Boskap voor winst en … banen
“Beste buren, ik zit al vijf dagen in een boom naast de fabriek, waar jullie werken, om het Sterrebos te redden. Ik begrijp jullie zorgen om je baan bij Nedcar heel goed. Ik werk ook voor zo’n baas die me te weinig betaalt, constant dreigt met ontslagen en eigenlijk alleen maar uit is op meer winst. En dat is precies waarom ik denk dat we de handen ineen moeten slaan. Eigenaar Van der Leegte (VDL) doet alsof het een strijd is tussen bossen en banen, dus tussen bosbezetters en werknemers. Maar het is een strijd tussen zijn winst enerzijds en behoud van bossen en banen anderzijds. Het kan anders. Er kan een nieuwe fabriek gebouwd worden zonder het bos te kappen. Als wij samenwerken, kunnen we dat afdwingen bij VDL.”
(Door Hans Boot (*1) oorspronkelijk verschenen bij solidariteit, plaatje van de fb van bomenridders)
Hier was één van de ‘boomklevers’ aan het woord in het eerste deel van zijn open brief, een week voor de ontruiming op 8 februari 2022. Hij gaat als volgt verder. “Rivian, een Amerikaanse autobouwer, heeft ook nog twee andere locaties op het oog, het is nog lang niet zeker of het bos voor niets gekapt wordt. Maar VDL wil ook iets anders, namelijk een volledig geautomatiseerde fabriek, zodat medewerkers ontslagen kunnen worden. De miljardair achter VDL beschouwt jullie als kostenpost en lastig. En een sta in de weg voor winst. Kan dat niet anders? Ja zeker. Als we samen Van der Leegte onder druk zetten. En jullie kunnen dat als geen ander, vorig jaar dwongen jullie hem na een staking nog tot een loonsverhoging. Er kan geïnvesteerd worden in de huidige fabriek. Er kan gebouwd worden op een andere locatie. Laten we ons tegen elkaar uitspelen of gaan we het gesprek aan?”
Volgzame FNV
Dat gesprek is er niet gekomen. Wel waren er tijdens de bosbezetting twee demonstraties ten gunste van de kap door werknemers van Nedcar, gesteund door de betrokken FNV-bestuurders. De één zei: Ze hebben al zo vaak moeten vechten voor lijfsbehoud. Nu is die kans er en wordt die ze ontnomen door een aantal mensen in een hangmat. De ander: We hebben echt ons best moeten doen om te zorgen dat werknemers niet zelf het bos in zijn gegaan om de boomhangers eruit te halen. Ik heb ze op het hart gedrukt het hoofd koel te houden. Dat lijkt nu gelukt.
Later bracht een officieel FNV bericht een voorzichtige nuance aan door begrip te hebben voor de actievoerders in de bomen en te betreuren tegenover elkaar staan, want de FNV is voor het behoud van de natuur en van banen. Uit de steun aan de kap van het oude Sterrebos blijkt dat niet, de FNV komt niet tot alternatieven en volgt Van der Leegte/Nedcar op de voet. De onzekere hoop is na het vertrek van BMW in 2024 gevestigd op de eventuele koper Rivian. Zo’n flitsend concern, in 2009 opgericht, dat goede sier maakt met ‘de natuur’, koerst op elektrische bezorgbusjes en zal bepalen wat er gebeurt met de huidige productiehal. Zekerheid is er niet, Rivian overlegt ook in Engeland en Duitsland.
Tijdens de demonstratie van Bos en Banen gaan prima samen op zondag 6 februari liet een lid van de Klimaatwerkgroep van de FNV, opgegroeid in de streek rond Nedcar, een inspirerend tegengeluid horen. Hij keerde zich nadrukkelijk tegen de volgzaamheid van de FNV-bestuurders ten opzichte van de Nedcar-directie en haar redenering: het contract is bijna rond, wel even eerst een bos kappen. De Amerikaanse superkoper gaat het klimaat niet redden met elektrische auto’s. We hebben een vakbond nodig die voorop loopt, bijvoorbeeld met minder productie van auto’s en meer prioriteit aan het openbaar vervoer.
Aan het woord kwam ook de vrouw die de media had gehaald met haar arrestatie toen ze uit een boom kwam om te plassen. Om kwart over tien ’s avonds. Niet zo netjes, vond de burgemeester van Sittard/Geleen die een paar dagen later de politie en brandweer de opdracht gaf tot ontruiming van het bos.
Verlokkend bod
De ontruiming was op verzoek van Nedcar via een kapvergunning door de provincie Limburg en Gouverneur Roemer. Kettingzagen en een graafmachine ontmantelden een 200 jaar oud bos, klein en verwilderd, bewoond door onder meer reeën, dassen, vleermuizen en vele broedvogels. Zorgvuldig voorbereid volgens de politie/mobiele eenheid. Eerst heette het met gepast, later met proportioneel geweld. Gerechtvaardigd door de verboden toegang tot een privéterrein. Ter ‘natuurcompensatie’ kondigde VDL Nedcar de komst van 55 bomen aan, met een diameter van minimaal 40 en een hoogte van 150 cm. Naar de scholen in Limburg gaan de overblijvende houtdelen voor praktijkonderwijs waaruit banken, tafels en insectenhotels gefabriceerd kunnen worden met een bestemming in de buurt van Born. Een uitgekiend bod dat milieuorganisaties in de buurt verlokte de bij de Raad van State ingediende bezwaren in te trekken.
Van de FNV en haar bestuurders is geen commentaar vernomen. Het zal toch niet zo zijn dat voorzitter Elzinga school maakt met zijn collegiale bezwaren tegen de stugheid van de ondernemers in de sector Metaal en Techniek. Na vastgelopen cao-onderhandelingen en een reeks overwegend plaatselijke stakingen, vond hij hen dom, koppig en niet constructief. Gezien de moderne en fatsoenlijke bondseisen zullen ze er vast achter komen in hun eigen voeten geschoten te hebben. In hetzelfde tv-programma EenVandaag, 30 januari jongstleden, uitte een journalist van de Telegraaf zijn kritiek op de gematigde bondsbestuurders. Ze leken, mede door het ledenverlies, verslaafd te zijn aan loonmatiging. De familie Van der Leegte kan gerust zijn, ze daar zijn slim, soepel en clean, bovendien hebben ze geld zat.
(1) Bronnen: actiegroep Red het Sterrebos, NOS, Mediahuis Limburg, FNV Nieuws.