De Amerikaan van Noorse afkomst, Thorstein Veblen, hield zich rond de vorige eeuwwisseling niet aflatend bezig met het leveren van ‘bijtende kritiek op pralerige pretenties’ (Den Hollander: 1976, p.155). Zijn wetenschappelijke jargon als econoom en socioloog was typerend. Hij sprak over ‘opzichtige verspilling’, ‘opzichtige consumptie’, over de fase van barbarisme, over de roofzuchtige cultuur, waarmee hij verwees naar het equivalent dat we nu van de zogeheten rijken der aarde en de financiële hyena’s kennen. De roofzuchtigen lieten, zo beschrijft hij, de culturele barbarij maatschappelijk ontstaan. Door de door hen gefinancierde lobbyisten en het financieel steunen van hen gezinde politieke partijen houdt vervolgens de politiek die barbarij in stand.

Lea Ypi schetst Immanuel Wallersteins analyse van het kapitalisme als mondiaal fenomeen en legt uit hoe die voeding biedt aan de zoektocht naar alternatieven om dat kapitalisme te boven te komen.

Steve Keen is een van de weinige economen die de financiële crisis van 2008 voorspeld heeft. Wat is zijn mening over ons huidige financiële systeem? Woensdagavond vertelt hij die in Pakhuis de Zwijger, Amsterdam

Interview met econoom David Hollanders over de pensioenen (deel 2, zie hier deel 1)

In het dagblad (!) van de Italiaanse anarchistische beweging, Umanità Nova, no 191, 7 oktober 1922, publiceerde de Italiaanse anarchist en revolutionaire syndicalist Errico Malatesta (1853-1932) een artikel getiteld ‘Revolutie in praktijk’. Malatesta is dan op gevorderde leeftijd en heeft inmiddels tientallen jaren van revolutionaire, anarchistische en syndicalistische acties, omzwervingen over de wereld (mede om aan justitiële klauwen te ontkomen) en velepublicaties (vooral artikelen en brochures) achter de rug. De revolutie laat hem niet los.

Dat Nantes, waar Steve door de politie de Loire werd ingedreven en een symbool van het verzet werd, een speerpunt zou vormen in de hervatting na 'het zomerreces' lag in de lijn der verwachtingen. Bekijk het protest en overtuig uzelf. Als ze over 50 jaar deze beelden bekijken zien ze 'gehelmden' aan beide kanten van het spectrum. Tot journalisten aan toe. Hoe kan dat geen voorbode zijn van een omwenteling? De trommelaars en de zingende massa. 'Het zat er aan te komen', zullen ze dan zeggen.

Vraaggesprek tussen Mohsen Abdelmoumen (site: Algérie Résistance) en de bevrijdingspsychologe, activiste en journaliste Nozomi Hayase over de onmogelijke positie van Julian Assange, oprichter van WikiLeaks. De aanleiding van het vraaggesprek is haar boek WikiLeaks: The Global Fourth Estate (2018). Ik vertaal hier de antwoorden van de twee eerste vragen. Daarmee is de kern van de kwestie waarom het draait perfect verwoord. En hoewel de kwestie wordt opgehangen aan het Amerikaanse constitutonele recht, geldt wat wordt gezegd net zo goed voor de Nederlandse situatie.

‘Excellently written, very sad and devastating. It would be important if responsible people could read it and draw conclusions.’ Dat schreef de betreurde Ryszard Kapuscinski over Polmans ‘k Zag twee beren’. Ik wil hier dat eresaluut graag herhalen, want ook ‘Niemand wil ze hebben’ is een aan de ribben plakkend Linda Polman-boek. Ik vrees echter dat 'responsible people' dit soort boeken niet zullen lezen. Zoals wel vaker zal de boodschap aan de verkeerde ribben blijven plakken. Ik hoop tegen beter weten in dat ik verkeerd ben.

In mijn artikel over Wolfgang Streecks opvattingen i.v.m. vluchtelingen en migratie had ik per abuus gesproken over het Schengen-akkoord waar het in feite het Dublin-akkoord betrof. Uit de context was dit eigenlijk wel duidelijk (*1). Op mijn abusievelijke vermelding van Schengen reageerde Francine Mestrum: “overigens, wie Schengen ziet als ‘nefast’ – vrij verkeer van personen – ja, die heeft een groot probleem…” Het klinkt nogal verontrustend, alsof Schengencritici dringend een psychiater of neuroloog zouden moeten raadplegen, maar zoals gezegd, ik hoefde me niet aangesproken te voelen aangezien ik Dublin en niet Schengen bedoelde.

De opstand zal nooit reageren op de orders van een verlichte regisseur, een even verlichte avant-garde of een handleiding als De revolutie voor dummy’s. Spontaan zal die zijn, de opstand, Kameraad!’. Aldus opent het redactioneel van het Franse anarchistische maandblad Le Monde libertaire(nr. 1808, juli-augustus 2019). Het speelt in op het dossier ‘Strijdtonelen van volksklassen’.

Op 31 augustus is Donald Rooum overleden. Hij is de tekenaar van de strip wildcat, die in het Britse anarchistische tijdschrift Freedom verscheen. Rooum was een overtuigde anarchist en een groot tekenaar. Hij werd 91 jaar.

De Frans-Griekse filmregisseur Konstantinos (Costa) Gavras is een van de belangrijkste filmmakers over politieke actuele zaken. Hij maakte vooral in de jaren ‘70 thrillers die gebaseerd waren op de werkelijkheid en koos bijna altijd de grote politieke schandalen als onderwerp, vanuit een links perspectief. Nu heeft hij Adults in the Room klaar, naar het boek van de voormalige minister van Financiën Yannis Varoufakis.

De in 2017 overleden socialistische schrijver Mark Fisher over de manier waarop het neoliberalisme de arbeiders van hun macht beroofde, het falen van links om daarop te reageren en de uitdaging van de wederopbouw van een klassenpolitiek. 

Op de website De Correspondent wordt uitgelegd dat neoliberalisme bestaat en wat het probleem ervan is. Maar Foppe de Haan is niet tevreden over de analyse en wijst erop dat de analyse tekort schiet.

Het verenigd Europa waar idealisten kort na het einde van de Tweede Wereldoorlog van droomden is een Europa van de bedrijfsleiders en de technocraten geworden, ‘met het verstand van een geldla’, zoals Raoul Vaneigem het zo plastisch uitdrukt. De democratische inspraak moest ervoor wijken. Het is een thema dat momenteel terug opgepakt wordt. En dat het zelfbeheer van de gemeenten terug op de agenda plaatst. De uitwerking die de letterkundige en politicus Hendrik Brugmans (1906-1997) daaraan gaf past binnen het kader van het libertaire constitutionalisme. De Belgische libertaire auteur Johny Lenaerts levert hieronder een leerzame samenvatting van de denkbeelden van Brugmans. [ThH]