WTO . ZIP (Dagelijks Cancún) nr. 33
13 september 2003
*********** Zondag 14 september: **************
******** WTO/Cancun-nacht in Paradiso ***********
inhoud
A) Breaking news: Singapore Issues in schets ministersverklaring
De WTO heeft een nieuwe schets van de ministersverklaring van Cancún vrijgegeven.
Volgens Greenpeace toont het aan dat de EU en de VS de onderhandelingen naar een mislukking stuwen. Een eerste reactie en een weblink.
B) Verslag: Vrijdag – de derde onderhandelingsdag
Een verslag van de uitkomst van de gesprekken in de vijf Werkgroepen in Cancún. Er is weinig vooruitgang geboekt en de tijd dringt. Drie coalities van arme staten vormen een hindernis voor WTO-leiding, EU en VS.
C) Overzicht: Wereldwijd aktievoeren tegen de WTO
D) Persflitsen: Handelstop muurvast
E) Achtergrond: Lang leve de ‘vrije’ markt.
Enkele onthullende cijfers en weetjes.
F) Verslag vanuit Cancún-straat
Brief van Yolanda (11 en 12 september)
G) Zondag 14 september: WTO/Cancun-nacht in Paradiso
A) Breaking news: Singapore Issues in schets ministersverklaring
(door Richard de Boer)
De WTO heeft een schets van de ministersverklaring van Cancún vrijgegeven, een zeven paginas tellend dubbelzijdige eerste schets van de onderhandelingsresultaten tot nu toe. Het is volgens Greenpeace “een droog formeel document, bureaucratisch
geschreven, maar ons politieke team is iedere paragraaf zorgvuldig aan het lezen om uit te vinden welke beslissingen gemaakt zijn.”
Voor de niet-ingewijde is het lezen van dit document zoiets als proberen het plot van een boek te vinden door de index na te pluizen. Het refereert voortdurend naar paragrafen van eerder uitgegeven documenten, veranderingen in paragrafen en herbevestigingen van genoemde paragrafen.
Terwijl er een enorme rij wachtenden voor de paar functionerende
kopieerapparaten in het Conventiecentrum stond, kreeg Greenpeace het
document toegespeeld van delegatielid Wendel uit België. Zie deze link:
http://weblog.greenpeace.org/wto/archives/000663.html#more
De wereldwijde milieu-organisatie Friends of the Earth International (FoEI) heeft in een eerste reactie gezegd dat de belangen van de Europese en Amerikaanse industrielobby in de schets prevaleren boven die van de ontwikkelingslanden. De schets van vandaag (13 september) bevatten alle vier de Singapore issues (ofwel new issues), waaronder een investeringsverdrag, ondanks de expliciete en meermalen herhaalde tegenstand van meer dan zeventig ontwikkelingslanden. Een tekst in een eerdere versie van het document dat wees op bezwaren van ontwikkelingslanden is verwijderd.
Handelsexpert Ronnie Hall van FoEI zegt: “Deze schets toont aan dat de EU en de VS de onderhandelingen naar een mislukking stuwen.
Ontwikkelingslanden hier in Cancún hebben hun afwijzing van de Singapore Issues duidelijk gemaakt, maar hun eisen zijn genegeerd. [De EU en de VS] hebben duidelijk meer belang in het beschermen van hun handelsbelangen dan het steunen van de ontwikkelingslanden.”
De schets van de ministersverklaring is te vinden op:
http://www.ictsd.org/ministerial/cancun/docs/draft_cancun_minist_text_rev2.pdf
B) 3e dag – de derde onderhandelingsdag
(door Rob Bleijerveld)
Zaterdag om 11 uur (18 uur NL tijd) werd in Cancún een nieuwe concept ‘ministersttekst’ uitgebracht worden, geschreven door voorzitter Derbez van de WTO-conferentie op basis van rapportages uit de vijf Werkgroepen. Tot en met vrijdag hielden de lidstaten in de verschillende discussies vooral vast aan eerder geformuleerde standpunten. Na het uitbrengen van de nieuwe tekst en eerste lezing en commentaar worden de lidstaten geacht zich nog actiever op te stellen tijdens de onderhandelingen van dit weekend. De WTO-leiding zal dan tot en met zondag de uiteindelijke posities inventariseren om zondagavond een vernieuwde versie van de tekst voor te leggen voor goedkeuring aan de ministers. Volgens sommige media zal de
top trouwens een dag langer duren.
Landbouw is op dit moment nog steeds het meest controversiële van alle onderwerpen. De irritaties over en weer tussen EU/VS en de ‘G21’ nam toe op vrijdag. VS en EU vinden dat ze voldoende flexibiliteit toonden en willen dat de ‘G21’ op hun beurt
toezeggingen doen. Landbouwonderhandelaar Allgeier van de VS zei dat het ontstaan van de G21-coalitie de VS had verbaasd vanwege de grote verschillen tussen de leden. Hij voegde eraan toe dat de kans groot is dat de groep zijn samenhang zal verliezen zodra de echte onderhandelingen beginnen. Verwachting danwel verkapte dreiging, het
is vooralsnog niet aan de orde: het aantal leden van de groep is inmiddels gestegen tot 24.
