WTO: Doha Ronde dood of Blair House-strategie?

uit de
WTO.ZIP nieuwsbrief nr. 73

Tijdens
een zitting van het Trade Negotiations Commitee op 26 juli werden de
onderhandelingen van de Wereld Handels Organisatie door voorzitter Lamy
opgeschort [1]. De mislukking van de G4-top op 21 juni [2] noopte de
WTO-leiding tot het instellen van een (korte) afkoelingsperiode omdat de gemoederen
binnen de WTO behoorlijk waren verhit. Hierdoor schoof de voorziene presentatie
van conceptvoorstellen voor Landbouw en Industriële Goederen op tot 23 juli.
Serieuze bespreking van deze voorstellen voorafgaande aan het zomerreces – een
poging van de WTO-leiding om de impasse in de Doha Ronde te doorbreken – bleek
echter onhaalbaar.

Nieuwe
onderhandelingsfase

De
delegaties van de lidstaten werden vervolgens dringend verzocht tijdens het
reces de teksten grondig te bestuderen zodat begin september kan worden
begonnen met de nieuwe fase in de onderhandelingen die is gericht op het
vaststellen van een raamwerk voor 'volledige modaliteiten'. Na het verzamelen
en bespreken van de eerste reacties volgt bijstelling van de conceptteksten
door de WTO-leiding en daarna moet de diskussie echt op gang komen.

Van 3
tot en met 21 september wordt gesproken over de conceptvoorstellen voor
Landbouw [3]; van 10 september tot het eind van de maand zijn er parallelle
onderhandelingssessies over Industriële Goederen (NAMA). De besprekingen zullen
in formele en informele settingen en in verschillende samenstellingen
plaatsvinden. Nieuw is dat er nu geen sluitdatum is ingesteld….[4].

Op 14
september zullen de 151 WTO-lidstaten bijeen komen om te horen wat er tot dan
toe is bereikt [5]. Diverse diplomaten zijn van mening dat de maand september
cruciaal is: "het is 'maken of breken' voor de Doha Onderhandelingen"
[6]. In oktober volgen onderhandelingen over diensten, 'regels' en andere
onderwerpen [7]. En als alles loopt zoals de WTO-leiding hoopt, volgt er half
oktober een ministerstop.

Door
het voortdurend uitblijven van deals over belangrijke kwesties werd het
vaststellen van een raamwerk voor "modaliteiten" voor Landbouw (AG)
en voor de Industriële Goederen (NAMA) keer op keer uitgesteld. Zo'n raamwerk –
dat de nodige formules en grafieken voor tarief- en subsidiereducties en
uitzonderingen moet omvatten – is een voorwaarde voor vaststellen van
specifieke liberaliseringseisen en voor vervolgonderhandelingen over diensten,
'regels' en andere onderwerpen. Door het verstrijken van de (laatste) deadline
– eind juli – kan de Doha Ontwikkelings Ronde niet begin 2008 worden afgesloten
zoals de WTO-leiding eerder hoopte. Er wordt nu rekening gehouden met een
vertraging van zeker 2 jaar [8]. Als de Ronde al niet voortijdig 'dood' wordt
verklaard….

Eerste
reacties van lidstaten

Volgens
de voorzitter van de Landbouwcommissie, Crawford Falconer, zijn de voorstellen
van hem en van zijn collega Don Stephenson (Industriële Goederen) een poging om
de diskussie over modalititeiten echt op gang te brengen. Het is geen
samenvatting of afspiegeling van voorgaande diskussies omdat de standpunten van
de lidstaten daarvoor te ver uiteen bleven liggen. De lidstaten moeten behoorlijk
inbinden wat betreft hun eisen om een succesvol vervolg van de onderhandelingen
mogelijk te maken, aldus Crawford.

In een
eerste reactie op 23 juli kwalificeerde een groot aantal lidstaten de
conceptvoorstellen [9] als "goed startpunt voor verdere besprekingen
[10]". Ondanks deze formele bewoording blijken veel lidstaten en ook
groepen van lidstaten zeer ontevreden omdat ze hun specifieke
onderhandelingsposities er niet of onvoldoende in terugvinden.

Verschillende
ontwikkelingslanden zijn met name zeer kritisch over de NAMA-tekst. In hun ogen
zijn de voorstellen voor reductie van industrietarieven namelijk
disproportioneel en nadelig voor ontwikkelingslanden, terwijl de voorgestelde
reductie van de landbouwsubsidiereducties van ontwikkelde landen te laag zijn.
Verder wordt geen rekening gehouden met flexibele regelingen voor
ontwikkelinglanden en met het principe van 'minder dan volledige
wederkerigheid' [11]. Argentinië en Venezuela zeggen zelfs de NAMA-tekst niet
te zullen accepteren als basis voor de onderhandelingen in september [12].

