Verslag Internationale bijeenkomst Zapatistas in Oventic

Deelnemers
uit 47 landen hoorden, zagen en leerden van de Zapatisten waarom zij de wapens
namen in 1994 en hoe zij zich sindsdien organiseren en in verzet leven in de
door hen bevrijde gebieden in de onherbergzame bergen en wouden van Chiapas met
de hoop om ooit, met alle compañeros uit Mexico en andere landen, in een andere
wereldorde te leven, bevrijd van het neoliberalisme.

Gedurende
vier dagen was Oventic, caracol II (autonome Zapatisten-hoofdgemeente), een
Babel van talen, een smeltkroes van verschillende huidskleuren, een
uitwisseling van ideeën, gedachten, voorstellen, gevoelens, pijn, troost,
gelach en blijdschap. Het individualisme, egoïsme, privé-bezit, de afgebakende
ruimtes, huizen met hekkens, sloten en alarmen die onze Westerse maatschappij
kenmerken, kwamen hier in schril contrast te staan met ware uitwisseling,
collectiviteit, harmonieuze gemeenschapszin en tolerantie en dat beïnvloedde de
uitgenodigden dermate dat ze hun laptop, fototoestel of tas in de tent
achterlieten zonder vrees dat die zou gestolen worden. Alle verloren
voorwerpen, van geld, gsm's tot agenda's en notaboekjes kwamen netjes terug in
handen van de eigenaar.

Andere
opvallende vaststellingen waren de feilloze organisatie, de participatie van de
vrouw en de opening naar de buitenwereld, die een zichtbaar resultaat vormden
van wat de 13-jarige weerstand tot nu toe heeft bereikt. De perfecte
organisatie van het evenement wijst op de graad van maturiteit, discipline en
samenhang die de beweging heeft verworven. De Zapatisten-vrouw die enkele jaren
geleden enkel goed voor de voortplanting was, en niet meer zag dan de muren van
haar huis en de weg naar de milpa (maïsveld), neemt nu zonder gêne de micro om
haar gedachten te uiten en gevatte antwoorden te geven op de soms moeilijke
vragen van haar Westerse compañeras. De Zapatisten die vroeger de éénzijdige
curiositeit vormden van de buitenlanders, sturen nu zelf reporters uit,
uitgedost met fototoestellen en bandopnemers op zoek naar de meest opvallende
Westerlingen, om foto's te nemen en interviews af te leggen.

Drie
dagen Rondetafelgesprekken

Een
200-tal vertegenwoordigers en gezagdragers van verschillende etnische groepen
(choles, tojolabales, tzeltales, tzotziles en enkele zoques en mames) afkomstig
uit de vijf caracoles en de rebelse autonome zapatistendeelgemeentes, legden
tijdens rondetafelgesprekken aan een publiek van duizenden deelnemers uit hoe
zij autonomie, gezondheidszorg, onderwijs, emancipatie, media, gerecht,
cultuur, landbouw en grondbezit opvatten als onderdeel van hun directe
democratie en verzet tegen het neoliberalisme waar zij jaren het slachtoffer
van waren. Vrouw of man, analfabeet (in minderheid) of niet, vlot
Spaanssprekend of niet, namen ze zonder enige podiumvrees het woord. Na de
uitleg hoe zij voorgaande thema's in de praktijk omzetten, beantwoordden ze de
vragen van het publiek. De gesprekken eindigden telkens met de participatie van
compañeros uit Mexico, Europa, de VS, gans Latijns-Amerika, maar ook uit China,
Koerdistan, Rusland, Australië en Indianengroepen uit Canada. (voor meer
details over de inhoud van de verschillende werkgroepen, zie de komende
artikels op www.narconews.com).

Terwijl
de binnenlandse en buitenlandse pers en intellectuelen het Zapatisme het
zwijgen hebben opgelegd, werd het tijdens de werkgroepen duidelijk dat de
Zapatisten reeds een hele weg hebben afgelegd in hun verzet. Materieel zijn ze
er misschien niet zo op vooruitgegaan maar wat betreft organisatie, opbouw en
participatie in het autonoom en democratisch functioneren van hun dorpen, los
van elke aanwezigheid van de Mexicaanse Staat en deels bevrijd van de
verpletterende mechanismen van de Neoliberale Economie, vormen zij een bron van
inspiratie voor de aanwezigen, de uit Sri-Lanka afkomstige straatwerker van New
York, de anarco-ecogolisten uit Frankrijk, de activist in Koerdistan, de leden
van het Nationaal Indianen Congres, enz.

