Décroissance (Minderen) Of Barbarij
We moeten niet vergeten dat het enorme succes van het kapitalisme onder andere gebaseerd is op de onomkeerbare vernietiging van biologische hulpbronnen, die zich in drie miljard jaar hebben opgehoopt op aarde. Tegen dat soort van barrière lopen we in volle vaart aan. Dat doet zich als een ecologische impasse voelen. Tenzij de mensheid de zaken weer op orde krijgt, bestaat er een ernstig risico dat het eindigt met een totalitair regime.
(Door Thom Holterman, oorspronkelijk verschenen op Libertaire Orde)
Door Castoriadis, evenals voor alle andere weigeraars van groei, wordt het mislukken van het achter ons laten van het productivisme ingeschat als uiterst tragisch. Daardoor laat ook de instelling van een zuinige welvarende samenleving op zich wachten. En, als er geen nieuwe beweging is, ofwel een ontwaken van een democratisch project waarin de ecologie heel goed geïntegreerd kan worden, dan zou de ecologie weleens in een neo-fascistische ideologie kunnen worden opgenomen. In het licht van een catastrofe van de mondiale milieukwestie, bijvoorbeeld, is het zeer duidelijk dat autoritaire regimes draconische beperkingen kunnen opleggen aan een ontredderde en apathische bevolking. Het invoegen van de ecologische component in een radicaal democratisch politiek project is dus van essentieel belang om dat van ons lijf te houden.
Over dit soort zaken wordt niet alleen heden nagedacht, zoals door de Franse oud-hoogleraar economie, Serge Latouche, die zich al jaar en dag theoretisch met de problematiek van het ‘minderen’ (décroissance) en ecologische vraagstukken bezighoudt. Ook vanuit het verleden klinken stemmen op, zoals die van de Grieks-Franse filosoof, econoom, auteur, trotskist Cornelius Castoriadis (1922-1997). Samen met enkele anderen zette hij in de jaren vlak na de Tweede wereldoorlog het tijdschrift en de beweging op, genaamd ‘Socialisme of Barbarij’.
Cornelius Castoriadis
Serge Latouche verzamelde een aantal teksten van Castoriadis specifiek over de noodzaak van directe democratie en aandacht voor ecologie in relatie tot vaarwel zeggen aan het kapitalisme. Castoriadis is in die relatie een interessante denker voor anarchisten die zich met dezelfde vraagstukken bezighouden. Latouche schreef op grond van de geselecteerde teksten van Castoriadis een inleiding. Dit tezamen, inleiding en teksten, vormt de bundel getiteld:
Cornelius Castoriadis & l’Autonomie radicale, door Serge Latouche (uitgegeven door Le passage clandestin, Paris, 2020, 128 blz., prijs 10 euro).
[ThH]