In een
gezamenlijke verklaring van 26 juli geeft een gelegenheidscoalitie, de G-110
[13], aan hoe ze denkt over de conceptteksten van de WTO-leiding. Deze G-110
vertegenwoordigt de overgrote meerderheid van de WTO-lidstaten. Ze benadrukt
dat alle afspraken in de nieuwe onderhandelingsfase die nu wordt ingegaan
'ontwikkeling' ten doel moeten hebben. Landbouw is daarbij de motor en
essentieel is een aanzienlijke reductie en de verwijdering van
handelsverstorende subsidies in de ontwikkelde landen. Verder moeten alle
afspraken uit de Doha Ministeriële Verklaring (2001), het July Raamwerk (2004)
en de Hong Kong Ministeriële Verklaring (2005) worden negeleefd. En bij het
vaststellen van volledige modaliteiten voor landbouw en Industriële Goederen
moeten alle elementen van het mandaat worden 'meegenomen' en zeker die van de
Speciale en Gedifferentieerde Behandeling van ontwikkelingslanden. "Alleen
een werkelijk multilateraal proces dat transparent, inclusief, bottom-up en lid-gestuurd
is, kan leiden tot resultaten die door alle lidstaten worden gedragen,"
aldus de G-110 [14].

Brazilie
en India lijken bereid te zijn tot het doen van concessies ondanks de mislukte
opzet van de G4-voorhoedegroep waarvan zij eerder deel uit maakten. India
verwacht dat een landbouwdeal de weg vrij maakt voor een dienstenakkoord en
verklaarde de landbouwtekst van Crawford een goed startpunt voor verdere
onderhandelingen. De NAMA-tekst zou echter moeten worden herzien door
WTO-voorzitter Lamy, aldus de Indiase onderminister voor handel [15]. India
hecht grote waarde aan deals op beide terreinen, onder meer omdat dan ook de
weg wordt vrij gemaakt voor een nieuw dienstenakkoord. De belangen van de
Indiase dienstensector zijn erg groot [16].

Het afgelopen
weekend liet een hoge Braziliaanse funktionaris weten dat zijn regering bereid
is compromissen aan te gaan in deze nieuwe fase. Een doorbraak zou alleen nog
afhangen van de bereidwilligheid van de rijke landen [17]. Brazilië hecht groot
belang aan een geschikte landbouwregeling, maar heeft ook grote industriële
belangen.

Het is
de vraag welk mandaat de Amerikaanse handelsvertegenwoordigster Schwab heeft om
te onderhandelen over Landbouw. Het Amerikaanse beleid is gebaseerd op de
zogenaamde Farm Bill, maar deze regeling loopt zeer binnenkort af. De verwachte
vernieuwing ervan kan nog geruime tijd op zich laten wachten, omdat de twee
kamers van het Amerikaanse Congress (House of Representatives en Senate) van
mening verschillen over de inhoud ervan [18]. Dat kan een struikelblok blijken
te zijn bij de WTO-onderhandelingen die deze week zijn heropgestart [19].

Onderwijl
zei de Franse minister voor economie, Christine Lagarde (voormalig
handelsminister) tijdens een toespraak nabij Parijs niet te verwachten dat het
de WTO zal lukken een internationaal handelsakkoord tot stand te brengen… "The
gap among the parties is too wide. For now, I don't see it," aldus
Lagarde. Volgens haar
zijn de grote struikelblokken voor de onderhandelingen het aflopen van het
fast-track mandaat van de Bush-regering ("dat het feitelijk mogelijk
maakte om handelsdeals door het Congress te loodsen") en de toenemende
vraag naar handelsartikelen ("commodities") [20]. Europees
Commissaris voor Handel, Mandelson, was meer hoopvol gestemd en beschreef de
Doha Ronde als "fundamentally important". Hij zei
verder, dat een akkoord "will anchor the emerging economies more firmly
with the WTO and its system of international trade rules. A failure will badly
damage confidence and weaken the emerging economies attachment to the
rules-based international trading system [21]."

Is
'Doha' (al) dood?