Zij
toonden het publiek hoe moeilijk de weg is van het "mandar
obedeciendo" (al gehoorzamend regeren) waarbij de gemeenschapsleden
beslissen hoe zij willen leven, werken en besturen. Ze overtuigden de
aanwezigen van hun bereidwilligheid en standvastigheid om het gekozen pad
verder te bewandelen tot er verandering komt in Mexico, in het voordeel van
alle andere etnische groepen, arbeiders, vrouwen, jongeren, migranten uit
Centraal-Amerika, enz.

Een
bijzondere verjaardag

Op de
avond van de tweede dag van de Ontmoetingen en de laatste dag van het jaar 2006
– gekenmerkt door verhoogde repressie tov sociale bewegingen en activisten –
vonden er feestelijkheden plaats ter gelegenheid van de dertiende verjaardag
van de Eerste Verklaring van het Lacandoonwoud. Omstreeks negen uur 's avonds
(Zapatistentijd, één uur vroeger dan de officiële klok) begon het
sociocultureel evenement. Na een voorspel van percussie, poëzie, theater,
touwdans, traditionele muziek, rap, enz. beklommen de leden van het Clandestien
Revolutionair Indianen Comité (CCRI) onder applaus en muziek het podium en
vatte het plechtige deel van de verjaardag aan. Na een eerbetoon aan de
Mexicaanse en de EZLN-vlag en het zingen van het nationale en
Zapatistenvolkslied, sprak comandante Yolanda de menigte -maar vooral de
vrouwen- toe om de strijd voor gelijkheid tussen man en vrouw niet op te geven
en door te gaan tot het kapitalisme, met het daaraan verbonden patriarchaat,
valt.

Na
comandante Yolanda, was het de beurt aan Subcomandante Insurgente Marcos (ook
bekend als Delegado Zero tijdens de Andere Campagne). In naam van de CCRI gaf
hij een lange toespraak in het tzotzil (de plaatselijke Indianentaal). Zijn
woorden werden vervolgens in het Spaans herhaald door comandante Hortensia. Hij
vatte eerst de essentie van het Zapatisme aan: "De geschiedenis van de
EZLN is niet wat als een bliksemslag begon in 1994…evenmin onze woorden
weergegeven in brieven, persberichten en interviews…evenmin wat men kan zien
in evenementen als deze waar mensen ons horen en zien met het hart…je kan het
ook niet in stukken en brokken vertellen waarin elkeen iets van zijn eigen
geschiedenis aan toevoegt of wegneemt…Onze geschiedenis is collectief, een
geschiedenis waar "ik" niet inpast, een geschiedenis waarin we
praten, luisteren, kijken en voelen als een gemeenschap… een geschiedenis van
"wij."" Hierna gaf hij een korte historische schets van hoe en
waarom hun strijd tegen het Neoliberalisme in 1994 begon: "We namen de
wapens omdat we de diefstal, de uitbuiting, het misprijzen en de onderdrukking
niet meer konden verdragen….Ze lachten ons uit omwille van onze bruine
huidskleur, onze taal, onze klederdracht, onze cultuur en soms gewoon door ons
te negeren alsof ze ons niet zien, alsof we voorwerpen of bulten waren die als
schaduwen door de wereld gaan… Duizenden Indianenkinderen stierven aan
ziektes die je met een eenvoudige pil kan genezen, maar ze zagen ons
niet…Daarom zeiden we "Ya Basta! en namen we de wapens op." Hij
vervolgde met wat ze na de opstand van 1994 leerden: "We beseften dat we
onze eisen niet kunnen vervullen als we ons niet verenigen met andere
Indianenvolkeren van Mexico en met andere niet-Indianen die ook strijden voor
vrijheid, gerechtigheid en democratie." Hij duidde verder het Kapitalisme
aan als oorzaak voor dit onrecht, onder meer omdat het de wereld verdeelt in
zij die wel en zij die niets hebben. Deze gedachte wordt verwoord in de Zesde
Verklaring van de Lacandoonjungle, het instrument om alle ontevredenen in de
wereld op te roepen om samen nieuwe wegen te bewandelen: "In de wereld
heet deze weg de Zezta Internazional (de Zesde Internationale), in Mexico de
Otra Campaña (de Andere Campagne)…een weg die kijkt naar diegenen die niemand
ziet, die luistert naar diegenen naar wie niemand luistert, die rekening houdt
met diegenen met wie niemand rekening houdt."