De andere coalitie die zich op 9 september presenteerde, de Alliantie voor integratie van Strategische Producten (SP) en Speciaal Garantie Mechanisme (SSM) in de Landbouwonderhandelinegn, is ook gegroeid: met tien nieuwe leden komt het totaal op 33 staten. Zij vinden dat het eenvoudigweg toepassen van Speciale en
Gedifferentieerde Behandeling (S&D) voor ‘ontwikkelingslanden’ niet voldoende is om het probleem van de grote armoede en ontwikkelingsdoelen aan te pakken. Ze zetten in op een raamwerk voor SP/SSM-akkoord, waarbij arme staten zelf moeten kunnen vaststellen welke van hun exportproducten het label ‘speciaal’ krijgen.
Een nieuwe coalitie heeft zich inmiddels aangediend bestaande uit de groep van Minst Ontwikkelde landen (MOL’s), de staten van de Afrikaanse Unie (AU) en de ACP-staten (Afrika, Cariben en Pacific). Ze doen bepaalde voorstellen voor raamwerk en uitgangspunten voor de landbouwonderhandelingen, voor gebalanceerde afspraken voor
de drie ‘exportpilaren’ (exportsubsidies, binnelandse maatregelen en markttoegang). En ze gaan uit van het recht op zelf-bepaling op gebied van SP en SSM, van behoud van voorkeursregelingen en van een formule voor vermindering van hoge tarieven, tariefpieken en tariefescalatie.
Volgens waarnemers zal de onderlinge verhouding tussen G21, G33 en MOLs/AU/ACP-groep bepalend zijn voor de uitkomst van de landbouwdiscussie. Hoewel de G33 benaderd is door de G21 om te praten over samenwerking wil het zich toch vooral concentreren op
de eigen zaak.
Katoen-initiatief verwaterd
Bij de bespreking van het ‘katoen-initiatief blijken de WTO-lidstaten zeer verschillend te denken over reikwijdte en diepgang van eventuele maatregelen. Hoewel nog niet besproken met de EU-lidstaten, gaven EU-onderhandelaars Lamy en Fischler aan dat alle exportsubsidies en handelsbelemmerende, binnenlandse
steunmaatregelen verwijderd dienen te worden en dat de EU de Minst Ontwikkelde Landen heffing- en quota-vrije markttoegang biedt voor alle katoenproducten.
Dat voegt echter niets nieuws toe aan wat al bestaat. De EU subsidieert namelijk niet de eigen katoenexport, besloot eerder tot verplaatsing van andere katoensubsidies naar de zogenaamde ‘Groene box’ (hervorming GLA/CAP) en voorkeursregelingen voor de MOL’s zijn er al. De EU gaat niet in op de tweede eis van de WCA-staten, de financiële compensatie tijdens de overgangsperiode.
Volgens WTO-voorziter Supachai lijken de lidstaten te kiezen voor het verbinden van ‘katoen’ met ‘landbouw’ en om financiële assistantie onder te brengen bij internationale organisaties buiten de WTO…
Ontwikkelingskwesties opgehouden door twist over Geografische Indicaties
In de Werkgroep ‘Ontwikkeling’ wordt voortgang in ontwikkelingskwesties opgehouden door een vastgelopen discussie over de uitbreiding van Geografische Indicaties (GI). GI gaat over intellectueel eigendom voor productnamen en heeft een Landbouw-exponent. Hoewel sommige arme staten geïnteresseerd zijn is het vooral een Noord-Noord kwestie, waarin met name de EU/Zitserland tegenover VS/Australië staan. Enkele lidstaten denken dat GI-uitbreiding via de achterdeur kan leiden tot veranderingen van het TRIPs-akkoord.
Van de oorspronkelijke 88 S&D-kwesties zijn er slechts 24 door de WTO-leiding voorgedragen voor de onderhandelingen in Cancún. De MOL’s, Cuba en een aantal andere arme staten zien weinig toegevoegde economische waarde in de aangedragen oplossingen. Uitwerking van de meeste van deze zaken is namelijk al neergelegd in andere besluiten en rechten. Verwachten wordt dat rijke staten belangrijke toezeggingen op andere gebieden zullen eisen in ruil voor instemming met dit pakket van ’24’. Ook kan instemming ten onrechte als ‘ontwikkelings-succes’ geclaimd worden door hen. Voorstellen die nu gedaan worden variëren van het vaststellen van een nieuwe sluitdatum (maart 2004), het toevoegen van andere S&D-kwesties uit de groep
van 88 of het versterken van S&D-bepalingen tijdens de Cancún-onderhandelingen. Een voorstel over een ander belangrijk ‘achterstallig’ onderwerp, namelijk Implementatie, leidde tot heftig verzet van de VS. Kenia, Egypte en India en anderen willen dat in Cancún besloten wordt om een onderhandelingsgroep in te stellen die zich in WTO-verband bezig houdt met Implementatie-kwesties. In maart 2004 zou dan besloten moeten worden over voorstellen van deze groep.
