Ga naar de inhoud

Zware straf dreigt voor huuractivisten Barcelona

Proces tegen de huurdersbond: “De staat valt ons aan omdat hij de eigenaars van de stad wil beschermen”. Het openbaar ministerie eist drie jaar gevangenisstraf voor Alpha Mikeliunas, Fran Ortega en Jaime Palomera, leden van de bond, wegens protest tegen een uitzetting.

7 min leestijd

(Bron, Kaosenlared, vertaling globalinfo.nl, foto: Fran Ortega, Alpha Mikeliunas y Jaime Palomera door Yvelisse Teixeira)

Alpha Mikeliunas en Fran Ortega wonen al 11 jaar in de Floridablanca straat in Barcelona. Zij hebben meer dan tien jaar conflicten over het pand gehad en zijn het slachtoffer geworden van vastgoedintimidatie. Aanstaande maandag zullen zij worden berecht in het Justitieel Centrum, beschuldigd van bedreiging en dwang bij protesteren tegen hun uitzetting, samen met de woordvoerder van de huurdersbond, Jaime Palomera. Het Openbaar Ministerie eist voor hen elk drie jaar gevangenisstraf en enkele dagen voor het proces komen zij naar Nació Digital (Catalaanse nieuwswebsite, vert.) om hun zaak te bespreken.

“Net toen we in 2018 overwogen de flat te verlaten, openden we de brievenbus en vonden we een informatieblad van de huurdersbond”, herinnert Mikeliunas zich. De familie Mas-Beya Fradera is eigenaar van het gebouw en had niet de moeite genomen om de flat in goede staat te houden. “De rioolbuizen waren kapot, de leidingen hadden meer lood dan toegestaan en er was een termietenplaag,” legt hij uit.

Ondertussen was men er al in geslaagd enkele huurders van het pand te doen vertrekken. De appartementen waarvoor zij 700 euro huur per maand betaalden, werden voor 950 of 1.100 euro aangeboden op onroerendgoedportalen. “Toen we de brief van de bond in de brievenbus vonden, werd het ons duidelijk dat weggaan geen oplossing zou zijn, maar waarschijnlijk zou betekenen dat we in de problemen zouden komen met een andere huisbaas,” zegt Mikeliunas.

Voor Ortega was vertrekken vanaf dat moment geen optie meer, hoewel de uitdaging waarvoor zij stonden enorm was. “Sinds 2007 was er een wet aangenomen die het mogelijk maakte vastgoedintimidatie te melden, maar het grote probleem was om bewijzen te hebben. Dankzij de Alpha, die zeer grondig is, kregen we het, “zegt hij. De inzameling, gekoppeld aan de mobilisatie met de vakbond, maakte het mogelijk om vooruit te komen”. De gemeenteraad heeft de klachten die wij hen hadden gestuurd uit de la opgediept”, herinnert Ortega zich. Zes andere bewoners volgden in hun voetsporen, waardoor het proces van geleidelijke leegloop van het blok werd vermeden.

De zaak van Mikeliunas en Ortega heeft ertoe geleid dat de gemeenteraad de eigenaar een boete van 180.000 euro heeft opgelegd. Bovendien heeft het echtpaar een klacht tot schadevergoeding ingediend. Tegelijkertijd werden zij met uitzetting bedreigd. Nadat zij voor de eerste keer hadden geklaagd over de omstandigheden van de flat, had de eigenaar hen meegedeeld dat hij de huurovereenkomst niet zou verlengen.

In deze context hebben met de hulp van de huurdersbond gedemonstreerd voor het schoonheidsinstituut Francis, dat verbonden is met de familie die eigenaar is van het huizenblok. Een protest dat hen nu tot drie jaar gevangenisstraf kan veroordelen en dat zowel de huurders als Palomera zien als een poging om de huurdersbeweging te onderdrukken.

De slachtoffers, dat zijn wij

“De staat valt ons aan omdat die de vastgoedbezitters van de stad wil beschermen,” zegt Palomera. “Het is een politiek gemotiveerde aanval. Wij beperken de privileges voor speculanten en dit betekent dat zij niet kunnen doen en laten met huisvesting wat ze willen,” zegt de woordvoerder. Palomera plaatst de familie Mas-Beya Fradera in de categorie van “geslachten” die een aanzienlijk deel van het flatgebouwen van de Catalaanse hoofdstad controleren. “Ze zien de huurders als een verlengstuk van hun eigendom en als je niet accepteert wat zij zeggen, gooien ze je het huis uit en criminaliseren ze je acties. Ze denken dat ze boven goed en kwaad staan,” betoogt hij.

