Ga naar de inhoud

Cui Bono Vox?

De zanger van U2 maakt zich in Heiligendamm sterk voor een
neoliberalisme met menselijk gezicht – en geeft daarbij meteen zelf het goede
voorbeeld.

 

5 min leestijd
Placeholder image

Dit is een vertaling van een stuk over Bono Van Reiner
Jellen (van 05 juni 2007) op de website heise.de

Als Bono Vox op 7 juni in Rostock het podium betreedt van de
manifestatie "Deine Stimme Gegen Armut", dan staat daar een
verantwoordelijke tegenover de demonstranten die niet door een hekwerk en
demonstratievrije zone beschermd wordt.

Twee jaar geleden hadden de G8-staten de eisen van de
U2-zanger tot de hunne gemaakt en de schuldenkwijtschelding van 18
ontwikkelingslanden (waarvan veertien uit Afrika) aangekondigd. Aan het schrappen van de schulden waren
overigens voorwaarden gesteld zoals 'goed' bestuur en 'betrouwbaarheid' en
'transparantie' op het gebied van financiën.

Onder 'goed' bestuur werd niet zozeer verstaan dat ze zich
wat aan de mensenrechten gelegen zouden laten. Ethiopië had twee weken voordat
het land op de lijst van de 18 gelukkigen terecht kwam nog demonstranten door
killercommando's neer laten maaien. Belangrijkste was de betrouwbaarheid op het
gebied van 'marktgerichte hervormingen' –
dat wil zeggen voldoen aan de rigoureuze eisen op het gebied van
inflatiebeheersing en fiscaal beleid van het IMF en het openstellen van markten
en privatisering van natuurlijke monopolies in het publieke welzijn. De
schuldenkwijtschelding werd daarmee aan eisen gekoppeld die de toegang moest
vergemakkelijken voor buitenlandse 'investeerders' in deze lucratieve sectoren.

Dezelfde benadering is ongeveer opgenomen in de politieke
inhoud van het Afrika-Initiatief van Angela Merkel die daarmee niet zozeer in
de voetsporen treedt van Moeder Theresa alswel in die van (voormalige
IMF-directeur en huidige Bondspresident, vert.) Horst Köhler.


Tekortschieten van de G8 bij de 'Millenniumdoelen'

In Gleneagles werden de zogenaamde 'Millenniumdoelen' uit
het jaar 2000 nog eens onderschreven. Ontwikkelingshulp zou tegen 2010
verdubbeld moeten zijn, de 'mondiale armoede' tegen 2015 gehalveerd, de strijd
tegen AIDS en malaria zou wereldwijd opgenomen worden en de algemene toegang
tot onderwijs zou overal gegarandeerd moeten zijn. Daarvan zijn de G8-landen nu
nog even ver verwijderd als toen: de industrielanden geven gemiddeld 0,33
procent
van het BBP als 'ontwikkelingshulp' (streefdoel van de VN: 0,7 procent)
en geen enkel G8-land haalt dat gemiddelde, hoewel de gelden van de
schuldenkwijtschelding daar zelfs al bij opgeteld zijn (zie: Die
"Phantomgelder" der Entwicklungshilfe
)

Daar staat tegenover dat de gezamenlijke schuld van de
Afrikaanse Staten nog steeds het bedrag van 215,16 miljard dollar beslaat, zodat
deze landen gedwongen zijn meer geld uit te trekken voor het aflossen van hun
schulden (die ze vaak aangegaan zijn op advies van de internationale
economische instellingen) dan voor onderwijs of gezondheidszorg. In ruil mogen
de in Heiligendamm genodigde vertegenwoordigers van Afrikaanse staten voor de
zoveelste keer de litanie aanhoren over de zegeningen van de vrijhandel en zich
laten bekeren tot het geloof in de heilzame werkingen van grensoverschrijdende
'investeringen'.

Daar komt bij dat er gerede angst bestaat dat de bondsregering
met haar 'kernvoorstel', namelijk de 'bescherming van geestelijk eigendom', een
ontwikkeling bevordert die ze officieel juist beweert te bestrijden: want met
een verwijzing naar dergelijke monopolierechten wordt onder andere de uitgifte
van de relatief goedkope aidsremmer Generika aan de Afrikaanse staten
verhinderd, evenals het ontstaan van economische concurrentie op dit gebied.

Schuldenverlichting en belastingvlucht

Het komt de machtigen goed uit als zulke beroemdheden als
Sir Bob Geldoff en Bono Vox zich voor Afrika inzetten – want wie zulke
woordvoerders heeft, die heeft echt geen vijanden meer nodig.

Bono Vox, zanger en frontman van U2 heeft het tot zijn taak
gemaakt om zichzelf als "spreekbuis" van de ontwikkelingslanden te
presenteren. Zo pleit de zanger er al lang voor dat de rijke landen de staten
van de Derde Wereld hun schulden 'kwijtschelden' en dat de ontwikkelingslanden
via de 'wegname van handelsbarrières' aan de zegeningen van de markteconomie deel
mogen nemen.

Typerend was dat hij samen met Bill Gates de organisatie
DATA in het leven riep. Deze stelt zich niet alleen de bestrijding van AIDS ten
doel en de kwijtschelding van schulden, maar heeft ook de 'vrijhandel' hoog in het
vaandel staan. Tot dusver is er weinig blijk van dat de rockster erkent dat
deze "vrijhandel" (met de ideologie van het "geestelijk
eigendom" als rechtvaardiging) nieuwe tarieven en productieverboden
betekent en alleen al om die reden lang niet voor alle deelnemers lonend is .

Dat dit waarschijnlijk niet aan domheid of onwetendheid
ligt, blijkt onder meer uit de manier waarop Bono zich gedraagt als hij zijn
eigen privé-belangen ook maar lichtelijk in het gedrang voelt komen. In 1991
ruïneerde U2 het punklabel SST met eisen op het gebied van copyrights en in
2006 ondertekende de zanger een petitie tot verlenging van de Britse
opnamecopyrights voor muziekstukken van 50 naar 95 jaar. Eveneens in 2006
verhuisde U2 hun holding "U2 Limited" van Ierland naar Amsterdam
omdat men daar voor inkomsten over copyrights nauwelijks belasting hoeft te
betalen.

Op hetzelfde moment dat Bono van de regering van de
Republiek Ierland eiste dat deze meer belastinggelden aan Afrika zou besteden,
nestelde hij zich dus met zijn Band in een belastingparadijs. Het voorstel van
de Amerikaanse minister van Financiën John W. Snow om Bono als president van de
Wereldbank
in te zetten, klinkt in dit licht gezien een stuk minder merkwaardig
dan het aanvankelijk leek.

———————

Dit is een vertaling van een stuk over Bono Van Reiner
Jellen op de website heise.de

Zie ook eerdere berichten over de rol van Bono

Op dit filmpje zie je hoe Australische activisten Bono in
Rostock met een bezoek vereren.