houding van de niet-gouvernementele organisaties.” Brinkhorst: “Ze dansten van vreugde dat de WTO-top was mislukt maar ze zijn eigenlijk niet wijs” (dank u wel).
Dan volgt er een hele tirade dat ze alleen bezig zijn zichzelf te profileren en “echt niet in het belang van arme boeren handelen, die arme katoenproducenten” (Van Gennip). Vervolgens krijgt de groep van 21
ontwikkelingslanden de schuld van het mislukken van de conferentie.
Brinkhorst heeft dit ook in andere kranten uitgesproken. Van Gennip: “Het leek soms op een voetbalwedstrijd. Elke keer als iemand van een van de ontwikkelingslanden zich uitsprak tegen Europa of Amerika werd er geapplaudiseerd”. (dus ineens staan die ngo’s helemaal niet zo alleen, of
begrijpen we het verkeerd). Ook de WTO-leiding en conferentievoorzitters
krijgen een veeg uit de pan. En de EU-delegatie, die niet goed gecommuniceerd zou hebben. Van alles treft schuld, behalve ons nijvere duo.
In elk echt democratisch stelsel zouden ze moeten aftreden wegens de wanprestatie die ze in Cancún geleverd hebben.
BBC komt als vanouds met een kort en krachtige analyse (The New Politics of Trade) en spreekt over een “historic turning point in the history of free trade”. De historische ontwikkeling wordt geschets, waarbij niet vergeten wordt dat “in Seattle in 1999, the first attempt to launch a new round of global trade talks broke down amid mass demonstrations and fundamental disagreements between rich and poor. In the past, the wealthy nations have generally been able to cajole the poor ones – by offers of trade, aid or political support – into going along with their agenda. But at Cancun things were very different.”
B) Pascal Lamy moet aftreden na mislukking Cancún-top
Oproep door Corporate Europe Observatory, 15 september 2003
Corporate Europe Observatory stuurde op 15 september een persbericht rond met de titel “Cancun Collapse: Pascal Lamy must resign”. CEO constateert dat de ontwikkelingslanden zich in Cancún effectief verzet hebben tegen de agressieve handelspolitiek van de EU. Dat EU-beleid is gebaseerd op een voortdurende lobby door grote bedrijven en beantwoordt niet aan de uitgangspunten van de zogenaamde ‘ontwikkelingsronde’. Na de mislukking van de top in Cancún is de weg geopend voor een nieuw handelsbeleid dat niet uitgaat van ondernemersbelangen.
CEO roept handelsminister Lamy op om zo spoedig mogelijk af te treden. Lamy is politiek verantwoordelijk voor dit beleid dat de ontwikkelingslanden geen andere keuze liet dan om op te stappen uit Cancún. Zelfs nadat hem door 70 ontwikkelingslanden duidelijk was gemaakt dat onderhandelingen over investeringen en andere nieuwe onderwerpen ongewenst zijn bleef Lamy vasthouden aan zijn plannen.
Het aftreden van Lamy is een eerste stap in de richting van een broodnodige wijziging van het EU-beleid. Zonodig moet het Europese Parlement hem daartoe dwingen. In plaats van het dienen van de ondernemersagenda moet het internationale handels- en investeringsbeleid van de EU ’s werelds armen en het milieu ten goede komen.
De volledige tekst is te vinden op: hallofshame
Voor een kritische analyse van de ‘pro-ontwikkelings’-spin van de Europese Commissie, zie bijvoorbeeld: “Distorting reality – the EC’s misleading rhetoric” hier
Zie ook: “the Cunning Bully – EU bribery and arm-twisting at the WTO”: en wel hier
C) Nederland ondermijnt positie ontwikkelingslanden in WTO
Optreden bewindslieden in Cancún dient consequenties te krijgen
persverklaring
16 september 2003
Dinsdagochtend 16 september om omstreeks 08:30 uur zal de Nederlandse regeringsdelegatie aankomen op Schiphol na deelname aan de mislukte WTO-top in Cancún. Het Aktie Overleg Cancún en ondertekenende organisaties zullen daar aanwezig zijn om van bewindslieden van Economische Zaken, Brinkhorst en van Gennip, te eisen dat zij aftreden vanwege hun inzet in Cancún.