Hij
herinnerde tot slot aan de gesneuvelde compañeros van 1994, o.a. subcomandante
Pedro, en aan die van 2006 zoals Alexis Benhumea, een 20-jarige student aan de
UNAM (Autonome Universiteit Mexico) en ENAH (Hogeschool van Antropologie en
Geschiedenis) omgekomen tijdens de repressie in Atenco begin mei. Hij verwees
ook naar de politieke gevangenen, waaronder Ignacio del Valle,
Indianen-landbouwer, politiek gevangene, leider van de FPDT (Front van Volkeren
in Verdediging van het Land), voorvechter van de grote beweging die een halt
toebracht aan de plannen van de regering Fox om hun gronden te onteigenen voor
de bouw van een vlieghaven; Magdalena Garcia Duran, vertegenwoordigster van een
Indianenorganisatie en aangehouden op 4 mei in San Salvador Atenco en
beschuldigd van ontvoering en aanval op de communicatiewegen; Mariana Selva,
een jonge studente. Marcos ging door met een oproep om het volk van Oaxaca en
San Salvador Atenco te blijven steunen en door te gaan met druk uitoefenen op
de regeringen voor de vrijlating van de politieke vluchtelingen, de opheldering
in verband met verdwenen slachtoffers, gerechtigheid en straf voor de
verantwoordelijken van de misdaden. Hij eindigde zijn toespraak met een korte
toenadering over de eerste etappe van de Andere Campagne en vroeg het publiek
aandachtig te blijven voor de situatie in Sonora waar de Yaqui-Indianen
voortdurend bedreigd worden door hun regering.

Na de
woorden van de spreekbuis van de EZLN, volgde comandante Moisés. Hij deed een
oproep om het werk van de afgelopen dagen voort te zetten tijdens de
intergalactische ontmoeting eind juli. Comandante David kondigde de
Internationale Ontmoeting van Indianenvolkeren aan, die eind oktober in Mexico
zal doorgaan alsook de tweede etappe van de Andere Campagne. Een nieuwe,
grotere delegatie zal alle streken van Mexico bezoeken om de volkeren te helpen
bij het zich organiseren om betere levensomstandigheden te eisen. De Andere
Campagne gaat door tot er een nationaal actieplan komt voor nationale
bevrijding.

Rond
twee uur eindigde de plechtigheid. De vertegenwoordigers van de EZLN verlieten
het podium en de vier regionale bands begonnen beurtelings bekende deuntjes te
spelen. Een honderdtal feestvierders zetten het nieuwe jaar al dansend in. De
andere trokken zich terug in de slaapzaal of tenten.

Aan
alles komt een einde….en een nieuw begin

Iedereen
is het er roerend over eens: vier dagen volstaan niet om een grote
wisselwerking en uitwisseling tot stand te brengen. Vele vragen blijven
onbeantwoord, maar zoals een vertegenwoordiger van de JBG uit Morelia tijdens
de afscheidsceremonie zei : "Wij, Zapatisten, blijven met zoveel vragen
zitten…Maar we denken dat deze vragen zullen beantwoord worden tijdens de weg
van actie die we samen zullen bewandelen." Inderdaad, "De droom van
de Indianen en van de Wereld is begonnen…De opbouw van een globaal verzet
voor de humaniteit is begonnen… De verontwaardiging en het verzet
globaliseren zich met de dag, jullie allen zijn waardig en rebels, geef niet
op, laat jullie niet omkopen, bedankt om ons op constructieve manier op enkele
fouten te wijzen. We zijn een spiegel om in te kijken en om naar elkaar te
kijken. We zijn hier samen om een betere wereld op te bouwen voor onze kinderen
en de komende generatie. Jullie zijn hier altijd welkom. Dit is jullie
huis." De Comandante eindigde de Vierdaagse, "de eerste stap in het
proces van een wederzijdse relatie tussen de Zapatistengemeenschappen en diegenen
die vanuit andere plaatsen in de wereld zich inspannen om de negatieve gevolgen
van de globalisatie tegen te gaan."

Wordt
vervolgd

(mariposa-ontheroad@hotmail.com
Website: http://www.molespa.be/muriel/)