Anderen
zijn minder optimistisch over de haalbaarheid van een Doha Akkoord. Volgens
Simon Tay, voorzitter van het Singapore Institute of International Affairs komt
er alleen een akkoord indien "de Amerikanen" voor het vertek van Bush
(januari 2009) toestemmen in een eventuele handelsdeal (en dat is volgens hem
nog maar de vraag). Jean-Pierre Lehmann, professor international politieke
economie aan de IMD business school in Lausanne, is van mening dat het al een
gelopen Ronde is. "My jaundiced opinion is that Doha is dead but
nobody's dared say it yet,aldus Lehmann [22].

Ruim 90
wereldwijd actieve maatschappelijke groepen schreven in juli een brief aan
'hun' handelsministers en aan de WTO-leiding waarin ze hen opriepen de
mislukking van de Doha Ronde te erkennen. Tevens riepen ze hen op een tweejarig
moratorium in te stellen dat ruimte en tijd kan bieden om na te denken over een
andere model en proces voor multilaterale handelsbesprekingen [24].

G4-strategie?

Focus
on the Global South is sceptisch ten aanzien van het optimisme over de
Landbouwtekst [21]. Die zal namelijk slecht uitpakken voor ontwikkelingslanden.
Sommige waarnemers vermoeden dat de WTO-leiding de opzet had om heftige
afwijzende reacties uit te lokken met de gepresenteerde NAMA-tekst. Mogelijk
doel zou kunnen zijn om te verhullen dat de VS niet langer geïnteresseerd is in
een Doha Akkoord en om zo de schuld voor het vastlopen van de onderhandelingen
in de schoenen van ontwikkelingslanden te kunnen schuiven. Een andere opzet zou
kunnen zijn, dat delegaties van ontwikkelingslanden door een rampzalige
NAMA-tekst eerder akkoord gaan met een minder rampzalige Landbouwtekst en in een
later stadium alsnog akkoord gaan met een enigszins aangepaste NAMA-tekst.

Dit
laatste is een strategie die in de geschiedenis van de WTO verschillende keren
met succes is toegepast. In overeenstemming met de laatste optie is de
inschatting van een voormalige onderhandelaar uit een ontwikkelingsland die
stelt dat de onderlinge verschillen in positie tussen de vier G4-leden groter
lijken dan ze zijn. "What I fear is that at the moment
everybody is lulled into believing that because of lack of USA (Trade Promotion
Authority) the negotiations are in the freezer and a Blair House type of accord
would be struck in the G4 and then parachuted to the WTO for the rest of the
membership to adopt."

 

Noten:

[1] "Lamy calls for intensive negotiations across
the board in September," WTO, 27 juli 2007 http://www.wto.org/english/news_e/news07_e/tnc_dg_stat_july07_e.htm

[2] Zie
artikel "WTO: Botsing van posities en paradigma's leidde tot ineenstorting
van G4" van 26 juni 2007 https://www.globalinfo.nl/content/view/1274/30/

.[3] De
Landbouwbesprekingen zijn inmiddels begonnen. Voor een
impressie, zie: "Falconer: WTO members resume negotiations on Doha Round http://news.xinhuanet.com/english/2007-09/04/content_6658095.htm

; "WTO members launch three-week push in crucial
farm talk" http://afp.google.com/article/ALeqM5jfli9O8KLTmYYgCoIKGsrSXc5W-w

; en "Envoys make fresh bid to get world trade
deal" http://africa.reuters.com/wire/news/usnL03769910.html

[4]
Eerdere sluitdata werden steeds ingesteld met als stok achter de deur dat haast
gemaakt moest worden voordat het Fast Track-mandaat van de regering Bush zou
aflopen. En dat is voor de zomer gebeurd.

[5]
Niet duidelijk is of het hier gaat om een Algemene Raadsvergadering danwel een
zitting van het Trade Negotiations Committee. In:
"WTO members launch three-week push in crucial farm talks," van 4
september 2007 http://afp.google.com/article/ALeqM5jfli9O8KLTmYYgCoIKGsrSXc5W-w

[6] "WTO goes on its August break in downbeat and
uncertain mood," Martin Khor (TWN), 3 augustus 2007 http://www.twnside.org.sg/title2/wto.info/twninfo080702.htm

[7] "Indonesian trade talks to resume with
agriculture," 29 augustus 2007 http://www.dailytimes.com.pk/default.asp?page=2007%5C08%5C29%5Cstory_29-8-2007_pg5_41

[8] "Doha negotiating group chairs acknowledge no
framework deal possible before august," ICTSD, Bridges Weekly Trade News
Digest vol 11, nr 25 van 11 juli 2007 http://www.ictsd.org/weekly/07-07-11/story1.htm

De
lange looptijd heeft niet alleen te maken met de onderhandelingen in Genève
maar ook met de parlementaire ratificatieprocessen in de verschillende landen.
Zie ook noot 12 voor een alterenatieve visie over de looptijd van de Doha
Ronde.

