Macronie raakt uit koers (1)
Deelnemers aan de 1 Mei optocht in Parijs die voor de chargerende politie in een ziekenhuis vluchten voor traangas: une attaque, aldus minister van Binnenlandse Zaken Castaner. Syndicalisten die doelbewust met traangas worden bestookt. De presidentiële partij La République en Marche (LRM) die paniekerig naar de Europarlementsverkiezingen trekt. En president Emmanuel Macron die nu al voor 2022 op een herhaling mikt van zijn match tegen Marine Le Pen. Na zes maanden gilets jaunes en een Grand Débat, leeft Frankrijk nog altijd dans “la morosité”, in een sombere stemming.
(Door Freddy de Pauw, oorspronkelijk verschenen op uitpers.be foto MAP/uitpers)
Indringers
Minister Christophe Castaner, in een vorige carrière parlementslid van de PS, lijkt de trappers kwijt. Hij wachtte niet op een verslag over de feiten om snel te roepen dat demonstranten het ziekenhuis van Piété-Salpêtrière hadden aangevallen. Zijn collega ministers vielen hem bij, er was een grens overschreden. Tot zowel getuigenissen als videobeelden aantoonden dat er geen sprake was van een aanval maar van vluchtende demonstranten. Waarop Castaner er dan “une intrusion violente”, een ‘gewelddadige indringing’, van maakte.
Sinds de gilets jaunes in november rotondes bezetten en wekelijks de straat optrokken, zette Castaner, toen pas minister, steeds hardere middelen in. Daaronder de gevaarlijke LDB (lanceurs de balles) die al honderden slachtoffers maakte en waarvan de VN en talrijke mensenrechtenorganisaties vragen ermee te stoppen.
Debat
De nervositeit van ordenhandhaver nummer één bleek alweer op Eén Mei waar ook de syndicalisten van onder meer de linkse CGT en FO “onder vuur” werden genomen, zowat een primeur. De regering had gehoopt dat de beweging van de gele hesjes zou doodbloeden na de toegevingen van Macron op 10 december vorig jaar – kostprijs 10 miljard euro voor hogere koopkracht voor de laagste lonen. Noch deze toegevingen, noch de wekenlange laster rond extremistische infiltraties, noch het politiegeweld haalden veel uit.
Het Grand Débat dat in januari werd ingeluid, bood de Fransen de gelegenheid hun verzuchtingen te laten horen. De president zou daar dan een synthese uit halen en zo de rust herstellen. De brand van Notre Dame dwong tot uitstel van wat een plechtig moment moest worden, maar wat nadien uit de bus kwam, bluste elk enthousiasme.
Er was wel goed nieuws voor gepensioneerden, de pensioenen worden weer aan de index gekoppeld en er komt een minimum. Goed nieuws voor de middenstand met lagere belastingen. Geen te grote klassen meer in het kleuter- en lager onderwijs. Het plan om tijdens zijn ambtstermijn 120.000 ambtenaarsbanen te schrappen, wordt opgedoekt. Kostprijs voor de staatskas: tussen 17 en 25 miljard euro.
Voor compensatie daarvan zijn er weinig concrete plannen, want dit is niet het moment om de openbare dienstverlening verder af te bouwen. De voorgenomen daling van de vennootschapsbelasting van 33 naar 25 % blijft. Er zal gesnoeid worden in de aftrekposten, zonder detail. De rijken worden niet zwaarder belast. Er zijn wel plannen voor verdere decentralisatie, maar het lijkt erop dat men bestaande structuren gewoon een andere benaming gaat geven.
Gloubi-boulga
Dit is in feite business as usual, het heeft weinig te maken met de thema’s die in het Groot Debat aan bod kwamen, zoals rechtvaardiger fiscaliteit, te grote inkomensongelijkheid, gebrekkige openbare diensten. Klimaatmaatregelen blijven uit, geen woord over het politiegeweld van de voorbije maanden, stilte over sociaal overleg, tenzij iets vaag over “mobilisatie voor tewerkstelling”. Macron heeft twee jaar de ‘société civile’, het middenveld, genegeerd, de vakbonden vernederd en heeft zo bijgedragen tot spontane protestvormen zoals de gilets jaunes.
Premier Edouard Philippe nodige voor deze maandag wel vakbonden, werkgeversorganisaties en andere groepen uit voor “breed overleg over de toekomst”, zonder bepaalde agenda. “Het lijkt wel een grote bazaar”, aldus een leider van de vakbond CFDT die tot vorig jaar flink met Macron meestapte maar zich al lang erg verwaarloosd voelt. “Un grand gloubi-boulga”, aldus de zeer gematigde vakbond CFE-CGC, niet bereid om alweer vijgenblad te spelen – Gloubi-boulga is een ingebeeld gerecht voor een dinosaurus uit een animatiereeks.
Wonden likken
De meeste vakbonden hebben er dik genoeg van er hoogstens bij te zitten voor spek en bonnen. Macron’s voorganger, François Hollande, heeft hen al zwaar doen lijden, de vakbonden moesten ondanks massale mobilisaties nederlaag na nederlaag slikken. Met Macron is dat niets anders, zelfs nog erger. De nieuwe arbeidswetgeving ging nog een stuk verder dan Hollande’s hervorming, de spoorbonden konden Macron’s plannen voor het spoorverkeer niet beletten, met de crisis van de gilets jaunes heeft de president de vakbonden niet zien staan, tot grote ontgoocheling van Laurent Berger, de leider van de CFDT, die desondanks op Macron blijft hopen.
Eén Mei in Parijs heeft de syndicale aftakeling pijnlijk blootgelegd. De CFDT en compagnie hield een karig bijgewoonde bijeenkomst aan het Odéon Theater, terwijl CGT, FO, FSU (vooral onderwijs), Solidaires (met het linkse SUD) en Unef (studenten) samen opstapten. Maar zowel ‘black blocs’ als gele hesjes hebben de show gestolen. De syndicale eisen en de syndicalisten verdwenen in de rook van het traangas, symbolisch voor de manier waarop het regime Macron de vakbondswereld bekijkt.
Geel en rood
Die vakbonden staan daarmee zwakker dan ooit sinds 1945. Hun verdeeldheid in tien nationale federaties en evenveel strategieën speelt mee in de zwakke inplanting van de vakbonden in de bedrijven. De nieuwe arbeidswet van Macron holt hun representativiteit verder uit. En ze zijn niet in staat, zoals in Mei 1968, om na een grote sociale beweging ook maar iets te bekomen. Niet zij, maar de gilets jaunes hebben de president tot een ommezwaai van zijn beleid gedwongen. Niet zij, maar de gele hesjes hebben een betere pensioenregeling afgedwongen.
De gele hesjes zijn in Parijs en andere plaatsen naar Eén Mei gekomen, zoals CGT en andere vakbonden hadden gehoopt. Het werd rood en geel (en wat zwart). Maar het zijn wel de hesjes die er hun stempel hebben op gedrukt, daarbij geholpen door hun grote vijand, de president, en zijn superflic Castaner.
Macronie 2: Wedloop met 33 naar 26 mei, maar daagt het publiek wel op?