Recensie:: Kritiek, jaarboek voor socialistische discussie en analyse
Kritiek wil de linkse beweging van stof tot nadenken voorzien. Theorie, analyse en discussie staan daarbij centraal. In het ruim 200 bladzijden tellende jaarboek komen twee thema’s aan bod, te weten illegale migratie en stedelijke sociale strijd. Bijzonder actuele onderwerpen, die vanuit diverse invalshoeken worden besproken.
Deze recensie verscheen in de nieuwsbrief van boekhandel de Rooie Rat uit Utrecht.
In stedelijke sociale strijd wordt volop aandacht besteed aan het fenomeen kraken. Dit wordt in een Europees, sociaal en historisch perspectief geplaatst. Hierdoor ontstaat een breed en interessant kader van waaruit verschillende aspecten worden blootgelegd van wat zowel een basale strijd om huisvesting als een harde strijd met de staat kan zijn. Hoe verhouden de verschillende vormen van kraken zich met elkaar? Gaan zij samen of botsen ze? Door de vragen te verbinden met de Nederlandse kraakpraktijk wordt het geheel tastbaar en concreet.
Vervolgens passeren Duitsland, Engeland en Denemarken de revue. Doordat telkens stil wordt gestaan bij opkomst, hoogtepunt en neergang, ontstaat een helder overzicht. Zo wordt duidelijk welke factoren bij hebben gedragen aan het ontstaan van wat in de jaren zeventig al snel kraakbewegingen werden. Hierbij zijn verrassend veel overeenkomsten te ontdekken. Met name interessant zijn de verschillende reacties van de overheid, van repressie tot overleg. Hoe kregen de verschillende overheden de sterke en buitengewoon actieve kraakbewegingen eronder? Wat voor tactieken pasten zij toe, hoe werd daarop gereageerd? Verdween het activisme?
Het zijn vragen die met het oog op het komende kraakverbod bijzonder interessant zijn. Overheidsbeleid uit Berlijn en Kopenhagen laat voorbeelden zien van keiharde repressie, maar ook van regulering en legalisering. Interessant is ook om over de verschillende reacties van krakers, belangengroepen en omwonenden op dat overheidsbeleid te lezen. Zo wordt al snel duidelijk welke kant het in Nederland op zou kunnen gaan. De heldere en overzichtelijke stijl van de verschillende artikelen maakt het geheel prettig leesbaar.
Naast stedelijke sociale strijd, dat het zwaartepunt vormt van het jaarboek, wordt er aandacht besteed aan illegale migratie. In een tweetal artikelen worden verschillende aspecten van migratie en wetgeving behandeld, in Europa en de VS. Een meer uitgebreide en bredere aanpak was hier op zijn plek geweest. Afgezien van enkele genderaspecten en economische en politieke achtergronden van het thema, blijft veel onbesproken.
Het jaarboek doet eigenlijk alleen in een viertal discussiebijdragen haar socialistische ondertitel eer aan. Het gaat hier om discussies over de toekomst van GroenLinks en het internationalisme van de SP, die in de Kritiek van 2008 zijn opgestart. Hierdoor blijft deze Kritiek voor een breed publiek interessant. Het hoge niveau van de diverse artikelen maakt dit jaarboek voor wie geïnteresseerd is in de onderwerpen, een aanrader.