Exportkredietverzekeringen en wapenhandel

Het beleid rond exportkredieten is op zich al een groot schandaal. Het gaat om gerichte bevordering van export van Nederlandse producten naar ontwikkelingslanden. Omdat veel ontwikkelingslanden nogal onstabiel zijn, worden exporten eerst voorgefinancierd en vervolgens ‘verzekerd’ tegen wanbetaling via exportkredietverzekeringen. Als een land niet kan of wil betalen, betaalt de verzekering de leverancier (in de meeste gevallen een Nederlands bedrijf of multinational). Dat geld komt dan grotendeels uit het budget voor ontwikkelingshulp.

Dit beleid zadelt arme landen op met schulden. In veel gevallen gaat het om orders waar ze niets aan hebben en waarbij flinke corruptie een rol speelt. Zo’n 30 procent van de internationale schulden van arme landen zijn op zo’n manier ontstaan. Daarnaast betekent het dus dat multinationals of andere bedrijven gespekt worden met geld van de belastingbetaler dat bovendien vaak eigenlijk voor ontwikkelingshulp bestemd is.

wapens

Een flink deel van de productie en export die op deze manier gefinancierd wordt, betreft wapens. Om deze reden heeft de Campagne tegen Wapenhandel ervoor gekozen speciale aandacht te besteden aan het fenomeen exportkredieten. Het enige onderscheid met andere producten is dat er een regel ingesteld is dat gedorven inkomsten uit wapenexport niet uit ontwikkelingshulpbudget betaald mogen worden.

Als speciaal geval wordt nu de aandacht vooral gericht op de verkoop van een aantal peperdure marineschepen aan Indonesië. Die kosten zoveel geld dat het plafond van bedragen dat via exportkredieten door Nederland aan Indonesië verschaft mag worden, voor de komende tien jaar overschreden is. De levering van goederen die het land echt nodig heeft, bijvoorbeeld medische apparatuur, wordt daardoor effectief dwarsgezeten. Bovendien is het Indonesische leger natuurlijk berucht wegens gruwelijk optreden tegen de eigen bevolking en zullen geleverde wapens daarbij gebruikt worden. Zoals momenteel in Papua

Wat te doen?

Er werd informatie gegeven over de campagne zelf. Zo moet het concern dat de schepen produceert nog een exportvergunning aanvragen (en krijgen). Daar gaat de 2e kamer over, die zou nog dwars kunnen gaan liggen en wordt dus belobbied. Daarnaast worden de twee banken die dit project financieren (ING en Rabo) bestookt om ermee te stoppen. Bij twee landelijke actiedagen waren eerst op 25 en toen op 30 plekken acties. En er komen nieuwe actiedagen aan. Verder moet er nodig meer aandacht komen voor het hele fenomeen exportkredietverzekeringen. In Nederland is de uitvoerder daarvan het bedrijf Atradius. Dat is de Nederlandse tak van een internationaal concern dat (volgens de eigen website) “de 2e grootste kredietverzekeraar van de wereld met een omzet van 1.3 miljard” is, met 3400 werknemers en 90 kantoren in meer dan 40 landen. Vroeger heette die Nederlandse tak NCM, Nederlandse Credietverzekering Maatschappij. In Nederland heeft het bedrijf kantoren in Amsterdam, Gouda en Ommen (link). Maar Atradius is dus ‘maar’ uitvoerder. Het is ‘de politiek’ die dit soort praktijken mogelijk maakt.

Meer informatie over de wapenhandelcampagne: stop wapenhandel
Achtergrondinfo exportkredieten: link
Internationale website over exportkredieten: eca-watch.org.

(Dit artikel was oorspronkelijk op GlobalInfo gepubliceerd door Globalinfo.)