De regeringsdelegatie heeft in Cancún tot het laatst toe de harde liberaliseringspolitiek van de Europese Unie gesteund die ingaat tegen de belangen van de meerderheid van ontwikkelingslanden.
Ondanks de uitdrukkelijke en veelvuldige afwijzing door ontwikkelingslanden hield de regering vast aan plannen voor een investeringsverdrag in de WTO en voor behoud van bestaande landbouwsubsidiëring. De meeste ontwikkelingslanden gaven aan dat deze plannen leiden tot grote schade aan hun economieën.
Staatsecretaris Van Gennip heeft daarenboven in juni de Tweede Kamer ten onrechte voorgehouden dat de ontwikkelingslanden vinden dat ze beter af zijn met een investeringsakkoord in de WTO (*). Ze heeft daartoe citaten uit de zogenaamde Dhaka-verklaring van minst ontwikkelde landen (2 juni 2003) uit hun verband gehaald.
Delegatieleden van verschillende ontwikkelingslanden maakten zondag 14 september bekend, dat de Europese Unie verschillende keren gebruik heeft gemaakt van oneigenlijke druk bij de onderhandeligsronde in Cancún. Achter gesloten deuren werden regeringen bloot gesteld aan omkoping en chantage gericht op het verwerven van steun voor de voorstellen van de EU. Nederland heeft zich hiervan niet gedistancieerd zo blijkt uit het persbericht van EZ van 15 september.
Minister Brinkhorst en staatssecretaris van Gennip steunen een liberaliseringsbeleid dat geen rekening houdt met het uitgangspunt van de ontwikkelingslanden. Met de mond wordt beleden dat de Nederlandse regering de situatie in de ontwikkelingslanden begrijpt en hen wil steunen. In de praktijk echter Рen zoals nu weer duidelijk geworden in Canc̼n Рstaan voor Nederland de eigen belangen voorop en heeft de regering lak aan de uitgangspunten van de Doha Ontwikkelings Ronde, nl armoedebestrijding en pro-ontwikkelingsbeleid.
Actieoverleg Cancún
XminY Solidariteitsfonds
A SEED Europe
Werkgroep Globalisering DD
* Zie daarvoor ondermeer hier op globalinfo
D) Brinkhorst en van Gennip vluchten weg van verantwoordelijkheid
Verslag van aktie Schiphol, 16 september
Zie voor het artikel incluis foto’s:
hier op indymedia
Na een mislukte WTO-top, kwam de Nederlandse onderhandelingsdelegatie, waaronder “Friend of the Chair” Brinkhorst, om half negen dinsdagochtend aan op Schiphol. Speciaal hiervoor was er een ontvangsdelegatie om ze te bedanken voor het mislukken van de top en de paternalistische houding van Brinkhorst c.s.
Helaas kregen hangsmerissen en een mannetje van Ministerie van Economische Zaken in de gaten, dat het welkomscomité van plan was te jubelen. De vip-uitgang werd gereed gemaakt, en geen ambtenaar, minister of staatssecretaris was er te zien. Wel kwamen er enkele delegatieleden van maatschappelijke organisaties via de normale uitgang naar buiten. Zij wisten onder meer te vertellen dat veel ontwikkelingslanden gefeest hebben in Cancún nadat zij “nee” hebben durven zeggen tegen de EU en de VS.
E) “Beter geen overeenkomst dan een slechte overeenkomst”
Persbericht Both ENDS, Milieudefensie en SOMO
zondag 14 september 2003
Both ENDS, Milieudefensie en SOMO zijn verheugd dat de ontwikkelingslanden niet onder de druk van de Europese Unie en de Verenigde Staten zijn bezweken. De EU en de VS zijn er niet in geslaagd de allianties van ontwikkelingslanden verenigd in de Groep van 22, de ACS en de MOLs te breken.
De eendracht onder ontwikkelingslanden en maatschappelijke organisaties tegen de zogenaamde ‘nieuwe’ onderwerpen heeft ertoe geleid dat onderhandelingen hierover daadwerkelijk van de agenda zijn gehaald. Myriam Vander Stichele (SOMO): ‘Er moet nu daadwerkelijk gekeken worden naar de realiteit van multinationale ondernemingen die de wereldhandel en investeringen domineren ten nadele van ontwikkelingslanden en hun bevolking’.