EU-lidstaten oneens over Singapore Onderwerpen
Pogingen van voorzitter Pettigrew van de Werkgroep Singapore Onderwerpen om de polarisatie onder lidstaten weg te nemen zijn vooralsnog vruchteloos. De VS zegt dat de EU “zichzelf geïsoleerd heeft van de rest van de planeet” door zo vast te houden aan dit onderwerp. Ondanks een expliciete vermelding in Doha voorzittersbrief naar aanleiding van interpellatie door India) blijft de EU naar voren brengen dat daar besloten is om te beginnen met onderhandelingen in Cancún. In een poging tegemoet te komen aan tegenstanders stelt de EU nu voor om een ‘bottom-up’-benadering te hanteren zoals bij de dienstenonderhandelingen (‘vrije’ keuze om sectoren aan te melden voor liberalisering). Ook zou een koppeling met S&D en technische assistentieprogramma’s mogelijk zijn.
Volgens de ‘Ontwikkelings-NGO’ ActionAid zijn de EU-lidstaten het onderling oneens wat betreft het belang van het beginnen van onderhandelingen. Voor Zweden, Nederland, België en Ierland is dit geen prioriteit en de Duitse minister voor Ontwikkelingszaken heeft haar sympathie uitgesproken voor het verzet van arme staten
ten aanzien van de agenda van de EU op dit punt!
India en een groep van 70 arme staten herhaalden hun standpunt dat onderhandelingen nu niet gewenst zijn. Aangezien er bij een aantal andere staten (rijk en arm) wel steun is voor onderhandelingen over transparantie in overheidsaanbestedingen en handelsfacilitatie wordt verwacht dat de VS haar gewicht zal aanwenden om daarover tenminste “expliciete consensus” te verkrijgen. ‘Investeringen’ en ‘Concurrentiebeleid’ zullen dan naar Genève terugverwezen worden.
In de Werkgroep ‘Diverse’ lijkt een consensus op drie belangrijke terreinen meer in zicht gekomen. Een ervan betreft de waarnemersstatus voor secretariaten van Multilaterale Milieu Akkoorden bij het besluitvormende orgaan van het Committee voor Handel en Milieu. Een ander is de kwestie van ‘non-violation’ in TRIPs-aangelegeheden en de laatste betreft behoud van biologische diversiteit en eigendomsrechten over traditionele kennis (par. 19, art 27.3a van Doha Declaratie en relatie TRIPs en CBD). Wellicht speelt hier mee dat op 11 september de Conventie on Biological Diversity in werking trade.
Standpunten over GI-registratie voor wijn en sterke drank blijven min of meer onveranderd. De lidstaten overwegen wel een koppeling tussen sluitdatum voor de onderhandelingen over GI-registratie. landbouw en niet-agrarische markttoegang. Er is geen voortgang in gesprekken over eco-labelling of diensten (data voor aanpassing van aanbod en uitgangspunten voor deelname van MOL’s aan de dienstenonderhandelingen).
Niet-agrarische markttoegang (NAMA) vastgelopen
Volgens de voorzitter van de Werkgroep NAMA is overbrugging van de verschillen over niet-agrarische markttoegang onmogelijk indien lidstaten niet meer flexibel worden. De grootste meningsverschillen zijn over de definiëring van een tariefreductie formule en of de benadering voor sectorale tariefsafschaffing vrijwillig is of
verplicht.
bron:
BRIDGES Daily Update on the Fifth Ministerial Conference – Issue 413 September, 2003
C) Wereldwijd aktievoeren tegen de WTO
door Robin van Stokrom)
OCEANIÃ
* Nieuw-Zeeland
In Nieuw-Zeeland protesteerden enkele honderden mensen tegen de WTO. Op straat werd gratis eten uitgedeeld. De activisten hebben met de actie onder meer willen bewijzen dat cultuur en levendigheid in de stad niet hetzelfde is als warenhuizen enmegabioscopen.
Verslag en foto’s: http://www.indymedia.org.nz/front.php3?article_id=10585
* Australië
In Sydney was er een kleurrijk en vrolijk protest (Siesta For Freedom) hoewel het thema niet zo vrolijk was: “De dag van de doden”. De actie richtte zich op de toenemende ontoegankelijkheid van water en medicijnen, onder meer door de verdragen van de WTO. Activisten liepen rond met plakkaten zoals “Don’t buy the media whitewash government lies”, “Capitalism has failed”, “Reclaim the streets” en “Another world is possible”. Foto’s: http://www.moz.net.nz/photo/2003/09/13-rts/
In Melbourne was er vrijdag al een protest, zie de vorige WTO.ZIP nieuwsbrief.