Mikeliunas en Ortega betreuren dat de eigenaar probeert om de rollen om te draaien. “De slachtoffers van pesterijen zijn wij,” zeggen ze met klem en dringen aan op de boete die de gemeenteraad heeft opgelegd aan de familie die eigenaar is van het pand. “De beschuldiging en het proces zijn nog een represaille opdat we de flat zullen verlaten,” meent ze. “Als ze ons het recht om te protesteren ontnemen, wat blijft er dan voor ons over?” vraagt hij.

De verdedigingsstrategie van de drie, gecoördineerd door advocaat Anaïs Franquesa, bestaat erin aan te dringen op het vreedzame karakter van het protest tegen de uitzetting. Zij benadrukken dat het politierapport van destijds geen enkel incident vermeldde en verzekeren dat zij ooggetuigen hebben van journalisten en parlementsleden die kunnen bevestigen dat er geen sprake was van geweld. De rechter heeft tot nu toe echter geweigerd om hen in de rechtszaal te horen.

Wat gebeurt er als huurcontracten aflopen?

Palomera noemt de zaak een “set-up” en voorspelt een “boemerangeffect”. Wij zullen tot het uiterste gaan en ons antwoord moet zijn dat wij het openbaar ministerie duidelijk maken dat wij de strijd voor onze rechten niet zullen opgeven”, zei hij. Ze willen een precedent scheppen zodat de huisvestingsbeweging niet kan protesteren om uitzettingen tegen te houden,” zegt hij. De zaak doet denken aan de zaak die eindigde met de vrijspraak van acht activisten tegen arbeidsbeleid, voor het bezetten van een kantoor van de bank BBVA in 2017, voor wie het Openbaar Ministerie twee jaar gevangenisstraf vroeg.

In het geval van Mikeliunas en Ortega kan onthullen dat er een gat zit in de bescherming van huurders, die zelfs de prijsregulering niet heeft kunnen verhelpen. Beiden hebben altijd de huur betaald, zelfs toen het contract formeel werd opgezegd, maar toch werd hen meegedeeld dat ze niet werden verlengd nadat zij hadden geprotesteerd. “We hebben 8.000 euro in de flat geïnvesteerd om hem bewoonbaar te maken, en toch kunnen ze ons eruit gooien,” klaagt Mikeliunas.

“De grote uitdaging bestaat erin ons op één lijn te brengen met de ons omringende landen, zoals Frankrijk of Duitsland, waar, wanneer contracten aflopen, de sociale functie van huisvesting prioriteit heeft en er een rechtvaardiging moet zijn om je eruit te kunnen schoppen,” zegt Palomera. “Dat iemand geld verdient met een flat lijkt me geen probleem, maar wat ik niet kan velen is de hebzucht,” besluit Ortega. Hij, Mikeliunas en Palomera moeten maandag voorkomen in een rechtszaak die een precedent kan zijn in de onderdrukking van de woonbeweging in Catalonië. Maandag heeft de Unie van huurders opgeroepen tot een demonstratie als steunbetuiging voor de drie beklaagden bij het gerechtshof en de zaak heeft reeds internationale weerklank gevonden. “Het is een represaille tegen mensenrechtenverdedigers,” verklaarde de voormalige VN-rapporteur voor huisvesting, Leilaini Farha.

(Hieronder een (onvertaalde) internationale verklaring, die onder andere getekend werd door EU-Parlementslid Kim van Sparrentak:

==========

As scholars, activists and advocates from around the world involved with housing and urban justice, we are alarmed to learn about a trial in Spain that threatens to criminalise housing protest.

Alpha Mikeliuna, Fran Ortega, and Jaime Palomera are facing prison sentences for participating in housing activism in Barcelona, a city that has seen rampant rent increases, tenant harassment and other abusive real estate practices. Alpha and Fran are tenants and campaigners with the Tenants Union, of which Jaime is spokesperson.

The charges were brought by Alpha and Fran’s landlord, a member of one of the wealthiest families in Spain. Alpha and Fran were threatened with eviction after they requested that their apartment be maintained to the standard required by Spanish and Catalan law. After they engaged in entirely peaceful protest and filed a complaint with the support of the Tenants Union, the landlord was fined €180,000 for harassment and negligence. Later, a court-appointed expert determined that their apartment was uninhabitable. To comply with the law, the landlord was compelled to make necessary repairs and agree to a social rent.

The landlord’s treatment of Alpha and Fran amounted to a breach of their security of tenure and right to housing, and they were right to protest against it. In a clear act of retaliation, the landlord subsequently filed the criminal lawsuit against Alpha, Fran and Jaime.

We stand in solidarity with these housing activists. The lawsuit is an attempt to silence housing protest. If it succeeds, it will have a chilling effect on tenant activism in the future. We call for the immediate suspension of the criminal prosecution and the dismissal of all charges. And we urge the government of Spain to uphold and protect the right to housing as well as the right to protest against housing injustice.

https://twitter.com/kimvsparrentak/status/1408362244623249409?s=19

https://twitter.com/4HousingandCity/status/1409850313482326023?s=19