Shell: modern schoon of ouderwetse PR?
In de Volkskrant verscheen een reactie op het sprookje dat Shell minder goede jaarcijfers zou kunnen tonen omdat ze teveel aandacht zou besteden aan ethisch ondernemen. Lees ook daaronder het rapport van CEO over de rol die Shell bij de VN speelt.
Wie dacht dat Shell zijn lesje geleerd had met de Brent Spar, komt er bedrogen uit. Communiceren met de milieubeweging is niet genoeg; alle stakeholders eisen aandacht op, ook de financiele wereld wil niet verwaarloost worden.
De tegenvallende gas- en oliereserves veroorzaakten grote onrust onder de aandeelhouders. In enkele weken ging 10 miljard euro van de beurswaarde van Shell in rook op. Geheel in de geest van deze tijd, waar de aandelenkoers is gekoppeld aan reputatie en charisma, richt de kritiek zich op topman Phill Watts. Hij wist de publieke arena te mijden tot bij de presentatie van de kwartaalcijfers, en dacht daar weg te komen met een deemoedig excuus over de gemaakte fouten.
Shell dreigt terug te vallen in de arrogante houding, die het concern decennia lang eigen was. De grote ommekeer na de ophef rond het afzinken van de Brent Spar en de betrokkenheid bij mensenrechtenschendingen in Nigeria in 1995, heeft tezeer het karakter van een gigantische PR exercitie. Van de beloofde eerlijkheid, openheid en transparantie blijft nu, bij de eerste echte krisis sindsdien, al niet veel over.
De reclamecampagne die het oliebedrijf neerzet als een verzameling van mensen die in rubberbootjes de golven trotserend en dromend bomen omarmend het beste voorheeft met de mensheid, was een stap te ver.
Kennelijk heeft het wel effect, want zelfs sommige aandeelhouders van Shell hebben nu het idee dat de top van het bedrijf niets anders doet dan met milieuactivisten rond de tafel zitten.
Was dat maar waar.
Ondanks Shells mooie woorden over eerlijkheid, integriteit en respect voor mensen is er in Niger Delta niets veranderd sinds de executie van Ken Saro-Wiwa. Die harde conclusie komt van Christian Aid, een grote kerkelijke ontwikkelingsorganisatie in Engeland, in het recent verschenen onderzoek Behind the Mask op basis van eigen onderzoek ter plaatse.
Schandalig ontoereikend noemt Christian Aid de acties die Shell onderneemt tegen voortdurende vervuiling als gevolg van lekkende pijpleidingen. Ook de falende door Shell gefinancierde maatschappelijk initiatieven – gezondheidscentra die nooit opgengingen, schooltjes waar nooit les werd gegeven- dragen niet bij aan het verminderen van de spanningen in het gebied. De onvrede over het uitblijven van verbeteringen groeit.
Onder het mom van maatschappelijk verantwoord ondernemen doen bedrijven soms meer kwaad dan goed. Een overtuigend pleidooi voor internationale wetgeving die de operaties van multinationals in ontwikkelingslanden moeten controleren, oordeelde The Times, want vrijwillige intitiatieven voor het milieu en op sociaal gebied blijken volledig inadequaat.
Het is misschien niet eerlijk om Shell af te rekenen op een enkel voorbeeld, maar juist Nigeria had -ondanks de gecompliceerde lokale omstandigheden- allang het parade-paardje van Shells nieuwe bedrijfsethiek moeten zijn.
Aandeelhouders die denken dat winstmaken het enige doel is van een onderneming, zijn niet meer van deze tijd. De keuze tussen een schoon milieu of winst (Volkskrant , 5 feb) is een schijntegenstelling. Wie durft er nog te beweren dat het negeren van het milieu en de arbeidsomstandigheden, het voorbijgaan aan bedrijfsethiek en aan de behoeften van de lokale bevolking goed zijn voor de business, en in het verlengde daarvan winst opleveren voor de aandeelhouders?
Dat Shell nu vasthoudt aan het concept van maatschappelijk verantwoord ondernemen is een goede zaak. Maar dan moet dat concept wel bevrijd worden uit de klauwen van de PR-consultants en marketing managers die het uitsluitend gebruiken om het imago van multinationals mee op te poetsen, zonder dat er werkelijk iets verandert.
(einde artikel Eveline Lubbers)
Corporate Europe Observatory kwam ondertussen met het volgende dossier:
Shell Leads International Business Campaign Against UN Human Rights Norms
One of the hottest topics at the annual meeting of the UN Commission on Human Rights (UNCHR) – Geneva, March 15 to April 23 – will undoubtedly be the future of the proposed Norms on Business and Human Rights. Corporate lobby groups such as the International Chamber of Commerce (ICC) have launched a fierce counter-campaign aiming to kill off the proposal, with self-proclaimed CSR champion Shell in a leading role.
read the full article
(Dit artikel was oorspronkelijk op GlobalInfo gepubliceerd door Eveline Lubbers.)