landbouw

De EU belemmert inspanningen van de Verenigde Naties (VN) om wereldwijde hongersnood als gevolg van oorlog en sancties af te wenden. Het plan voorziet in de doorvoer van de enorme graanvoorraden van Oekraïne over Wit-Rusland (Belarus) voor verscheping via havens aan de Oostzee. Het plan, dat wordt gesteund door VN-secretaris-generaal António Guterres, wordt beschouwd als het enige haalbare alternatief voor het onlangs geblokkeerde graantransport via de Zwarte Zee.

De fabriek die de pizza's van Buitoni maakt, werd in september 2020 beschuldigd van ernstige hygiëneproblemen, zo blijkt uit een inspectierapport dat Disclose in handen heeft gekregen. De directie van Nestlé beweerde in maart het tegendeel.

Het Franse halfjaarlijkse anarchistische tijdschrift Réfractions (nr. 47, herfst 2021), gaat over voedingsmiddelen. Dienen die tot het stillen van honger of tot winstgevendheid voor de producent? In het eerste geval kijk je naar wat goed is voor leven en welzijn van mensen. In het tweede geval draait het om het financieel voordeel, dat de productiesector weet te behalen. Waar het laatste het geval is, staat de menselijke gezondheid op de tweede plaats. De honger is dan wel gestild, maar je krijgt er jeukbulten van (vergelijk de affaire van de Planta-margarine) of erger, je gaat eerder dood (door bijvoorbeeld opgehoopte nitraten en nitrieten: als het vlees maar rood is, toch…). Kortom, ‘de consument wordt belazerd tot en met’, aldus voedingsmiddelentechnoloog IJsbrand Velzeboer in zijn boek Leugens op mijn bord; zie Online.

Als er iets is dat bewijst dat hongersnood en voedselonzekerheid eerder door de mens worden veroorzaakt dan door de grillen van de natuur en het weer, dan is het wel de huidige voedselcrisis, waardoor miljoenen wereldwijd de hongerdood nabij zijn.

Éric Toussaint, woordvoerder van het internationale netwerk van het Comité voor de afschaffing van onrechtmatige schulden (Cadtm), legt uit dat internationale particuliere beleggingsfondsen al hebben geprofiteerd van een probleem dat niet bij speculatie zal blijven: de stijgende prijzen van voedselgrondstoffen en de tekorten in de wereld als gevolg van de oorlog in Oekraïne.

Al eeuwen kennen we een activiteit waarvoor Nederlandse termen als ‘landroof’ en ‘landjepik’ bestaan. Engelsen spreken van ‘land grabbing’. De Engelse aristocratische grondadel deed er enkele eeuwen terug aan met hun enclosures; in Noord-Amerika voerden de uit Europa afkomstige kolonialisten landroof uit in het land van indianen.

Van 24 tot 29 mei 2022 wil IUCN's 2de Asia Parks Congress de agenda bepalen voor Beschermde Gebieden in Azië voor de komende tien jaar. Uitbreiding van Beschermde Gebieden betekent ook uitbreiding van uitzettingen, geweld en verdere ontbossing.

Van 14 tot 29 maart worden in Genève de besprekingen hervat in het kader van het VN-Verdrag inzake Biodiversiteit (CBD) over een mondiaal kader voor biodiversiteit om het verlies aan biodiversiteit een halt toe te roepen. Het concept van "nature-based solutions" (NBS: "op de natuur gebaseerde oplossingen") zal naar verwachting een controversiële kwestie worden tijdens de besprekingen, waarbij sommige regeringen erop aandringen, terwijl veel regeringen uit het Zuiden bezorgd zijn over meer mazen in de wet voor koolstofcompensatie. Een IPCC-rapport dat later deze maand wordt gepubliceerd, zal het concept van "op de natuur gebaseerde oplossingen" waarschijnlijk nog meer onterechte geloofwaardigheid verlenen, zoals ook het geval was tijdens de VN-klimaattop COP26 in Glasgow.

De Lutkemeerpolder in Amsterdam is een goed voorbeeld van volslagen uit de bocht gevlogen gehandel in grond. Wat eerst ‘goedkope’ biologische landbouwgrond was, werd door een ondoorzichtig gekonkel tussen politieke partijen en projectontwikkelaars plotseling een goudmijn voor speculanten. Dat werd ontdekt, maar in plaats van de boel te herstellen en beschaamd terug te geven aan de boeren, gaat het bestuur, GroenLinks voorop er zelf mee speculeren. Hoe is dat in zijn werk gegaan, en wat kunnen we er aan doen?