[9] Een
beschrijving van de voorstellen is te vinden in "AG, NAMA chairs release
draft agreements, point way to Doha compromise," ICTSD, Bridges Weekly
Trade News Digest vol 11, nr 26 van 18 juli 2007

http://www.ictsd.org/weekly/07-07-18/story1.htm

[10]
Een beschrijving van de voorlopige reacties van lidstaten in "Doha: Draft
AG text meets lukewarm response, NAMA likely to be chillier," ICTSD,
Bridges Weekly Trade News Digest vol 11, nr 27 van 25 juli 2007 http://www.ictsd.org/weekly/07-07-25/story1.htm

[11] Zie: "Developing countries upset with
modality papers," Martin Khor (TWN), 18 juli 2007

http://www.twnside.org.sg/title2/wto.info/twninfo070710.htm

[12] In: "Prospects for Doha accord dim, as WTO
heads into summer recess" en "Draft NAMA agreement text critizised by
many developing countries," door ICTSD in Bridges Weekly Trade News Digest
vol 11, nr 28 van 1 augustus 2007 http://www.ictsd.org/weekly/07-08-01/story1.htm

Zie ook "Opposition builds to the
"Don-vastating" NAMA modality text," Martin Khor (TWN) van 19
Juli 2007

http://www.twnside.org.sg/title2/wto.info/twninfo070711.htm

[13] De
G-20, de G-33, de ACP, de MOL's, de Afrika Groep, de Kleine Kwetsbare
Economieën, de NAMA-11 en de Cotton-4 samen.

[14] "Joint statement" http://www.tradeobservatory.org/library.cfm?refid=99393

[15] "India ready to negotiate agriculture
subsidy at WTO," 31 augustus 2007 http://www.hindu.com/thehindu/holnus/015200708310339.htm

[16]
Het liefst wil India dat er een parallel "green room process" op
start dat de dienstenonderhandelingen versnelt. Ook de EU en de VS zijn hier een
voorstander van. Zie: "Prospects for Doha accord dim, as WTO heads
into summer recess" en "Draft NAMA agreement text critizised by many
developing countries," door ICTSD in Bridges Weekly Trade News Digest vol
11, nr 28 van 1 augustus 2007

http://www.ictsd.org/weekly/07-08-01/story1.htm

[17] "Envoys make fresh bid to get world trade
deal," door Laura MacInnis, 3 september 2007

http://africa.reuters.com/wire/news/usnL03769910.html

[18] "Time line cramps resolving new farm bills,
group says, " door Jerry Perkins, 31 augustus 2007

http://www.agobservatory.org/headlines.cfm?refID=99835

[19] "US Farm Bill is a 'setback' for Doha
negotiations, door Martin Khor (TWN), 16 augustus 2007

http://www.twnside.org.sg/title2/wto.info/twninfo080704.htm

[20] "France's Lagarde Says She Doesn't Expect
WTO Accord," door Sandrine Rastello en Jennifer M. Freedman, 30 augustus
2007 http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601081&sid=abpSWlFbNhAI&refer=australia

[21] "Can Globalisation be a level playing field?"
sppeech Mandelson, 30 augustus 2007

http://www.europa-eu-un.org/articles/fr/article_7280_fr.htm

[22] "WTO Global Trade Talks Resume as Regional
Deals Loom," door Jennifer M. Freedman, 3 september 2007 http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601086&sid=ap7oE.aXirnI&refer=latin_america

[23] Meer hierover in: "Is Doha Dead?, Focus on
the Global South, 27 augustus 2007

http://www.focusweb.org/is-doha-dead.html?Itemid=1

[24] Meer over deze stellingname: "Doha is dead:
moratorium needed to rethink a new model of trade," 17 juli 2007 http://www.tradeobservatory.org/headlines.cfm?refid=99257

; "'Doha is dead'", time to rethink a new
model of trade," door Kanaga Raja (SUNS), 18 juli 2007

http://www.twnside.org.sg/title2/wto.info/twninfo070713.htm

; en "IATP Analysis: MOVING PAST THE PAIN, time
for a new trade framework," door Carin Smaller, TIP/IATP, 24 juli 2007 http://www.tradeobservatory.org/library.cfm?refid=99348
23 July 2007