EUROPA
* Duitsland
In Berlijn op het Alexanderplatz hebben een groep van diverse jongerenorganisaties en ATTAC-Duitsland WTOpoly gespeeld, Monopoly volgens de WTO regels. Het bord was ongeveer zeven bij zeven meter groot. Alexanderplatz werd voor de gelegenheid ook omgevormd tot een informatiemarkt met standjes. De spelers waren grote bedrijven die watervoorzieningen, universiteiten enzomeer opkochten, en zelf de prijzen ervoor mochten bepalen, zonder dat ze rekeningn hoefden te houden met milieuvervuiling of mensenrechten. “Alles verliep zoals het hoort, de grote bedrijven en Noordelijke landen bepalen de regels in WTOpoly”. Op deze dag waren er diverse acties en activiteiten op dertig locaties in Duitsland, zoals het uitdelen van water op straat, informatiemarkten en straattheater.
Foto’s van de WTOpoly: http://www.wtopoly.de/seite_bilder_presse.php
* Baskenland
Onder de slogan “de wereld is niet te koop, wij zijn geen verhandelbare producten”, hebben diverse vakbonden en activisten in vier Baskische steden ( Bilbao, San Sebastian en Vitoria) gedemonstreerd tegen de WTO-top in Cancún. In Bilbao werden slogans geroepen zoals “Schaf het kapitalisme af”. Protesten richten zich in het specifiek ook tegen de privatiseringspolitiek in de regio.
* Londen
Vrijdag heeft een groep van vijftien bezorgde burgers een kantoor van biochemiebedrijf Bayer bezet in Londen, Engeland. Het werk in het bedrijf moest hierdoor stoppen. Bayer is een bedrijf dat sterk profiteert van de verdere economisering van gezondheidszorg en landbouw. “De patenentenregelingen van de WTO, of ze nu over planten of over medicijnen gaan, zijn enkel in het belang van deze
bedrijven en de Noordelijke WTO-lidstaten. De impact ervan is dat armoede toeneemt, medicijnen minder toegankelijk worden en landbouw minder duurzaam wordt”, verklaarde een van de bezetters.
Verslag en achtergronden via: http://www.indymedia.org.uk/en/2003/09/277386.html
AMERIKA
* Verenigde Staten
In de VS waren er zaterdag in meer dan dertig steden acties. Over de meeste acties moeten de verslagen nog binnenkomen. In Minneapolis verzamelden zich ruim honderd mensen, waaronder naast activisten veel bezorgde burgers en werkenden. Er waren sprekers van de Minnesota Fair Trade Coalition en vakbonden die de gevolgen van de neoliberale globalisering toelichten voor de stad. Voorbijgangers verklaarden niets te weten over de WTO, wat voor de activisten geen verrassing is, aangezien de Amerikaanse media zeer slecht berichten over de conferentie en globalisering.
Verslag en foto’s: http://twincities.indymedia.org/front.php3?article_id=14011
* Grens Mexico-VS (Tijuana-San Diego)
Zaterdag is er ook een grote mobilisatie bij de grens tussen Mexico en de VS, tussen San Diego en Tijuana. Door strenge migratiewetten zijn daar reeds duizenden Mexicanen gestorven die ondanks de gevaren de grens proberen over te steken. In de ochtend verzamelden zich al zo’n tweehonderd activisten en relatief veel lokale media-aandacht gaat naar de gebeurtenis. Ook zijn er Koreaanse activisten aanwezig die literatuur verspreiden over de gevolgen van de neo-liberal politiek voorKoreaanse boeren. Zie: http://sandiego.indymedia.org/en/wto2003/archive.shtml
* Bolivia
Enkele honderden mensen hebben vrijdag een mars tegen de WTO gehouden. De actie was georganiseerd door Network Youthful Tinku en een aantal jongerenorganisaties deden mee. Ze protesteerden ook tegen de voorgenomen privatisering van aardgas en tegen het vrijhandelsakkoord ALCA. Een van de activisten verklaarde: “Wij zijn er tegen dat de machtigen samenkomen met de nieuwe eigenaren in de wereld en achter gesloten deuren besluiten nemen, zonder dat gemeenschappen iets in te brengen hebben”. Zie: http://cancun.mediosindependientes.org/newswire/display/653/index.php
* Cancún: Blokkades en bezetting bij conferentiezaal (vrijdag)
De acties op vrijdag in Cancún stonden in het teken van het terugeisen van de publieke ruimte. De activisten slaagden er onder meer in om een van de toegangswegen bij de conferentiezaal te blokkeren. Ze gedroegen zich als toeristen, waardoor ze bij de ruimte konden komen, waarna ze overgingen tot de bezettingsactie. Eerder werd er ook gratis eten uitgedeeld, eten dat buitgenomen was uit een supermarkt. Disobbedienti globali heeft daarover een verklaring opgesteld. “Wij hebben deze ruimte bezet om het tijdelijk terug te geven aan de mensen zelf voor creatief gebruik, terwijl de machtigen van de economische markten de discussies binnen de WTO voeren, om privatiseringen van hulpbronnen en publieke diensten voor elkaar te krijgen. We bevinden ons in een stad waar het hele publieke gebied in dienst staat voor de toeristische industrie. De mooie stranden rond de dure hotels niet voor de burgers van Cancún bestemd. De enige mogelijkheid er te komen is door uitgebuit te worden als een arbeider daar. We bevinden ons in een land, Mexico, waar er nauwelijks een kans is om normaal te leven en een politieke gemeenschap op te bouwen. Daarom hebben we directe acties ondernomen voor de herneming van voedsel in supermarkten van de grote bedrijven. We hebben deze plek bevrijd en onze intentie is om er een grote politieke samenkomst te houden, om ruimte te geven aan de ervaring van vormen van autonomie en zelfbeschikking.”
