Partij Voor Gematigde Vooruitgang

Hasek die in 1904
actief deelnemer geworden was van de Tsjechische anarchistische beweging, richtte de
Partij in 1911 samen met vrienden op in een herberg met de klinkende naam 'De
Koeienstal'. Kort daarvoor was hij redacteur geworden van het tijdschrift 'De
Dierenwereld', dat hij mede bekendheid gaf door er uit verveling artikels in te
schrijven over door hemzelf verzonnen diersoorten.

Na de
oprichting van de partij werden vele partijbijeenkomsten gehouden, waarop Hasek
– immer tot in de puntjes gekleed en gekapt – en anderen lange geïmproviseerde
toespraken hielden 'volgens de regelen der kunst'. De andere partijen kregen er
dan van langs, het dan opkomende nationalisme wordt te kakken gezet, andere
kandidaten werden beschimpt en het uitvoerige partijprogramma toegelicht.

In het
programma werd onder andere gepleit voor wederinvoering van de slavernij
("want toen hoefde de ordentelijke man niet te werken. De invoering van de
slavernij dient echter te geschieden onder de humane voorwaarde dat slaven niet
meer aan de zeealen te eten gegooid worden".) Verder werd geëist dat
politie-honden gepromoveerd zouden worden tot "de VIIe rangklasse" en
dat hun weduwen en wezen een pensioen zouden krijgen dat vergelijkbaar was met
dat van agenten. Hetzelfde zou eigenlijk moeten gelden voor politie-paarden, waarvan
belediging even streng bestraft zou moeten worden als belediging van agenten.
Verder voorzag het partijprogram in wederinvoering van de inquisitie en
opvoedingsgestichten voor krankzinnige parlementsleden. Onder paragraaf 7 valt
het voorstel te vinden tot 'gedwongen invoering van alcoholisme'.

Het
resultaat bij de landelijke verkiezingen van 1911 mocht er dan ook zijn. Hasek
kreeg in zijn kiesdistrict Königliche Weinberge 36 van 2534 uitgebrachte
stemmen. Uitgever en vriend Karel Locak vroeg Hasek om het verhaal over de
partij op schrift te stellen, hetgeen ook geschiedde. Uit angst voor vervolging
wegens smaad, bleef het manuscript echter tot 1963 op de plank liggen. Tot die
tijd waren slechts kleine fragmenten van het boek verschenen. Toen het boek
voor het eerst uitkwam, was Hasek zelf al veertig jaar dood. Hij stierf in
1923, 'mede doordat hij niet heeft afgewacht tot paragraaf 7 wettelijk
ingesteld werd'.

Het
boek werd in 1971 het Duits vertaald en in 2005 opnieuw uitgegeven
("Geschichte der Partei des gemäßigten Fortschritts im Rahmen der
Gesetze" (Parthas Verlag )) voorzien van een inleiding
van Gustav Just. Het is een luxe uitgave van 144 pagina's met illustraties.

Volgens
de journalist van de Wiener Zeitung heeft het boek nog niets aan geldigheid
verloren en is het politieke spektakel nu minstens zo erg als toen. "Een
van de kenmerken van het politieke leven is het onderscheid tussen 'zijn en
schijn', tussen de grote woorden en de taaie werkelijkheid, hetgeen Hasek
onnavolgbaar zichtbaar maakt". Als voorbeeld van Haseks  'tijdeloze
geldigheid' wordt een stukje geciteerd uit de 'redevoering over de
tegenkandidaten':

"Leider
trifft jedoch auch das Wort ‚'Gauner' nicht vollkommen die private und öffentliche
Aktivität meiner Herren Gegenkandidaten, und so werde ich mich bemühen, ihren
Charakter besser zu erfassen, ohne sie mit dem Wort ‚Schurke' beleidigen zu
wollen. Wer diese Herren freilich kennt, der weiß positiv, dass die Wörter
‚Gauner' und ‚Schurke' allzu maßvoll sind, und absolut nicht ausreichen, um
ihren Charakter treffend zu kennzeichnen ." ("Helaas dekt ook het
woord 'oplichter' niet volkomen de private en publieke activiteiten van de
heren tegenkandidaten en derhalve zal ik pogen om hun karakter beter te vangen
zonder ze met het woord 'schurk' te willen beledigen. Wie deze heren een beetje
kent, die weet wel dat de woorden 'oplichter' en 'schurk' te bescheiden zijn om
hun karakter treffend te schetsen.")

(Bron:
BlogChronik der Kommunikationsguerrilla )