Inflatie: je geld of je leven
Het is hier eerder gemeld: de inflatie die lange tijd nagenoeg afwezig was loeit aan en daar gaan we allemaal de gevolgen van ondervinden. Hoe armer je bent, hoe groter die schade zal zijn en daarom is het zaak om de ontwikkelingen goed in de gaten te houden en beleid op dat gebied kritisch te belichten.
(Door globalinfo.nl, die graag donateurs heeft om te kunnen blijven publiceren. Illustratie overgenomen van Economielokaal)
Zie hier eerder artikel op globalinfo over het fenomeen inflatie.
Hoge inflatie is inmiddels een werkelijkheid, de centrale bankdirecteuren verschillen nog van mening over de te verwachten hoogte. Voor Europese landen wordt 7 procent verwacht, maar 10% kan ook en een door de Oekraine-oorlog veroorzaakte crisis zal dat niet beter maken.
Maar Nederland steekt daar binnen de EU nog boven uit, in negatieve zin dan. In februari bedroeg de inflatie in de lage landen 7,3 procent, wat meer dan een procentpunt boven het gemiddelde is, en 2 procent meer dan in Duitsland of Denemarken. (zie hier de cijfers van eurostat)
Dat heeft onder meer te maken met de veel hogere energie en brandstofprijzen in Nederland.
Hoe dat komt? Grotendeels door de accijnzen. Bij benzine bijvoorbeeld, bestaat 55% van de prijs uit belastingen (BTW is daarvan een minderheid van 17%). De overheid heeft dat natuurlijk ook door en belooft daar iets van af te zullen doen om de btw op stroom en gas te verlagen en de accijnzen op brandstof. Maar economen stellen in het FD (in een stuk met als titel: “Economen: belastingverlaging op energie bevoordeelt vooral de rijken”)
dat dat voornamelijk mensen ten goede komt die het niet nodig hebben. Specifieke heffingskortingen en toeslagen werken volgens hen beter, net als een hogere kilometervergoeding van de werkgever
De rijksoverheid heeft deze maand een aantal maatregelen afgekondigd om de slachtoffers van de prijsstijgingen tegemoet te komen.
uit een brief aan de Tweede Kamer van de ministers Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid), Kaag (Financiën), Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen), Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat), Jetten (Klimaat en Energie) en staatssecretaris Van Rij (Fiscaliteit en Belastingen): (…) “Daarom verhoogt het kabinet de eenmalige energietoeslag naar € 800 voor mensen met een inkomen rond bijstandsniveau. Ook wordt de btw op energie verlaagd van 21% naar 9% en gaat de accijns op benzine en diesel met 21% omlaag. Tot slot haalt het kabinet € 150 miljoen dat bestemd was voor 2026 naar voren om huishoudens met een laag inkomen te helpen bij het nemen van energiebesparende maatregelen.”
Waar komt dat geld vandaan: “Het tijdelijke maatregelenpakket heeft gevolgen voor de begroting. Met dit extra pakket is in totaal € 2,8 miljard gemoeid. Het kabinet hecht er grote waarde aan dat de maatregelen goed gedekt worden. Deze dekking is belangrijk zodat de rekening niet wordt doorgeschoven naar toekomstige generaties. Het kabinet gebruikt onder meer de extra gasbaten om het pakket te bekostigen. Ook maakt het kabinet gebruik van overgebleven middelen uit de Brexit Adjustment Reserve (BAR). Daaruit is maximaal € 364 miljoen beschikbaar.”
Trouw schetst wat energie-armoede betekent voor de onderkant van de samenleving: terug naar nog maar een maaltijd per dag. En schrijft ook wat volgens linkse partijen wel zou helpen: hoger minimumloon, en hogere bijstand. Vakbond FNV suggereert om gemeentelijke belastingen te verlagen voor minima.
In De Telegraaf vertelt Nederlandse Bank-president Klaas Knot dat ze volgens een ‘doemscenario’ rekening houden met een inflatie die wel 9.5 % zou kunnen bedragen dit jaar, met grote gevolgen: ’fors koopkrachtverlies’ en ’negatieve impact op de economische groei’. Bij blijvend hoge grondstofprijzen zakt de economie weg en loopt de werkloosheid op.
De Europese Centrale Bank (ECB) ziet trouwens dat de inflatie tot nu toe nog niet heeft gezorgd voor hogere looneisen.
Bijna nergens in Europa is benzine zo duur als in Nederland. Zie bijvoorbeeld: Waarom benzine zo duur is (RTL)
De Duitse ANWB heeft een Europese kostenvergelijking online staan. De prijzen zijn al van enige weken geleden en dus nog relatief laag, en niet alle landen zijn erin opgenomen, maar duidelijk wordt dat Nederland het duurst is.
Ook Frankrijk heeft een prijscompositie met 55% belastingen, maar toch is de prijs daar aanzienlijk lager. In dat land kwamen de Gele Hesjes op toen er door Macron een poging werd gedaan om nog meer belasting op brandstof te gaan leggen. Daar ook het stuk van de linkse website Le Poing over wat er aan gedaan zou kunnen worden. Volgens de vakbond CGT heeft het land de binnenlandse raffinaderijen opgeofferd en zijn ze nu speelbal van producenten elders.
*) Oplossing: de vakbond volgens NRC.
*) Of draai het eens om: waarom waren veel zaken lange tijd zo goedkoop? Truthout legt een en ander uit voor de situatie in de VS. Denk dan lage lonen, vervuiling externaliseren en neokoloniale lage grondstoffenprijzen.
*) Nederland is binnen Europa altijd koploper uitzendwerk geweest. Uitzendbureaus zijn een van de grootste profiteurs van arbeid (van anderen, duh) en een van de maatregelen waardoor het zeulen met arbeidskrachten enigszins getemperd wordt, is de verplichte ontslagvergoeding. Deze is de uitzendbranche een doorn in het oog en Randstad CEO van den Broek werpt op de rechtse website welingelichte kringen een balletje op om die ontslagvergoeding te schrappen.
*) Hoe rijker je bent, hoe meer de belastingdruk afneemt, volgens jongste cijfers van het CPB.