* Cancún: Demonstratie (zaterdag)
Tussen de tien- en vijftienduizend WTO-activisten hebben zaterdag geprotesteerd tegen de WTO-Conferentie in Cancún. De mars begon ’s ochtends vroeg en trok naar de zone waar eerder in de week de Koreaanse boer zijn leven nam, kilometer zero. Een poging om de “veiligheidshek” te doorbreken, slaagde na ruim een uur werk. Een groep vrouwen uit Chiapas heeft daarbij het laatste handwerk verricht. De politie haalde waterkanonnen tevoorschijn en tijdens confrontaties die volgde raakte enkele mensen gewond. Ook zijn er minstens tien activisten gearresteerd. De demonstratie ging rond 3 uur ’s middags Mexicaanse tijd weer langs het “veiligheidshek”. Een menselijke
schild werd rond de demonstratie getrokken om de mars af te chermen van de politie.
D) Handelstop muurvast
(door Kees Stad)
Alle media berichten over het feit dat een groot aantal zuidelijke landen de poot stijfhoudt en ingrijpende hervorming van het landbouwbeleid eist. De EU en VS
proberen ze om die reden de schuld te geven dat het niet opschiet met de onderhandelingen. “Farming Deadlock threatens trade talks” allitereert de Financial
Times treffend de kop boven haar openingsartikel van de zaterdagkrant. “Leading trade powers” hadden gisteren gewaarschuwd dat de conferentie wel eens geheel zou
kunnen mislukken tenzij de landen onmiddellijk uit hun loopgraven zouden komen en gedurende de komende twee dagen serieus zouden onderhandelen. Woordvoerders van de VS en EU klagen dat er “geen teken is dat andere partijen bereid zouden zijn in te
schikken op het gebied van landbouw”. De Canadses WTO-ambassadeur Sergio Marchi verklaarde dat er een scherpe Noord-Zuid scheiding dreigde te ontstaan. “De tijd dringt” verklaarde de Britse minister van voedsel: “It is a
hell of a lot to resolve. It is hard to see this falling into place very easily over the weekend.”
De FT vervolgt met de constatering dat “een andere diepe kloof is ontstaan omtrent voorstellen voor investeringsregels binnen de WTO, daar 70 ontwikkelingslanden, geleid door Maleisie, deze week simpelweg geweigerd hebben om onderhandelingen over
dit onderwerp van start te laten gaan. Dit besluit heeft hen op ramkoers gebracht ten aanzien van de EU en Japan, die er op staan dat onderhandelingen (op dit gebied)
essentieel zijn.” Nogmaals, dat zijn dus de landen die volgens de Nederlandse staatssecretaris Van Gennip niet bestaan. Tot in de week vóór vertrek naar Cancún
verklaarde ze tegenover de kamercommisie dat er geen weerstand bestaat van ontwikkelingslanden tegen een investeringsakkoord. Bovendien, verklaarde ze, is Nederland van mening dat een investeringsakkoord zowiezo goed voor ze is…
In Het Financieel Dagblad (13/09/03) wordt delegatieleider Brinkhorst geciteerd die het uitblijven van een akkoord “zorgelijk” vindt (onderkop: Overleg in Cancún zit muurvast). Ook in het FD wordt de positie van de twee polen beschreven. De G21, de ontwikkelingslanden die zich verenigd hebben om de rijke landen onder druk te
zetten, zien niets in het conceptverdrag dat voorzitter Carlos Pérez del Castillo van de Algemene Raad van de WTO eerder in Genève opgesteld heeft. Dat concept is
volgens het FD “nagenoeg een kopie van het ‘bilaterale raamwerk’ dat de VS en de EU vorige maand in Genève produceerden” en laat handelsbelemmeringen in de landbouw enigszins ongemoeid. “Wie subsidies verstrekt, moet meer moeite doen om tot een “level playing field” te komen, verklaarde de Argentijnse hoofdonderhandelaar MartÃn Redrado namens de G21 in het FD. Verder maakt ook het FD melding van de beschuldiging van Action Aid (zie vorige WTO.ZIP) dat de VS probeert ontwikkelingslanden in de G21 tegen elkaar uit te spelen.
In een ander stuk in het Financieel Dagblad wordt nader ingegaan op het beperken van de subsidies in de suikersector, die de EU overweegt als toenadering naar de G21.
Met name de Nederlandse “voorman van de Nederlandse akkerbouwers” Aike Maarsing komt aan het woord en legt uit dat niemand veel wijzer zou worden van zo’n maatregel. Wie er wel van zouden profiteren zijn megaproducenten als brazilië en de frisdrankindustrie.
