Documentaire: Ben jij veilig op internet?
Drie leerlingen uit 5 havo van het Greijdanus college in Hardenberg hebben een wel zeer bijzonder profielwerkstuk gemaakt. Hun documentaire over privacy op internet is inmiddels op YouTube al meer dan 1500 keer bekeken. ‘Beter dan NPO’, geeft iemand als reactie op het filmpje.
(Door Nathan Horsman, Elisa Seijdel en Raymon Huisjes)
Elisa Seijdel uit Kerkenveld, Raymon Huisjes uit Den Ham en Nathan Horsman uit Ommen zochten op internet naar een geschikt onderwerp voor een profielwerkstuk. Daarbij kwamen ze terecht op Google Maps. Tot hun grote schrik ontdekten ze dat daar exact te zien was waar zijzelf waren geweest en ook hoe lang ze ergens verbleven. Daarmee diende het onderwerp voor het profielwerkstuk zichzelf aan: de privacy op internet.
Toch wilden de drie leerlingen wat anders dan een geschreven werkstuk. ‘Dat is saai’, zegt Elisa. ‘We hebben allemaal ervaring met video, dus besloten we een documentaire te maken.’ De leerlingen waren vervolgens weken lang bezig met het benaderen van deskundigen en gingen ook op zoek naar een geschikte voice over. Deze vonden ze in de persoon van Edwin Ouwehand, die ook voor RTL4 actief is.
Nadat alle contacten waren gelegd, onder andere met mensen van de Piratenpartij, trok het drietal enkele malen naar Amsterdam waar de interviews plaats vonden.
‘We maken allemaal dagelijks gebruik van internet. Bijna iedereen gebruikt wel één van de diensten van Google. En de meesten mensen hebben wel een Facebook profiel. Hiermee zetten we allemaal gegevens van ons openbaar. Maar wat gebeurt er met die gegevens? Wat weten ze allemaal over ons? Ben jij veilig op internet?’, schrijven de drie bij hun video.
{youtube}AqxJN0IEFeI{/youtube}
————-
Onder de film op youtube heeft iemand een inhoudelijk commentaar gegeven, en vragen aan de makers gesteld. Een copypaste hieronder:
Tof dat jullie een docu hebben gemaakt over dit actuele vraagstuk. Zelf geef ik er regelmatig voorlichting over, oa bij leerlingen van een basissschool. Ik heb nog wat vragen en feedback.
1. Waarom de video op YouTube plaatsen. Nu blijf je alsnog binnen de in de docu zogenoemde privacy molen zitten. Je zou ook op https://lbry.io/ kunnen plaatsen waar je het privacy vraagstuk een stuk minder hebt.
2. De reacties en docu zijn eenzijdig. Niemand zegt bewust wel iets te delen vanwege mogelijke voordelen en toch veilig te weten blijven. Zijn die reacties er niet geweest of bewust eruit gehouden?
3. Er kwam een reactie van een persoon dat er geen ander aanbod is. Dat geeft wel aan dat er nog veel onwetendheid is. Er zijn namelijk zeker wel goede alternatieven zoals ook door de man van Bits of Freedom aangeven. Maar het is in de docu wel onderberlicht. Voor het zoeken bijvoorbeeld DuckDuckGo, voor het plaatsen van Video LBRY, voor kaarten OpenStreetMap, voor het versturen van berichten Signal, en zo zijn er nog tal van voorbeelden.
4. Besef dat de onderwerpen zoals zoekgeschiedenis en locatie data die je in de docu naar voren brengt eigenlijk al weer verouderd zijn qua technologie. De mainstream maakt er nu gebruik van, maar qua mogelijkheden zijn tech bedrijven al weer mijlen verder. Zo kunnen je hersens uitgelezen worden. Vanuit bestaande video hartslag (en daarmee emotie) gelezen worden. Smartwatches meten in bed (ja wat je dus in bed doet!) ook je hartslag. Robots kunnen in combinatie met kunstmatige intelligentie beslissingen gaan nemen die mensen niet leuk gaan vinden, etc. In de docu mist eigenlijk nu de mainstream zich ervan bewust is hoe dan om te gaan met dergelijke technologische ontwikkelingen. Een aantal mensen in de docu gebruikt het niet, maar mogelijk komen ze daarmee dan toch in een isolement omdat het oa voor werk benodigd is. Zo wordt je bijvoorbeeld hoogstwaarschijnlijk als HR recruiter vast niet meer aangenomen als je zelf geen LinkedIn hebt. Of kun je je kleinkinderen amper meer zien als je geen Facebook hebt. etc. Een goede zet was geweest daar ook aandacht aan te schenken, maar wellicht als follow up?!
