Een van Lamy’s twee scenario’s: een WTO mini-ministerial in juni

De besprekingen van de G4 – India, Brazilië, de EU en de VS – hebben tot nu toe geen doorbraak opgeleverd. Een onderhandelaar uit die groep landen zegt daarover het volgende: "Er is nu nog niets (in termen van het in elkaar zetten van een akkoord), maar dat betekent niet dat er binnenkort niet iets zal zijn. En als dat gebeurt, dan kan het snel gaan."

Op "landbouw" boekte de G4 wel enige vooruitgang op het gebied van marktoegang, maar de besprekingen stagneren op het gebied van binnenlandse steun (subsidies). Het wachten is nog steeds op een nieuw concreet aanbod van de VS voor binnenlandse steun (het laatste dat die op tafel legden was hun aanbod van oktober 2005).

Directeur-Generaal van de WTO, Pascal Lamy, vertelde NGO's op 27 maart dat "convergentie binnen de G4 langzamer gaat dan gehoopt… en dat dit begint te leiden tot ongerustheid en frustraties…"

In de pers werd gespeculeerd dat de G4 voorafgaand aan de G33-ministerstop van afgelopen week een deal bekend zou maken. Maar nu is die datum opgeschoven naar april (mogelijk na de Franse verkiezingen) of zelfs mei (bijeenkomst van de OECD).

De plannen van Lamy

Lamy gaf twee scenario's aan over wat zich de komende weken zal kunnen afspelen:

1) De G4-lidstaten komen elkaar tegemoet op gebied van landbouwmarkttoegang, landbouwsubsidies en markttoegang voor industriële producten (de "triangle issues").
2) Deze convergentie vindt niet plaats. "Als het politieke momentum wegvalt zullen de voorzitters van raden en commissies weer terug gaan naar het centrale forum. Ik heb hierover geen duidelijk idee en we hebben hier niet over gepraat."

Gevraagd naar hoe de voorzitters precies zullen omgaan met het "multilateraliseren" van een G4-deal in het eerste scenario, benadrukt Lamy de centrale rol van de voorzitters. Zijn verklaring is nogal ironisch, gezien tegen de achtergrond van opmerkingen van landbouwvoorzitter Crawford Falconer van afgelopen week toen deze Harry Potter te hulp riep bij het oplossen van de patstelling bij landbouw.

Lamy: "We opereren vanuit de traditie dat de voorzitters het proces sturen bij normale onderhandelingen. Zij leggen teksten op de onderhandelingstafel. Dat zijn werkteksten – teksten die onderdeel zijn van het consultatieproces [onduidelijk is of hij doelt op de G4 of anderzins], hun eigen proces, opties, feedback of hun gevoelens van waar de lidstaten zijn – danwel het zijn compromis-teksten waarvan de voorzitters denken dat die uitruilmogelijkheden (trade-offs) kunnen vertegenwoordigen … een of andere vorm van conceptovereenkomst. Tussen de werkteksten en de conceptovereenkomst zijn andere tussenstappen mogelijk."

"De G4 probeert zeker te stellen dat deze elementen (de "triangle issues") vruchtbare grond vinden. Hoe kunnen ze worden ingepast in het normale onderhandelingsproces? De voorzitters worden op korte afstand gehouden en met hun kennis kunnen ze varianten voorstellen die mogelijkerwijs een consensus kunnen opleveren. Een eventuele G4-convergentie kan door de voorzitters worden overgenomen en indien nodig worden aangepast. Het is aan hen om daarover te beslissen [1].

"Falconer [de landbouwraad-voorzitter] zei dat hij aan teksten werkt zonder te definiëren of het gaat om technische teksten, compromissen of een combinatie. Hij geeft simpelweg een signaal af dat de tijd is gekomen om weer terug te gaan naar teksten op de onderhandelingstafel."

Een Afrikaanse onderhandelaar in Genève die het huidige proces en de oplevering van voorzittersteksten die een reflectie zijn van de 'majors' [G4] duidelijk afwijst, benadrukt het volgende: "Als de G4 een doorbraak bereikt, kunnen de Doha-besprekingen binnen een dag op een multilateraal niveau worden teruggebracht. Als er geen G4-doorbaak komt, dan zullen de voorzitters worden opgeroepen om teksten aan te leveren waarin "ieders" positie vertegenwoordigd is."

Er zijn geruchten in Genève dat de doorbraak "meer zal omvatten dan het Juli Raamwerk maar minder dan volledige modaliteiten [2]." Maar Lamy zei er niet van uit te gaan dat een doorbraak plaats kan vinden zonder concrete getallen: "Ik kan me er geen voorstelling van maken hoe dat er uit zal zien".

Hij bevestigde ook dat het WTO-secretariat van plan is om zo mogelijk een mini-top van ministers te houden voor de afloop van het speciale handelsmandaat van de Amerikaanse regering op 30 juni. "Among the scenarios we are working on, this is one of them," aldus Lamy.

Afrikaanse gedelegeerden zijn zeer bezorgd dat het G4-pakket door hun strot zal worden geduwd. Enkelen van hen komen deze week bijeen in Nairobi om hun strategie te bepalen in geval de G4 het onderling eens wordt. Onderwijl houden de EU en de VS deze week in Genève ook bilaterale besprekingen met bepaalde Afrikaanse ambassadeurs. De G4 komt volgende week weer bijeen, deze keer in Parijs.
En Crawford Falconer agendeerde deze week weer bijeenkomsten van het landbouwcommittes om de multilaterale machinerie weer op gang te brengen [als voorbereiding op de G4-convergentie danwel op het voorzittersgestuurde proces van het aanleveren van teksten).

Iemand uit de staf van het WTO-secretariaat geeft echter aan dat er in Genève "geen echte onderhandelingen zullen plaatshebben" omdat de lidstaten nog steeds wachten op de G4,

Noten (RB):
[1] Het letterlijke citaat: "The G4 is trying to get comfort that these elements (of the triangle) can find a landing zone. How would that feed into the normal process? Chairs are kept in the loop and the knowledge they have allows them to shoot in the zone that could be a consensus than if this were not there. A possible G4 convergence would be taken on board by the Chairs and if necessary, changed. It is up to them to make the judgment."
[2] Modaliteiten: een geheel aan numerieke doelen (template conmcept) bedoeld om te komen tot verdere invulling van een overeenkomst op basis van aanbod en verplichtingen door lidstaten.

Bron: "Lamy: Mini-Ministerial (in June) Is One Possible Scenario," door Aileen Kwa (Focus on the Global Souht), 29 maart 2007 ("http://www.focusweb.org/lamy-mini-ministerial-in-june-is-one-possible-scenario.html?Itemid=92).
Vertaling/bewerking: Rob Bleijerveld (WTO.ZIP nieuwsbrief)