De kop in NRC-handelsblad luidt “G21 betwist in Cancún macht van VS en EU”. De groep van 21 zou inmiddels 24 landen tellen en nog steeds groeien. Ook conferentievoorzitter Mexico is er lid van. NRC signaleert dat de G21 vakkundig geweigerd heeft om over de nieuwe onderwerpen (waaronder investeringen) zelfs maar
een begin van een gesprek te accepteren, zolang op landbouwgebied niets duidelijk is. Dit zou volgens de krant tot gejuich hebben geleid bij de niet-gouvernementele
organisaties die de conferentie op de voet volgen en zich vooral druk maken over negatieve gevolgen voor ontwikkelingslanden van een investeringsverdrag. “Zij vrezen dat alleen grote bedrijven plezier zullen hebben van zo’n verdrag”. Ook NRC maakt melding van de beschuldiging dat de “zowel de Amerikanen als de EU oneigenlijke druk uitoefenen op de G21 om zich meer te voegen naar de standpunten van de twee grote
spelers”. Zo zou president Bush de afgelopen dagen een reeks telefoongesprekken gevoerd met staatshoofden van G21 landen. De daar aanwezige ministers van Ecuador en
Colombia hebben ontkend dat er dergelijke druk op ze uitgeoefend is.
De Volkskrant blijft de opmerkelijke keuze maken om de WTO-top grotendeels te vergeten. In de zaterdagkrant is slechts een piepklein bericht te vinden (van 31 kolomregels) waarin geconstateerd wordt dat de handelstop muurvast zit (kop). “‘Het zit muurvast hier’ constateerde minister van Ardenne van ontwikkelingssamenwerking vrijdagochtend”.
De BBC-website draagt het bericht “Tough Talks at Trade Summit”. “The United States and Europe have clashed with developing nations on the third day of discussions in
Cancun, Mexico”. De Singaporese minister van handel George Yeo zou de ondankbare taak hebben om een compromistekst in elkaar te draaien, die hij zaterdag zal
presenteren. Ook de BBC herhaalt de beschuldiging dat de rijke landen oneigenlijke druk uitoefenen op de G21-landen, wat wordt ontkend door de VS. “However, some observers insist the rich nations are working behind the scenes to undermine the G21’s position”. Alexandra Wandel van Friends of the Earth wordt geciteerd terwijl
ze uitlegt dat een mislukking van de top goed nieuws zou zijn: “If the talks collapse that is good news: it could open the door to more sustainable trade.”
Ook de BBC maakt melding van de aanhoudende poging van Japan, Canada en de EU om investeringen op de agenda te krijgen. Verder meldt de BBC dat er een nieuw voorstel van 33 landen is, die speciale beschermende maatregelen eisen voor kleine boeren die getroffen zijn door handelsliberalisering.
E) Lang leve de ‘vrije’ markt. Enkele onthullende cijfers en weetjes.
(door Marc Vandepitte)
Wist je dat de gemiddelde invoerbelasting tússen de rijke landen 2 à 3 procent bedraagt, terwijl dat vijf maal zoveel is voor de import uit arme landen? Voor afgewerkte producten zoals geïndustrialiseerde landbouwproducten (fruitsap bijvoorbeeld), textiel of schoeisel afkomstig uit die landen zijn de tarieven nog hoger. Wist je dat als boeren uit Latijns-Amerika tomaten uitvoeren naar de VS, ze 2
procent douanerechten moeten betalen, maar als ze een concentraat van hetzelfde product exporten, ze tot 12 procent moeten betalen?
Wist je dat Brazilië tot 50 procent belasting moet betalen op de uitvoer van fruitsap naar de VS, om de grote fruitplantages van Florida te beschermen? Wist je
dat de douanetarieven op textiel en kleding – voor de ontwikkelingslanden nog steeds de belangrijkste industriële exportproducten op vlak van tewerkstelling – gaan van
15 procent in Europa tot ongeveer 20 procent in de VS? Wist je dat de inkomsten die de VS halen uit de importheffingen op producten van Bangladesh even groot zijn als die afkomstig van Frankrijk?
Wist je dat de landen van het Noorden elk jaar 311 miljard dollar subsidie verlenen aan ‘hun’ boeren terwijl de officiële ontwikkelingshulp van die landen aan geheel het Afrikaans continent het equivalent is als twaalf dagen van die landbouwsubsidie? Wist je dat de jaarlijkse subsidie per koe in de EU 913 dollar bedraagt terwijl er 8 dollar per Afrikaan aan ontwikkelingshulp wordt uitgegeven?
Wist je dat de Nationale Raad voor Katoen in de VS(NCC), die niet meer dan 25.000 landbouwers en enkele honderden handelaars en industriëlen vertegenwoordigt, elk jaar een subsidie opstrijkt van bijna vier miljard dollars, drie maal zoveel als de totale ontwikkelingshulp van de VS aan Afrika? Dat indien die subsidie zou geschrapt worden de inkomsten van de tien miljoen Afrikaanse katoenboeren met een kwart zouden
stijgen? Wist je dat dit te wijten is aan de zeer sterke invloed die de NCC uitoefent op de landbouwcommissies van het Noord-Amerikaanse Congres en aan de meer
dan genereuze bijdragen van de NCC voor de verkiezingscampagnes van de Republikeinen en de Democraten?
