Ga naar de inhoud

50 jaar ISDS: Rechtbank voor Multinationals

50 jaar ISDS – een mondiaal machtsmiddel voor multinationals gecreeerd en groot gemaakt door Nederland

2 min leestijd

Dit jaar is het precies 50 jaar geleden dat Nederland ISDS introduceerde – het systeem waarmee investeerders staten kunnen aanklagen buiten nationale rechters om. Nederland wist ISDS in 1968 voor het eerst toe te passen in een investeringsverdrag met Indonesië. Vele landen volgden het Nederlandse voorbeeld.

Inmiddels zijn er wereldwijd meer dan 3.000 verdragen met ISDS. Nederland stond niet alleen aan de wieg van ISDS, Nederland heeft ISDS ook groot gemaakt. We hebben de rol van Nederland geanalyseerd en constateren dat 17,5 procent (100 miljard dollar) van de totale claimsom (570 miljard dollar) van ’Nederlandse’ investeerders komt.

Daarmee zijn we na de VS het meest populaire thuisland voor ISDS-claims. De dekking van 90 investeringsverdragen maakt Nederland een aantrekkelijk land voor investeerders om zich via brievenbussen te vestigen. Zeker in combinatie met de aantrekkelijke belastingconstructies die Nederland biedt.

50 jaar investeringsverdragen: via Nederland werd meer dan 100 miljard dollar geclaimd

Zeker 100 miljard dollar* werd de afgelopen 50 jaar via Nederlandse investeringsverdragen door bedrijven geclaimd bij andere landen, blijkt uit een rapport van Milieudefensie, TNI, SOMO en Both ENDS.

Hoe werkt dat precies?

{youtube}LBM8Elz3qi8{/youtube}

Vijftigjarig jubileum voor ISDS

In 2018 is het vijftig jaar geleden dat Nederland voor het eerst het ISDS-arbitragesysteem in een investeringsverdrag introduceerde. Dit heeft internationaal de toon gezet, inmiddels heeft Nederland zelf negentig van dit soort verdragen met andere landen. De vele verdragen die Nederland heeft, bieden aantrekkelijke voorwaarden voor bedrijven. Daarom openen veel multinationals hier een brievenbusbedrijf. Zo kunnen ze zonder echt in Nederland actief te zijn, een claim indienen via een Nederlands investeringsverdrag.

Rolmodel

Nederland gaat haar huidige investeringsverdragen de komende tijd vernieuwen. Volgens Milieudefensie, TNI, Both ENDS en SOMO is het daarom nu tijd voor een grondige herziening van de huidige verdragen.

Freek Bersch van Milieudefensie: “Het is tijd voor écht eerlijke verdragen. Verdragen waarinbelangen van mens en milieu zwaarder wegen dan belangen van multinationals. Laat Nederland deze keer de grondlegger zijn van een eerlijk en duurzaam model dat net als 50 jaar geleden navolging kan vinden in de hele wereld, maar zonder de schadelijke gevolgen van toen.”

Cijfers

  • Aantal verdragen in de wereld met een ISDS-clausule: 3.324
  • Aantal verdragen dat Nederland heeft met andere landen: 90
  • Aantal aangespannen (bekende) ISDS-zaken: 817
  • Aantal ISDS-zaken via Nederland: 96
  • Totaal geclaimd bedrag: $570 mrd
  • Geclaimd via Nederlandse verdragen: $100 mrd

*Door het besloten karakter van de ISDS-zaken is van veel claims de hoogte niet te achterhalen. Het werkelijke bedrag ligt waarschijnlijk een stuk hoger.