De doelstellingen van de Green Deal van Europa zijn oké. De uitvoering ervan, dat is een ander paar mouwen. Volgens European Coordination Via Campesina is de Green Deal qua landbouwbeleid vooral gericht op privébedrijven, die keer op keer bewijzen dat ze meer geïnteresseerd zijn in het verhogen van hun winsten dan in het welzijn van de burgers. Er is een ander, meer fair beleid nodig.

Elke dag zien we dat digitale technieken een steeds groter beslag leggen op ons dagelijks leven, ons werk en onze omgang met het milieu en andere mensen om ons heen. Deze technieken komen van grote multinationals, die profiteren van onze gedragsveranderingen, van toenemend precair en gesurveilleerd werk, en van exploitatie van de natuur, als bron van grondstoffen en data.

in Europa ontstaan nieuwe vormen van stadslandbouw. Een groep vakmensen werkt nu aan serieuze stadslandbouw­plannen voor de Lutkemeerpolder. ‘Amsterdam kan niet langer achterblijven, welke wethouder pakt de handschoen op?’

Het onderzoek namens de Nederlandse supermarkten en de FNV naar de mensenrechtensituatie op de Italiaanse tomatenvelden is deze maand gepubliceerd. Op basis van de uitkomsten ervan stelde de retailkoepel CBL een actieplan op voor een gezamenlijke supermarktaanpak om de arbeidsomstandigheden in de Italiaanse tomatenketen te verbeteren.

In Myanmar behaalde de NLD (National League for Democracy) van Aung San Suu Kyi vorig jaar november een geweldige verkiezingsoverwinning. Dit zinde het leger niet en in februari van dit jaar pleegden de generaals een staatsgreep. In april vormde de NLD samen met tien gewapende verzetsgroepen van etnische minderheden een schaduwregering. Maar dat betekent wel dat de NLD eindelijk gehoor zal moeten geven aan de eisen van deze etnische minderheden, namelijk om een einde te maken aan het onteigenen van grond van kleine boeren voor plantages, mijnen, natuurreservaten, stuwdammen en snelwegen.

Grote landbouwbedrijven en de agroindustrie voeren op dit moment een desinformatiecampagne tegen de Europese doelen voor duurzaam voedsel van de Farm-to-Fork strategie. Zij richten tegen bovengrenzen voor ongezonde voedselingrediënten, productetikettering, aansprakelijkheid van de industriële veehouderij voor zoönosen en reductie van pesticide-, antibiotica- en kunstmestgebruik.

In de Democratische Republiek Congo heeft AFD (De Franse ontwikkelingshulp, vert.) gedurende acht jaar een palmolieplantage gefinancierd waarvan de beheerders en het beveiligingsbedrijf beschuldigd worden van moord en landroof. Totdat ze zich er uiteindelijk  aan het einde van 2020 van distancieerden.

De internationale boeren- en landarbeidersbeweging La Via Campesina viert het 25-jarige bestaan van de voedselsoevereiniteit en klaagt tegelijkertijd de door bedrijven gedomineerde VN Top voor Voedselsystemen aan die afgelopen week plaats vond. 

De geschiedenis van het industriële vreten (‘la malle bouffe industrielle’) wordt bepaald door allerlei wereldkampioenen schurken zonder grenzen. Ze verschijnen evenwel in verzorgde gedaanten en spreken hun zorgen over het milieu uit met woorden als ‘verduurzaming’ en ‘vergroening’. Kortom, ze gedragen zich als lui tegen wie gewaarschuwd wordt als het over ‘phishing’ gaat: gewetenloos. Je kan er een boek overschrijven.Dat deed de Franse journalist en essayist Fabrice Nicolino. Hij specialiseerde zich in ecologische onderwerpen en schreef ‘Een brief aan een meisje over de afgrijselijke geschiedenis van het industriële vreten’.

Op 5 juli werd de Europese Gedragscode voor verantwoorde voedselhandel en marketingpraktijken gepresenteerd. Ruim zestig grote voedselproducenten en supermarktconcerns ondertekenden dit eerste product van de Farm-to-Fork strategie. Anders dan in de Europese Klimaatwet van 14 juli, die ook onderdeel is van de EU Green Deal, zijn de bepalingen in deze gedragscode juridisch niet bindend. Daarom, en vanwege de grote belangentegenstellingen tussen de deelnemende bedrijven valt te betwijfelen of de code een succes zal worden.

Vandaag, op vrijdag 25 juni, stonden we voor de tweede keer letterlijk voor de deur bij Ahold in Zaandam. Met de eis dat ze stoppen met het plan om een distributiecentrum te bouwen in onze kostbare Lutkemeerpolder. Het bezoek was aangekondigd met een open brief en we werden niet binnen gelaten.