Wist je dat de machtigste industriële lobby ter wereld, Pharmaceutical Research and Manufacturers of America (PhaRMA) de agenda van de onderhandelingen over de
intellectuele eigendommen – de zogenaamde TRIPS – blijft dicteren? Dat deze lobby fors heeft bijgedragen aan de verkiezing van W. en als tegenprestatie zijn administratie de belangen van PhaRMA sterk heeft verdedigd in de WHO?
Wist je dat Robert Zoellick, de VS-onderhandelaar voor handelsbetrekkingen, het akkoord tussen de VS en Singapore als model naar voorschuift, wetende dat dit
akkoord een totale vrije toegang bevat voor de export vanuit de VS, alsook een verbod op elke invoerbelemmering en het recht van de buitenlandse investeerders om hun winsten zonder restrictie te mogen repatriëren?
Wist je dat de EU van de landen uit het Zuiden een veralgemeende liberalisering eist, inclusief het bankwezen en de elektriciteit, terwijl ze zelf weigert haar markt te open op het vlak van gezondheidszorg, onderwijs en cultuur, met als -tussen haakjes terechte – verantwoording dat ze haar openbare diensten wil beschermen. Dat Brussel eveneens de ontwikkelingslanden elke reglementering op
buitenlandse investering wil ontzeggen?
Wist je dat vier multi’s – Nestlé, Kraft, Sara Lee en Procter & Gamble – ongeveer de helft van de koffiemarkt controleren, dat hun inkomsten meer dan 100 miljard dollar
is, dat de landen waar de koffie geteeld wordt, daarvan slechts 5,5 miljard dollar krijgen en dat het dagelijks inkomen van 25 miljoen koffieboeren schommelt tussen
drie en vijf dollars? Wist je dat de zogenaamde Fair Trade (eerlijke handel), die voornamelijk koffie, cacao, katoen, honing, wijn, fruitsap, rijst en artisanaat betreft, jaarlijks goed is voor ongeveer 500 miljoen dollar, ongeveer 5% van de wereldmarkt?
Gebaseerd op La Jornada van 12 september 2003.
Origineel op :http://belgium.indymedia.org/news/2003/09/73129.php
F) Verslag vanuit Cancún-straat
door Yolanda
Donderdag 11 september
Na de demonstratie van de Campesinos van woensdag en de dood van de Koreaanse activist, was het donderdag relatief rustig in het centrum van Cancún. Bij het hek
voor de hotelzône, waar de Koreaanse delegatie inmiddels permanent haar kamp heeft opgeslagen, zijn de hele dag door herdenkingsbijeenkomsten en steunbetuigingen van
allerlei organisaties. De boeren die er nog zijn (de meeste zijn na de demonstratie van woensdag meteen naar huis vertrokken) verhuizen hun kampement ook naar de
Kilometro Zero, zoals het toegangsgebied tot de hotelzône hier genoemd wordt. De sfeer is enigszins aangeslagen.
In de avond wordt het allemaal wat levendiger. Een groep activisten heeft een Cacerolazo georganiseerd; naar het voorbeeld van de protesten in Argentinie loopt een stoet van zo’n 1500 mensen met potten, pannen en trommels en veel lawaai door de stad richting KM 0. Het idee was om bij het hek een tijd lawaai te blijven maken, maar de Koreanen zijn net bezig met een herdenkingsdienst en de stoet gaat terug richting centrum. Onderweg sneuvelen nog wat ruiten van Pizzahut, maar verder is het vooral een vrolijk en blij gebeuren. De politie vindt het allemaal minder leuk blijkbaar, want na de Cacerolazo verschijnen ineens de eerste bussen politie in de stad zelf; tot dan toe was er alleen politie te zien achter de hekken van de hotelzône, maar nu worden verschillende zijstraten van de centrale Avenida afgezet en staan opeens op verschillende plaatsen bussen met ME-ers erin. Even later wordt de sfeer zelfs een beetje paniekerig, er gaan geruchten dat de Koreaanse delegatie vannacht ontruimd gaat worden van KM 0, en dat de politie het actiekamp in het Parque de las Palapas wil binnenvallen om mensen te arresteren.
Ik zit in het Independent Media Centrum, en ook daar is iedereen alert en gaat de deur op slot. Uiteindelijk blijft het rustig. In het Parque de las Palapas speelt een Amerikaanse theatergroep een stuk in Spaans met zwaar Amerikaans accent, wat tot veel hilariteit leidt en de sfeer behoorlijk ontlaadt.
