korte interviews

Flip – ASEED

De crisis doet  meer instorten dan al die niet-winkeldagen van afgelopen jaren. Bijvoorbeeld vliegtuiggebruik loopt terug. Autoindustrie loopt averij op. Het olieverbruik daalt wat ook een goede ontwikkeling is. Dat de mijnbouw het moeilijk heeft juich ik toe. Investeringen in slechte en vervuilende producten liggen ook stil. Maar daar staat natuurlijk tegenover dat mensen hun baan kwijtraken en dat komt het hardst aan aan de onderkant van de samenleving. Zie de rijen voor de gaarkeukens in Detroit. Maar ook daar kun je ook andere dingen doen dan de autoindustrie te steunen.
Link met de lunch is dat de ingredienten lokaal geproduceerd zijn, de keuken is betrokken bij het opzetten van voedselcooperatie Voco Loko. Dat zijn de ‘kansen in crisistijd’.

Jan Vugts – Voor de Verandering

Vertelt kort wat over Voor de Verandering en zijn idee over ‘Kansen voor alternatieven’
Werkgroep Voor de Verandering is ontstaan uit samenwerking met XminY 9 jaar geleden. Op dat momente wordt gewerkt aan de Conferentie de Omslag in Antwerpen over omslag naar een andere economie. Voor de Verandering werkt verder aan het inventariseren en formuleren van alternatieven (zie de website)

Verder is hij al 43 jaar fanatiek voetballer. In de kantine wordt uitgebreid nagediscussieerd over ‘kansen’ en hij heeft een enorme hekel aan analyses achteraf. Kans voor ons is nu om in eredivisie door te breken…

Piet van de Lende – Bijstandsbond

Vr: Wat gaan de gevolgen zijn van deze crisis voor de minima in Nederland?
Gemeente Amsterdam heeft een rapport uitgebracht dat heet ‘Weg uit de armoede’ samengesteld door mensen uit financiele sector. Komt erop neer dat mensen gedwongen moeten worden harder te vechten met minder inkomen om uit de armoede te geraken. Er wordt een onderklasse gecreeerd  die streng behandeld wordt door de overheid. Mensen mobiliseren is tegelijkertijd moeilijk. Die komen niet naar abstracte discussies. Men moet een relatie kunnen trekken tussen de persoonlijke problemen in het dagelijks leven en wat je er zelf aan kunt doen.
Marjolein: Is er een actieplan om mensen wel te betrekken?
Piet: Een combinatie van kunst en politiek. Project de politieke picnictafel. Probeert met mensen in discussie te komen in publieke ruimte. Flashmob-actie bij millionairsbeurs.

Rob Lubberse – Vakbeweging

Lid van de abvakabo en schrijft kritische stukken voor o.a. Grenzeloos.

Vr: Hoe hebben de Nederlandse vakbonden tot nu toe gereageerd op de crisis?
Vooral geschrokken. Toch een polderreactie van we gaan het samen oplossen – van met name het CNV en iets minder bij FNV. FNV heeft 10-punten programma opgesteld ter bestrijding van de crisis. Met onder andere het voorstel om werktijdverkorting-regeling toe te passen, ‘de Loon Overbruggingsregeling Credietcrisis’ het LOC. Het zijn voornamelijk defensieve voorstellen en misschien is dat ook wel de rol van de vakbond. Er zijn ook wel aanknopingspunten voor een offensieve reactie: meer controle op werkgevers, verbetering positie van uitzendkrachten, etcetera.
Marjolein: Maar blijft heel erg polderen.
Rob: Ja, dat is waar. Wel zie je punten om verdere privatisering in zorgsector stop te zetten. Al zou ik er voor zijn het terug te draaien.
Marjolein: is er binnen de vakbeweging een radicaler standpunt om de boel open te breken?
Rob: ruimt 20 jaar neoliberaal offensief heeft z’n sporen getrokken. Het aantal mensen dat bereid is om snel in beweging te komen voor een andere koers is niet zo groot. Als we het hebben over democratisering van de economie dan kan de vakbond alleen een rol spelen middels haar ondernemersraden. Maar met aanslagen op lonen van werknemers is het niet onmogelijk om mensen binnen de vakbeweging weer op te peppen.

Geert Reuten – (Lid 1e Kamer SP en econoom UvA)

Vr: Wat doet de SP op dit moment?
De beweging op dit moment is aan de andere kant van het politieke spectrum en daar kunnen we alleen maar blij mee zijn. Aan die kant worden er nu dingen gezegd die wij al heel lang riepen. Wij laten die mensen eerst eens onze kant opkomen. Balkenende heeft het over herordening van de economie. We weten nog niet wat dat behelst, laten ze eerste maar zien wat dat volgens hen zou betekenen. Werelwijd heeft links 20 jaar kritiek uitgeoefend.
Marjolein: Jullie zijn niet dus van plan hier nu met nieuwe ideeen op in the springen?
Geert: Je moet eerst je gelijk incasseren. Dat doe je niet door nu 3 stappen voorwaarts te zetten. Laat rechts eerst 2 stappen onze kant op komen en dan doen wij een stap voorwaarts.
M: Hoe kijk je tegen de reactie van de Bos?
We hadden bijna een catastrofe in het betaalsysteem en daarom moest er acuut ingegrepen worden. Over de condities kun je twisten maar ingrijpen moest gebeuren. Private winsten en de verliezen die daar aan vast zitten worden nu achteraf gesocialiseerd. Dat analytisch aspect moet je op de agenda zetten.
M: die analyses hebben we vanmorgen behandeld maar wat kunnen we van de SP verwachten?
R: Op de agenda zetten van het niet socialiseren van verliezen. Kapitalisme kan niet omgaan met groeidaling. Je krijgt dan neerwaartse spiralen. Naast die financiele crisis moeten er ook in andere delen van de economie maatregelen genomen worden om depressie te voorkomen.
Er is een coalitie in de regering die voorlopig nog stand houdt dus voorlopig is het nog tactisch opereren.

