‘Een voorspeld bloedbad’: Woede na 18 doden in jongste Favela-bloedbad door politie in Rio
Een socialistisch parlementslid zei dat het “onaanvaardbaar” is dat gouverneur Cláudio Castro doorgaat met operaties die “het probleem van geweld niet oplossen en resulteren in terreur en doden”.
(Door Brett Wilkins, Common Dreams, vertaling globalinfo.nl die graag veel meer donateurs heeft foto Andre Mellagi CC2.0/Flickr)
Braziliaanse progressieven en mensenrechtengroeperingen hebben vrijdag de elite-eenheden van de politie en, uiteindelijk, de rechtse gouverneur van Rio de Janeiro veroordeeld, die zij verantwoordelijk hielden voor het laatste politie-bloedbad op favela-bewoners, waarbij de vorige dag ten minste 19 mensen om het leven kwamen.
“Dit wrede, racistische en willekeurige beleid inzake openbare veiligheid kan niet zo doorgaan!”
Volgens Folhapress kostte de gezamenlijke aanval van het beruchte Speciale Politie Operaties Bataljon (BOPE) en de eenheden van Coördinatie van Speciale Assets (CORE) van het leger en de civiele politie ten minste 18 mensen het leven in Complexo do Alemão. De zwaarbewapende agenten vielen de gemeenschap aan met wapens, waaronder helikopters en caveirões, de gepantserde gevechtsvoertuigen die door de bewoners van de favela – bijna allemaal verarmde zwarte en bruine mensen – worden gezien als symbolen van dodelijke politie-onderdrukking.
Eén lid van de militaire politie kwam om tijdens de inval, die volgens een BOPE-commandant was gelanceerd als reactie op inlichtingen die erop wezen dat een bende misschien andere favela’s zou willen binnenvallen of banken zou willen beroven.
(Foto Caveirao door Cyro A. Silva CC2.0 Flick
Ten minste twee omstanders werden gedood bij de aanval, waaronder de 49-jarige Solange Mendes, die naar verluidt in het hoofd werd geschoten toen een agent schrok toen ze in een steeg passeerde, en Letícia Marinho de Sales, 50, die in de borst werd geschoten terwijl ze zich in een voertuig bevond dat stilstond voor een verkeerslicht. De politie waarschuwde dat het dodental nog verder zou kunnen oplopen.
“Een totaal onvoorbereide politieagent schoot mijn moeder neer. Is dat wat de gouverneur voor ons in petto heeft? Binnenvallen en doden? Gaat hij elke keer gewoon opdracht geven om te doden?” vroeg Jéssica Sales, de dochter van het slachtoffer, tijdens een interview met UOL. “Wat leren ze de politie in Rio? Hoe een arbeider te doden?”
{youtube}XibmL6gYpWo{/youtube}
De verontwaardiging van de gemeenschap vond weerklank bij Braziliaanse mensenrechtenactivisten en progressieve politici.
“In de Oekraïense oorlog en in verschillende andere conflicten is het verboden om helikopters als schietplatform te gebruiken in burgergebieden, het is een internationale misdaad. Maar in de sloppenwijken gebeurt dit rustig, zelfs vandaag in Alemão, waarbij de [gepantserde helikopter] de bewoners terroriseert,” zei de Federatie van Verenigingen van Favelas in Rio de Janeiro (FAFERJ) in een verklaring, volgens O Dia.
FAFERJ voegde eraan toe dat dergelijke agressie van de staat “het probleem van geweld niet oplost; integendeel, het maakt het alleen maar erger.”
Instituto Marielle Franco, een progressieve belangengroep vernoemd naar het socialistische gemeenteraadslid uit Rio die in 2018 werd vermoord, tweette: “Opnieuw wordt er geschoten op inwoners van Alemão, worden hun huizen binnengevallen en wordt er ingebroken, meer dan 400 politieagenten te voet, helikopters en 10 caveirões, voor wat? Hoeveel moeten er nog sterven voordat er een einde komt aan deze oorlog?”
“Inwoners van Alemão worden gewekt door geweerschoten, huizen die worden binnengevallen en helikopters die overvliegen,” voegde de groep eraan toe. “Het is weer een dag zonder school, zonder werk, zonder gezondheidscentrum, met rechten die worden verwaarloosd. Het beleid van deze regering op het gebied van openbare veiligheid is om de politie op de favela af te sturen met machinegeweren.”
Renata Souza, een parlementslid van de staat Rio de Janeiro en lid van de Socialisme en Vrijheid Partij (PSOL) die opgroeide in Rio’s Favela de Maré, reageerde op het bloedbad door te tweeten dat “het bloedbad een naam en een achternaam heeft: Cláudio Castro.”
“Het is onaanvaardbaar dat gouverneur Cláudio Castro dit bloedbad in de favela’s van Rio voortzet,” verzekerde Souza. “Deze operaties lossen het probleem van geweld niet op en resulteren in terreur en doden in de favela’s. Dit wrede, racistische en willekeurige openbare veiligheidsbeleid kan niet doorgaan!”
Souza zei dat ze een klacht heeft ingediend bij de Inter-Amerikaanse Commissie voor Mensenrechten “over de horror-ochtend in Alemão gisteren,” een stap bedoeld om “de aandacht te vestigen op het exorbitante aantal politie-operaties die resulteren in bloedbaden” en artikel 5 van de Braziliaanse grondwet te onderstrepen, “die zegt dat er geen doodstraf is in dit land.”
Professor Luisa Turbino Torres van de Florida Atlantic Universiteit legde uit dat “het vermoorden van mensen een politieke tactiek werd in [een] verkiezingsjaar voor Castro, die de moorden rechtvaardigde door te stellen dat de slachtoffers misdadigers waren en het dus verdienden om te sterven. Los van de officiële cijfers zijn er veel mensen gewond geraakt en verdwenen tijdens deze operaties.”
Zoals Talíra Petrone, een federaal PSOL-raadslid dat Rio de Janeiro vertegenwoordigt, opmerkte, was de inval in het Complexo do Alemão het op vier na dodelijkste politiebloedbad in de geschiedenis van de stad. In mei werden 23 mensen gedood tijdens een politie-inval in de favela Vila Cruzeiro. Een jaar eerder kwamen 28 mensen om tijdens een door BOPE geleide aanval op Jacarezinho.
De inval in Jacarezinho was voor het Braziliaanse Hooggerechtshof aanleiding om regels op te stellen voor het gebruik van geweld door de politie tijdens invallen. Het bevel van het hof beperkt dodelijk geweld tot situaties die noodzakelijk zijn om levens te redden en wanneer alle andere opties zijn uitgeput.
De inval van donderdag was de dodelijkste politie-inval in het Complexo do Alemão sinds in april 2007 19 mensen, waaronder kinderen, werden gedood tijdens een inval door federale, staats- en lokale troepen. Een landelijke groep advocaten stelde vast dat minstens 11 van de gedode personen geen banden hadden met de drugsbendes die de politie beweerde op de korrel te nemen.
Zoals Petrone aangaf, hebben zwarte mensen 4,5 keer meer kans om door de politie te worden benaderd dan witte in Rio de Janeiro en São Paulo. In de eerste helft van 2019 was 80% van de mensen die door de politie in Rio de Janeiro werden gedood, zwart, volgens het Instituut voor Openbare Veiligheid.
In de afgelopen vijf jaar heeft de Braziliaanse politie meer dan 22.000 mensen gedood, van wie de meesten zwart waren.