5. In de reactie van BITS of Freedom komt naar voren dat bedrijven het lastig maken om de data te verkrijgen die bedrijven over je hebben, daarvoor halen jullie vooral Google en Facebook aan. Ik vind dat zelf een slechte weergave van de werkelijkheid, want meestal zijn het juist de echte van origine internet bedrijven die dat soort data juist wel beschikbaar stellen. Bij Google heb je bijvoorbeeld zelf inzicht in je zoekgeschiedenis, op welke locaties je bent geweest, wie/wat/wanneer op je account is ingelogd, enzovoorts. En dat bieden ze dan ook nog aan in een open standaard download formaat via Google Takeout. Veelal zijn het juist de organisaties die niet van origine een internet bedrijf zijn, maar nu wel actief zijn op internet die dat soort data slecht kunnen aanleveren. Denk bijvoorbeeld aan van oudersher telecom bedrijven, de overheid, etc. Daarvan is het namelijk lastig om te verkrijgen wat ze van jou bijhouden qua op welke locatie je met jouw simkaart bent geweest. Wel ben ik het met de Bits of Freedom man eens dat je eigenlijk niet wilt dat bedrijven jouw data hebben. Nu de technologie verder ontwikkeld is zullen we als maatschappij dan ook verder moeten kijken naar betere alternatieven. Bijvoorbeeld zoals met Bitcoin die blockchain technologie gebruikt om een boekhouding te maken die niet van een bedrijf eigendom is, maar gezamenlijk van de crowd. Die technolgie is mogelijk in te zetten om dit probleem op te lossen. Zie bijvoorbeeld https://datum.org/ waarbij blockchain voor sociale profiel data wordt ingezet.
6. Hoevaak de overheid informatie bij Google opvraagt wordt door Google gedeeld op https://transparencyreport.google.com/user-data/overview?metric=users_accounts
7. In de reactie van Bits of Freedom komt naar voren dat alles wat je op het internet zet er in principe op blijft staan. Dus als je het niet gebruikt het er niet op staat. Dit klopt m.i. niet helemaal, want anderen kunnen ook voor jou dingen op internet plaatsen. Bijvoorbeeld een foto met locatie wat je ergens aan het doen bent. Realiseer je dus ook, dat als je zelfs internet helemaal niet gebruikt er alsnog een grote kans kan zijn dat je erop staat, terug gevonden kan worden, en zelfs gezocht kan worden op hoe/wat je aan het doen bent ongeacht wie je bent en dan als resultaat naar voren komt. Met steeds meer op internet verbonden body camera’s, sensoren, kunstmatige intelligentie etc gaat de impact op de privacy waarmee anderen iets van jou plaatsen daarmee nog vele malen groter zijn dan we nu als mainstream gewend zijn. Mijn inziens kun je daarmee stellen dat er nog amper privacy is, al gebruik je zelf het internet dus niet. Ik denk niet dat regelgeving gaat helpen. Over het algemeen loopt de overheid en wetgeving toch mijlen ver achter de ontwikkelingen aan en daarbij hebben ze de kennis amper in huis. Zo hebben we kunnen zien dat de cookiewetgeving een flinke flop was. Vroeger had je op TV postbus 51 voor voorlichting. Eigenlijk zou zoiets er moeten komen, maar dan in een moderne variant. Iets wat de burger regelmatig bewuster maakt en met oplossingen verbind.
Laat je in de comments weten hoe er op school gereageerd wordt en welk cijfer jullie krijgen? Daar ben ik ook benieuwd naar.