Cancún heeft laten zien dat ontwikkelingslanden in staat zijn om als volwaardige partners te onderhandelen en constructief te werken aan verbeteringen in het multilaterale handelssysteem. Het staken van de onderhandelingen wordt dan ook nadrukkelijk niet bij de ontwikkelingslanden gelegd, maar juist bij de inflexibele houding van de EU en de VS. Burghard Ilge (Nederlandse NGO vertegenwoordiger, Both ENDS): ‘De Europese Commissie heeft van deze onderhandelingen een onaanvaardbaar pokerspel gemaakt en het is nu aan de nationale parlementen en het Europese parlement om hen hiervoor aansprakelijk te stellen’.
De onderhandelingen in Cancún over markttoegang voor landbouw en niet-agrarische producten hebben aangetoond dat er naar opties moet worden gezocht die duurzame ontwikkeling bevorderen in plaats van het continue streven naar pure vrijhandel. Het negeren van het katoeninitiatief van vier Afrikaanse landen toont eens te meer aan dat de werkelijke wensen van ontwikkelingslanden genegeerd worden.
Tijdens de onderhandelingen zijn veel acties gevoerd, zowel rondom het conferentiecentrum, in de binnenstad van Cancun, als in de rest van de wereld. Anne van Schaik (Milieudefensie): ‘Ook deze acties hebben getoond hoeveel tegenstand er bestaat tegen de plannen van de WTO’.
Wij hopen dat het mislukken van de Ministeriële top in Cancun er toe zal leiden dat alle partijen het ontwikkelingsperspectief daadwerkelijk in het handelsdebat te brengen.
Contactpersonen:
Burghard Ilge en Stefan Verwer van Both ENDS (http://www.bothends.org)
Esther de Haan en Myriam Vander Stichele van Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (http://www.somo.nl)
Anne van Schaik en Meike Skolnik van Milieudefensie (http://www.milieudefensie.nl)
F) Soundbites
(bijeengesprokkeld door Richard de Boer)
* Uit het hoofdcommentaar van NRC Handelsblad, 15/09/2003: “De invloed van industriële lobby’s achter de schermen bij de bepaling van de handelsagenda’s en de wildgroei van de vele honderden niet-gouvernementele organisaties die in naam van zichzelf nadrukkelijk aanwezig zijn, moeten worden beteugeld.”
* Pascal Lamy op persconferentie van 14 september: “There is no reliable way to steer discussion among 148 members in a manner conducive to consensus which remains the rule of this organisation. And I strongly believe, even more than I did before, after this experience, that the decision-making needs to be revamped seriously. The reason why it got to be sour is the following one: given this notion among many developing countries that there needed to be — if, if anybody would object to that, it wouldn’t happen, which was the view among many of them. And the fact hat there was obvious objectors to that in the system, there was no real incentive for them to work at political level. The technical work in Geneva was very good. I mean, you’ve got tons and tons of very good ideas and very good consultations. But it didn’t percolate to the political level. A number of developing country ministers… it’s complex issues, I mean, they’re not all that keen to learn about the intricacies of competition or transparency in government procurement and the vision that they had to invest political capital to explain this at home and so on, which just wasn’t there.” (bron: Erik Wesselius)
* Robert Zoellick, the US trade representative, said: “Whether developed or developing, there were ‘can do’ and ‘can’t do’ countries here. The rhetoric of the ‘won’t do’ over whelmed the concerted efforts of the ‘can do’. ‘Won’t do’ led to impasse.” (The Guardian, 15/09/2003)
* Minister Brinkhorst in het NRC (15/09/2003): “De WTO heeft te lang buiten het maatschappelijk krachtenveld gestaan. Dat komt ook door de plaats van vestiging in Genève, Zwitserland, een land waarvan de laatste uitvinding de koekoeksklok is.”
* Staatssecretaris Van Gennip (NRC Handelsblad, 15/09/2003): “Onze vertegenwoordiger in Genève vertelde zaterdagavond dat wat de ontwikkelingslanden toen zeiden, ze in Genève al maandenlang naar voren hadden gebracht. Dat is misschien wel iets waar we op hadden moeten letten.” Brinkhorst: “Daar ben ik sceptisch over. Terugkijkend was het
eigenlijk wel een beetje mission impossible.”