Peter Custers – militair Keynesiasme

wetenschappelijk onderzoeker in Leiden. Heeft serie artikelen geschreven rond militair Keynesiasme: militaire bestedingen worden gebruikt als stimuleringsbeleid. Nu het neoliberale beleid in discussie raakt, wordt er weer gerefereerd aan Keynes. Op welke manier is de staat al bezig met intervenieren in de economie middels wapenaankopen en bestedingen? Nu moeten we die inhaalslag maken. Als we niet in de gaten houden dat er nu al niet-productieve bestedeningen gedaan worden door de staat dan kunnen we nog niet serieus spreken van een ‘green new deal’. Ook de Europese ingrepen op staatsniveau moeten we nu meenemen.
M: Hoe gaan we die inhaalslag maken?
P: We moeten allereerst aan informatievoorziening doen. Programma’s van SP en Groen Links gaan niet in op het feit van transnationale samenwerking van bedrijven waarbij de ruimte van Europese machthebbers al is ingeperkt. Dat werd ingevoerd in het Clinton-tijdperk. Parlementaire politiek heeft daar nauwelijks wat mee gedaan.

Rodrigo Fernandez – promovendum politicologie

Vraag: Wat gebeurt er op de universiteiten. Dringt het einde van het neoliberale systeem daar ook door?
Het is veel te vroeg om te juichen over het einde van het neoliberalisme. Op de economie-afdelingen bij de Nederlandse universiteiten is die in ieder geval springlevend. De ‘grondwetten’ van het financiele systeem hebben een kader geschapen waar bijna niet meer buiten gedacht wordt. De Analyses van nu zijn a-historisch. Meeste wetenschapstakken gaan uit van een systematische discussie met elkaar waardoor de kennis groeit. De economische wetenschap wordt  in die zin gekarakteriseerd als een autistische wetenschap met gebrek aan zelfreflectie. Het toverwoord is nu plotseling reguleren en oplossingen gaan ook niet verder dan dat. Voor Marxistisch geinspireerde economen die nog denken over de tijd van na de revolutie: de tijd wordt schaars, er is haast. Denk aan vergrijzing, peak oil, geopolitieke spanningen. Dat alles tezamen betekent noodzakelijkerwijs een een interventionistische gedachte en theorie. De academische wereld zou moeten fungeren als ontmoetingsplek om hier over na te denken.

De universiteit als maatschappelijk strijdsterrein is ook aan de orde.

Niet in alle landen het zelfde. In Nederland is de neoliberalisering op de universiteiten het verst is doorgezet. Er is nog maar beperkt vrijheid van denken en keuzes in alternatief gedachtegoed.

Transnational Migrant Platform – Waren op die dag zelf in vergadering bijeen. Maar stuurden een  geschreven contributie. Zie link

Peter Polder – Groen Front

Vr: wat is de new green deal en wat vindt je er van?
Tot op een paar maanden geleden was het nog een verzinsel van een britse denktank. Het komt neer op massaal grootschalig investeren in duurzame energie. Aan de ene kant is dat noodzakelijk. We hebben een omslag nodig alleen de ondertoon dat we met een new green deal door kunnen met die economische groei, daar is geen ruimte meer voor. Met dit systeem, gebaseerd op fossiele brandstoffen, doorgroeien, dat lukt niet. Voor 2016 moeten we structureel gaan dalen met CO2 uitstoot die nu nog steeds stijgt. De crisis komt wat dat betreft als een zegen. We hebben ook niet de grondstoffen voor de alternatieven. We zijn de grens voorbij qua groei. De negatieve effecten van de krimp zullen verdeeld moeten worden. Hij ziet weinig kans voor een mondiale grootschalige aanpak maar meer in beginnen van onderop. Verschillende initiatieven zijn al bezig, zoals Transition towns dat mensen mobiliseert om klimaat neutraal te leven. Maar het is ook nodig om duidelijke eisen stellen en confrontatie te zoeken met hen die streven naar economische groei (of ze nu links of rechts zijn). G20 in Londen en COP15 Copenhagen als punten van confrontatie en eisen te stellen. Harde deadline.

Grotere olie multinationals zijn momenteel in paniek omdat ze binnen 10 jaar niet meer bestaan. Ze willen daarom staatsmonopolies breken om toegang te verschaffen tot olie elders. Het zijn volgens de spreker de laatste stuiptrekkingen.
Vraag: Hoe ga je om met de werkeloosheid veroorzaakt door krimp. P: Arbeid anders verdelen en cultuuromslag op gebied van consumptie.