Ga naar de inhoud

Multinationals stuurden Bolkestein politiek in

In een uitzending van Ikon-factor praten topmanagers openlijk over hoe ze in de jaren zeventig besloten de politiek te beinvloeden. Onder andere door Bolkestein de politiek in te sturen. Bolkestein zelf probeert zich altijd als een grote idealist af te schilderen.

3 min leestijd
Placeholder image

Van de website van Ikon. Op de website is de gehele uitzending ook te downloaden.

Het Nederlandse bedrijfsleven heeft in de jaren zeventig een afvaardiging de politiek ingestuurd om invloed uit te oefenen op het politieke klimaat. Frits Bolkestein, Rudolf de Korte en Hans van den Broek, zijn respectievelijk door Shell, Unilever en Akzo in Den Haag geparachuteerd. Dit zegt oud Akzo topman G. Kraijenhoff komende vrijdagavond in het IKON reportageprogramma Factor. De ontwikkelingen onder Den Uyl baarde het bedrijfsleven zorgen. Kraijenhoff hierover:Daar waren wij bang voor, dat het een Uylland zou worden.

De Korte, Bolkestein en Van den Broek moesten invloed uitoefenen om het politieke klimaat ten gunste van het bedrijfsleven te keren. In hun optiek waren de belangen van de ondernemers tijdens de kabinetten Den Uyl teveel bedreigd. Krayenhoff zegt hierover dat de drie multinationals welbewust hebben afgesproken om ieder een van hun getalenteerde mensen naar Den Haag af te vaardigen.
De drie gedetacheerde ondernemers hebben het er uiteindelijk niet slecht afgebracht in de politiek. In het tweede kabinet Lubbers zaten zij alledrie in de ministerraad. Rudolf de Korte (Economische Zaken) en Hans van den Broek (Buitenlandse Zaken) stonden op het bordes toen Lubbers II werd beëdigd. Frits Bolkestein werd later minister van Defensie in datzelfde kabinet.

De huidige commotie over topsalarissen, bonussen, optieregelingen en ontslagpremies is voor Factor aanleiding betrokkenen te vragen naar de grenzen van hebzucht. De reputatie van het bedrijfsleven heeft een flinke deuk opgelopen. Ook de inkomens van topvoetballers en bijvoorbeeld disc jockeys liggen onder vuur. Is er nog een norm te stellen of raakt het verzadigingspunt nooit bereikt?

Factor praat onder anderen met J. Peters, voorzitter van de gelijknamige commissie, die 1997 met een veertigtal aanbevelingen het normbesef dacht te kunnen reguleren. Tijdens de evaluatie, vijf jaar later, bleek dit geen enkel effect te hebben gehad. Nu staan we aan de vooravond van de code Tabaksblat: 124 aanbevelingen en evenzoveel principes waarmee het bedrijfsleven zichzelf gaat reguleren. Mocht ook dit initiatief stranden dan dreigt de politiek met wetgeving, maar volgens M. Tabaksblat zou wetgeving op dit moment geheel verkeerd uitpakken. Hij zegt hierover in Factor: Bij wetgeving zou de opstand vreselijk zijn geweest.

R. Jeurissen, hoogleraar bedrijfsethiek aan het opleidingsinstituut Nijenrode, denkt dat we momenteel in de meest extreme vorm van het vrije kapitalisme zijn aangeland. Volgens Jeurissen gaat het er de komende jaren om de balans tussen vrijheid en solidariteit te hervinden. Jeurissen: Mensen verdienen steeds meer, maar worden niet gelukkiger. Dat wordt het omslagpunt.

Samenstelling & regie: Marijke Vreeburg; eindredactie: Christof van Basten Batenburg en Gert Corba.

(Dit artikel was oorspronkelijk op GlobalInfo gepubliceerd door Kees Stad.)