* Asked what would happen next, Manuel Roxas, Philippines trade minister, said: “We all go to the beach.” (FT Online, 15/09/2003)
* “You ask me who is to blame,” said Kenya’s Mr George Oduor. “I would say it is those who have been trying to manipulate the process. Those who have been trying to manufacture consensus. The EU and the US, we believe ourselves, are to blame. The Singapore issues were at the centre of the deadlock, all of them. The developing countries say that they are not ready for any of them.” (The Guardian, 15/09/2003)
* Sekou Oumar, a Malian delegate: “This is a great loss to the 3 million farmers in Mali who live on agriculture. We are at the world cup of agriculture here and back home there will be mourning because nothing had been agreed. I do not know how we will explain this to our people.” (id. online, 15/09/2003)
* Uganda delegate Irene Odida MP accused the EU, Japan and US of trying to blackmail poor countries, and urged an inquiry into how the talks were conducted. “There has been a lot of pressure exerted on our government. Heads of state have received calls from them. Ambassadors and trade ministers, have been pressured [and] blackmailed and they have been offered deals that do not relate to the trade question. They were told ‘if you accept what we want you will get something else’. These are the pressures an blackmail we were going through. They are talking about trade liberalisation and that is their mantra. But then in the areas where they do not have an advantage, like agriculture, they practise protectionism.” (id. online, 15/09/2003)
* Rafidah Aziz, a leader of the Malaysian delegation, said developing countries could now negotiate from strength. “All the developing countries wanted to have was an extension of time to study the impacts of these issues. But they [the EU, Japan and US] were not prepared to give them that time. Now people will see things in a different light,” she said. “Developing countries have come into their own. In the past they had no strength, but now they have to be taken into account. They hung together on crucial issues that mattered to them.” (id. online, 15/09/2003.
G) Overzicht akties tegen de WTO en aanverwante handelsovereenkomsten
(door Robin van Stokrom)
* Vliegveld in Guatemala enkele uren verstoord
Terwijl de WTO-conferentie mislukte, gingen maandag onderhandelingen voor de CAFTA vrijhandelsverdrag verder in Guatamala (CAFTA: Central America Free Trade Agreement). Daar worden aan het eind van de week nieuwe protesten verwacht. Op zaterdag wisten activisten al enkele uren lang het vliegveld in het land te bezetten, uit protest tegen de WTO en tegen CAFTA. Op 20 november zal ook een nieuwe FTAA-bijeenkomst plaatsvinden in Miami (FTAA: Free Trade of the Americas). Activisten uit de VS riepen na de WTO-top op tot acties tijdens de FTAA-top in Miami, om daarmee de VS niet de kans te geven om datgeen wat binnen de WTO niet mogelijk bleek, tijdens de FTAA-top wel te bereiken.
* Acties in India, Thailand, Pakistan en op de Filipijnen
Terwijl in Manilla tienduizend Filipijnse activisten protesteerden tegen de WTO, kwamen in India er zelfs meer dat honderdduizend samen. In Pakistan en in Thailand kwamen enkele honderden bijeen.
In Manilla was sprake van een diverse waaier van activisten, waaronder veel
biologische boeren uit Luzon, studenten, vissers, werknemers in de dienstensector, anarchisten en EarthFirst!-ers. Een grote groep boeren had een tweedaagse karavaan gehouden, maar werd door de politie bij de snelweg tegengehouden. Dit leidde tot een spontaan boerenprotest op de snelweg tegen enerzijds de WTO-liberaliseringen en exportsubsidies van de Noordelijke landen, en anderzijds tegen de repressie van het protest. Zie: indy Philipinas
In India kwamen in totaal meer dan honderdduizend mensen protesteren tegen de WTO, vooral boeren. In Bangladora eisten meer dan dertigduizend boeren dat India uit de WTO treedt, als landbouw in de WTO blijft. Het protest was georganiseerd door de Karnataka State Farmers’ Association (KRRS) en andere boerenorganisaties participeerden. Eén van de onderwerpen die naar voren kwam, is dat de zelfmoord van de Zuid-Koreaanse boer in Cancún niet op zichzelf staat. Sinds april dit jaar, hebben in India al tweehonderd boeren zelfmoord gepleegd vanwege de toenemende onzekerheid en concurrentie op de markt. Zie:
hier
en:
hier
en:
hier
In Thailand protesteerden tweehonderd vakbonds-, aids- en milieu-activisten. Zij hebben onder andere een plakkaard en symbool van de WTO verbrand. Speciale aandacht bij de protesten kreeg de boerenstrijd.