Vrijdag 12 september
Vandaag wat meer leven op straat. Het lijkt erop dat iedereen gisteren heeft gebruikt om zelf in groepen acties te bedenken en voor te bereiden, want de organisatie van de acties hier verloopt volstrekt chaotisch en levert weinig
zichtbaars op. Er is wel een aktiecentrum, maar daar weet niemand wat er gebeurt of gaat gebeuren; op de rustige dag van gisteren werden voortdurend vergaderingen
aangekondigd die als je erheen gaat op het laatste moment weer uitgesteld blijken te zijn; een tijdje heb ik geprobeerd om informatie te krijgen over de demonstratie van zaterdag, maar het enige dat ik te horen kreeg is ‘dat er nog over vergaderd moet worden’, zelfs de tijd is nog niet bekend. Nogal frustrerend allemaal, en in combinatie met het feit dat een groot deel van de boeren al vertrokken is uit Cancún had ik gisteravond een beetje een hard hoofd in het verloop van de rest van de week. Maar vandaag is er op allerlei plekken van alles te doen. Een groep mensen staat een uur beschilderd met bloed voor de McDonalds uit protest tegen genetisch gemodidificeerd voedsel, in de hotelzône wordt een tijdje een van de toegangswegen geblokkeerd, activisten hangen een groot
spandoek met ‘Que se vayan todos’ (laat ze allemaal vertrekken, de leus van Argentijnse protesten in december 2002) aan een kraan voor het Conventiecentrum, en
nog zo wat dingen (meer details van de verschillende acties zijn te vinden op:http://www.cancun.mediosindependientes.org).
Ook in het Conventiecentrum zelf zijn verschillende acties van NGO’s, wat er inmiddels al toe heeft geleid dat ze niet meer aanwezig mogen zijn bij de persconferenties. Gaat goed, weer een duidelijk voorbeeld van dat je alleen maar mee mag doen als je zegt wat er van je verwacht wordt. De reacties van de bevolking in Cancún zijn over het algemeen ook positief; de meesten hebben over de WTO niet zo’n duidelijke mening, maar zijn wel verontwaardigd over alle maatregelen die zijn genomen om activisten buiten de hotelzône te houden.
Vanavond zag ik een nieuwsuitzending van een van de Mexicaanse stations, waar zelfs het inslaan van de ruiten van de Pizzahut werd gepresenteerd als een logisch gevolg van het onmogelijk maken van protesten bij de top zelf. Op een ander station was een reportage over de sit-in die zo’n 300 activisten vanavond hebben gehouden bij het
Conventiecentrum, en waar de pers niet werd toegelaten om te filmen. De cameraploeg protesteerde daarover bij een politie-vertegenwoordiger, die niet meer kon bedenken
dan hard wegrennen naar het dichtsbijzijnde hotel. Een grappig gezicht, dat in de reportage verschillende keren herhaald werd. Al met al is de pers best positief over
alle protesten, en ook de bevolking is zeker niet vijandig. Vanmiddag is op een van de grote Avenidas vol restaurants in het centrum een pand gekraakt dat al jaren
leegstaat, en ook dat kon rekenen op veel sympathie uit de buurt. Zeker toen er vanuit het pand eten werd uitgedeeld aan mensen op straat – zelfs de massaal
uitgerukte en zenuwachtige politie werd uitgenodigd (!)- was de reactie dat je toch geen mensen kunt ontruimen die iets zinnigs doen voor de gemeenschap met iets waar als jaren niets mee gebeurt. Het zou mooi zijn als die steun zich morgen ook vertaalt in het meelopen met de demonstratie die voor ’s ochtends gepland staat…
wordt vervolgd.
12/09/03
G) Zondag 14 september: WTO/Cancun-nacht in Paradiso
“Cancún Recap”
Op zondagavond 14 september zal van 20.30 Р22.00 uur in Paradiso in Amsterdam bekeken worden wat er tot dan toe in Canc̼n gebeurd is. Die dag staat gepland als de
slotdag van de WTO-conferentie en in Cancún is het 6 uur vroeger dan in Nederland.
Er zal een overzicht gegeven worden van de ontwikkelingen tot dan toe, zowel in de conferentie als daarbuiten waar duizenden demonstranten actie voeren en debatteren over alternatieven voor de WTO en haar vrijhandelsregime. Er zullen ook flarden vertoond worden van de mediaberichtgeving daarover en er zal direct contact zijn met activisten in Cancún.
De bijeenkomst is gratis toegankelijk en vormt onderdeel van het Next 5 Minutes programma.
Voor meer gedetailleerde invulling:
http://www.n5m.org en https://www.globalinfo.nl
Voorafgaand aan de Cancún Recap vindt de première plaats van de film The Fourth World War (Big Noise). Deze begint om 19.00 uur
Paradiso: Weteringschans, Amsterdam
colofon
Nieuwsbrief over ontwikkelingen rondom Wereld Handels Organisatie WTO. Deze dagelijkse uitgave is een initiatief van de Werkgroep Globalisering Delft-Den Haag en XminY Solidariteitsfonds. De Cancun-uitgaves van WTO.ZIP zijn mogelijk gemaakt door steun van het NCDO.
Aan dit bulletin hebben meegewerkt: Rob Bleijerveld, Kees Stad, Richard de Boer en Robin van Stokrom Stuur mededelingen, copy of reacties naar:
WTO.ZIP-Dagelijks Cancún en meer over globalisering is te vinden op https://www.globalinfo.nl en http://www.indymedia.nl Voor gratis email-abonnement, mail naar