Een woordvoerder van de Rural Reconstruction Alumni and Friends Association, zei dat de WTO liberalisering gunstig is voor grote exporteerders. Lokale boeren ondervinden schade omdat door de “vrije” markt veel producten op de lokale markt komen waarvan de prijs hoger is dan de productiekosten. De regering van Thailand heeft daarom onlangs besloten hogere tarieven in te stellen voor de import van de belangrijkste producten waar de boeren afhankelijk van zijn, zoals aardappelen, soyabonen, maïs en koffiebonen. Zie: bangkokpost
In Pakistan tenslotte kwamen ook enkele honderden activisten samen. Zij eisten ondermeer landhervormingen en een einde aan het economische imperialisme dat onder de WTO vergemakkelijkt wordt.
* Veel protesten in de VS
Volgens diverse berichten waren er zaterdag op zestig locaties in de VS bijeenkomsten, acties en andere anti-WTO festiviteiten. In Portland (Oregon) kwamen duizend activisten samen in een kleurrijk protest. Er was ook een festival georganiseerd door Green Party waar enkele honderden op afkwamen. In New York was er een protest van een paar honderd activisten, gelijktijdig met een grote solidariteitsdemonstratie van tienduizend mensen met een staking van zo’n vierduizend gewone werknemers bij Yale University. Tijdens deze protestdemonstratie werden honderd mensen gearresteerd, waaronder de voorzitter van de vakbond, wegens obstructie van het verkeer. In Albany (NY)hebben tientallen demonstranten een “walk of shame” gehouden langs de grote banken. De actie bij de grens tussen San Diego en Tijuna trok honderden activisten. Zij hebben uit protest tegen de WTO en het huidige grensbeleid (open grenzen alleen voor de handel, niet voor mensen) een van de belangrijkste grensovergangen tussen Mexico en de VS enkele uren bezet gehouden.
* Protest in Cancún
Behalve diverse nachtelijke feesten afgelopen zondag in Cancún was er die dag tenminste nog één protestaktie. Twintig activisten kregen toestemming om op een van de talloze privéstranden opnieuw een strandprotest te houden. Deze stranden zijn normaal gesproken alleen toegankelijk voor toeristen maar niet voor de inwoners van Cancún. De activisten schilderden “We are winning” op hun lijven en vormden daarmee een levend strandprotestbeeld.
H) “Latinos Locos”, website Plan-Noticias
Op de Website van Plan-Noticias zijn allerlei aktieverslagen, foto’s en dagboekverslagen te vinden van Nederlandse NGO-leden of journalisten die over Cancún aanwezig zijn.
Ondermeer:
* Verslagen en dagboek door Ryan Jessurun (journalist Noticias)
En een foto-expo van hem op: deze plek
Onderaan een samenvatting van zijn verslag van een aktie op 12 september
* Verslagen door Anne van Schaik en Meike Skolnik van Milieudefensie
* Dagboek van Yolanda Carati van Xminy Solidariteitsfonds
* Persoonlijk commentaar op gebeurtenissen tijdens Cancún-top door Eric Oostrijk van de Zuid-Noord Federatie (15 september).
Zie: noticias hier
of: indy hier
* Een uitgebreid verslag van een (ludieke) verrassingsactie vlakbij het congrescentrum in de hotelzone in Cancún op 12 september (door Ryan Jessurun van Noticias), te vinden op: ludiek
(korte samenvatting door Rob Bleijerveld:)
Tachtig milieu-activisten blokkeren onverwachts voor politie en pers een toegangsweg tot het congrescentrum waar de WTO-gedelegeerden bijeen zijn. Het roepen van leuzen als “Zapata vive!, la lucha sigue!” en “todos somos Lee!” (verwijzing de Koreaanse boer Lee Hyang die zelfmoord pleegde op 10 september tijdens de boerenmars) en “todos somos libre!” worden onder het cameralicht van de weinige persmensen binnen de hekken vastgelegd. De politie dreigt hen te arresteren, maar na tussenkomst van de pers wordt daarvan afgezien en kunnen de actievoerders ongedeerde weer vertrekken.
Eerder die dag vonden twee andere akties plaats. Bij de eerste klommen een drietal actievoerders in een verlaten hijskraan, vlakbij het congrescentrum
in de hotelzone, waar ze een spandoek met de boodschap “Que se vayan todos” (laat ze allen ophoepelen) opknoopten. Een paar uur later betraden twee Mexicaanse boeren en leden van de Ngo Fair Trade America de persruimte met leuzen als “Free trade is not fair trade” en “Campesinos contra la OMC”.
Verder was er tot diep in de nacht groot feest in Cancún na bekendworden van het mislukken van de top…
I) Lezersbrief
Van Nico Bakker, naar aanleiding van het mislukken van de Cancún-top, zoals gemeld in van WTO FLOP nr 35. Nico werkt voor Oxfam Solidaridad in Mozmbique.
15 september 2003
Natuurlijk zijn we blij, maar vooral met de kracht van de alternatieven die jaar na jaar sterker worden en waarbij basisbewegingen het voortouw nemen. De vijand helpt ons onszelf te overtreffen.
Maar wat betreft de WTO is de stand der dingen zodanig dat we al moeten blij zijn dat we niet nog meer verloren hebben. Handelsverhoudingen zijn nog steeds als vóór deze ministerstop, landbouw zit nog altijd in de WTO, TRIPS zijn nog steeds niet illegaal verklaard, medicijnen zijn nog altijd winstmiddel en geen geneesmiddel en zo kan je nog wel een poosje doorgaan.
Hoogstwaarschijnlijk wordt de WTO op termijn nu volkomen irrelevant, wat hoogstens nog een Nederlands minister voor economische zaken zal proberen te ontkennen. Het project waarvoor de WTO bedoeld was – het openbreken van markten en het onderwerpen van landen die het in hun hoofd haalden de economische en politieke status quo te bedreigen – kan misschien beter via andere middelen bereikt worden.
Al voor deze top waren er geluiden dat de USA de WTO niet meer zo zagen zitten. (Tenslotte hebben ze nogal wat zaken tegen zich lopen aangaande overtreding van de regels die ze anderen zo graag opleggen). Het ziet er naar uit dat het instrument WTO niet meer werkt voor hen. De USA laten al zien wat nu de strategische keuze is, niet onbekend, want het wordt ook al gebruikt voor het ICC in Den Haag: het afsluiten van bilaterale verdragen met strategische partners (Singapore o.a.) wat het voordeel heeft dat het gewicht van de USA niet gebalanceerd wordt door een blok landen.
Misschien moeten we blij zijn maar helemaal zeker ben ik er niet van want het kan natuurlijk ook zo zijn dat USA en EU de boel doelbewust uit elkaar hebben laten spatten om andere wegen tot behoud van de status quo te bewandelen.
Wat er m.i zo snel mogelijk moet gebeuren is dat groepen van landen G21-24 ACP, LDC, Mercosur, AU en wat al niet met elkaar allianties sluiten en analyses maken om een terugvaloptie te hebben als ze het ongeluk hebben tegen de bilaterale vrijages van USA of EU op te lopen. En om het patroon te doorbreken dat internationale handel altijd via het noordelijke switchboard gaat.
En mocht er ooit sprake zijn van de noodzaak van een internationaal forum voor handel dan hoort dat ondergebracht en ondergeschikt te worden aan de UN oftewel een revitalisering van de UNCTAD. Want de belangrijkste reden van de deplorabele staat van de UNCTAD is dat ze te serieus tegenspel aan de USA en EU bood. En de UN blijkt toch ineens minder irrelevant te zijn in bijvoorbeeld Irak nu ineens een (klein) gedeelte van de kosten van de waanzin op het bord van de machtigen terecht komt.
colofon
Nieuwsbrief over ontwikkelingen rondom Wereld Handels Organisatie WTO. Deze dagelijkse uitgave is een initiatief van de Werkgroep Globalisering Delft-Den Haag en XminY Solidariteitsfonds.
De Cancun-uitgaves van WTO.ZIP zijn mogelijk gemaakt door steun van het NCDO. Aan dit bulletin hebben meegewerkt: Robin van Stokrom, Kees Stad, Nico Bakker, Rob Bleijerveld, Pablo Eppelin en Richard de Boer. Stuur mededelingen, copy of reacties naar:
Voor gratis email-abonnement, mail naar
(Dit artikel was oorspronkelijk op GlobalInfo gepubliceerd door diversen.)