landbouw

In deze tijd van hoge inflatie en gestegen voedselprijzen willen grote Europese retailers zonder belemmering levensmiddelen inkopen over de landsgrenzen heen. Volgens hen dalen dan ook de kosten voor hun klanten, bijvoorbeeld in Nederland en België. Ze willen dat de EU actie onderneemt om de fabrikanten te dwingen de hindernissen weg te halen.

Terwijl het aantal mensen in de wereld dat honger lijdt schrikbarend snel stijgt, stijgen de winsten van de grote voedselmultinationals nog veel sneller. [leestijd 20 minuten].

De industriële tomatensector is één van de sectoren waarin mens en milieu uitgebuit worden. Veilige en gezonde arbeidsomstandigheden zijn in deze sector veelal gebrekkig of afwezig terwijl arbeiders onderbetaald worden. Veel vluchtelingen werken in de sector als arbeidskracht zonder enig statuut. De impact van deze industrie reikt ver. Door een gebrek aan keten-transparantie is er eveneens sprake van labelfraude op mondiale schaal. Chinees geproduceerde tomatenpuree wordt zo bijvoorbeeld vaak verkocht onder een Italiaanse merknaam. Dit voedt de illusie van ‘lokale’ producten uit Europa terwijl de tomaten veelal een lange en weinig traceerbare afstand afgelegd hebben, met de bijhorende CO2-uistoot terzake.

Water is een eindige bron op onze planeet. We kunnen alleen vertrouwen op wat we hebben, wat neerkomt op ongeveer 2,5 procent drinkbaar zoet water. Van die hoeveelheid bevindt zich momenteel slechts 0,4 procent in meren, rivieren en vocht in de atmosfeer. De druk van deze beperkte voorraad neemt met de dag toe en naarmate dit doorgaat, zullen de schadelijke gevolgen zich blijven doen voelen op plaatsen die het minst zijn toegerust om alternatieve oplossingen te vinden - met name het Afrikaanse continent.

In Frankrijk wordt al enkele jaren fel strijd gevoerd tegen het aanleggen van grote bassins voor water voor irrigatie van landbouwarrealen. Dat water komt alleen grote agroindustrie ten geode, terwijl overal de droogte toeneemt. De strijdbare boerenorganisatie Confédération paysanne loopt vooraan in de strijd tegen de megabassins.

Op zaterdag 17 september 14 tot 19 uur nodigen de gezamenlijke initiatieven aan de Lutkemeerweg 262 iedereen uit voor een feest. Een feest om het seizoen te vieren, de oogst van de vruchtbare grond en de mooie samenwerking tussen Biologische boerderij de Boterbloem, Stadsgroenteboer, Pluk!CSA en de Tuinakker.

De economie wordt sinds lange tijd, en steeds nadrukkelijker, gezien als een op zichzelf staand systeem dat puur gericht is op het maken van zo veel mogelijk winst. Die winst komt in theoretische zin iedereen ten goede. In de praktijk echter verrijkt een klein deel van de bevolking zich ten koste van alle anderen. Het gegeven dat de economie wezenlijk verbonden is met de samenleving en de fysieke leefomgeving, wordt binnen dit perspectief genegeerd.

De boeren zijn weer boos, en iedereen heeft er natuurlijk een mening over en die meningen knallen nogal op elkaar. Veel van de ‘stedelingen(*)’ vinden dat de boeren niet moeten zeuren omdat ze zelf onderdeel van het probleem zijn en daarom maar eerst met een alternatief moeten komen. Het is zeer de vraag of we dat van die boeren moeten en kunnen verwachten (**). Maar hoe dan ook: er ligt plotseling een plan (of een opzet daartoe) onder de titel ‘Groenboerenplan’.

Activistische boeren en vissers behoorden tot de drijvende krachten achter de mobilisaties van burgers bij de ministeriële conferentie van de WTO, waar zij opriepen tot terugtrekking van de organisatie uit de landbouwsector.

De EU belemmert inspanningen van de Verenigde Naties (VN) om wereldwijde hongersnood als gevolg van oorlog en sancties af te wenden. Het plan voorziet in de doorvoer van de enorme graanvoorraden van Oekraïne over Wit-Rusland (Belarus) voor verscheping via havens aan de Oostzee. Het plan, dat wordt gesteund door VN-secretaris-generaal António Guterres, wordt beschouwd als het enige haalbare alternatief voor het onlangs geblokkeerde graantransport via de Zwarte Zee.

De fabriek die de pizza's van Buitoni maakt, werd in september 2020 beschuldigd van ernstige hygiëneproblemen, zo blijkt uit een inspectierapport dat Disclose in handen heeft gekregen. De directie van Nestlé beweerde in maart het tegendeel.

Het Franse halfjaarlijkse anarchistische tijdschrift Réfractions (nr. 47, herfst 2021), gaat over voedingsmiddelen. Dienen die tot het stillen van honger of tot winstgevendheid voor de producent? In het eerste geval kijk je naar wat goed is voor leven en welzijn van mensen. In het tweede geval draait het om het financieel voordeel, dat de productiesector weet te behalen. Waar het laatste het geval is, staat de menselijke gezondheid op de tweede plaats. De honger is dan wel gestild, maar je krijgt er jeukbulten van (vergelijk de affaire van de Planta-margarine) of erger, je gaat eerder dood (door bijvoorbeeld opgehoopte nitraten en nitrieten: als het vlees maar rood is, toch…). Kortom, ‘de consument wordt belazerd tot en met’, aldus voedingsmiddelentechnoloog IJsbrand Velzeboer in zijn boek Leugens op mijn bord; zie Online.

Als er iets is dat bewijst dat hongersnood en voedselonzekerheid eerder door de mens worden veroorzaakt dan door de grillen van de natuur en het weer, dan is het wel de huidige voedselcrisis, waardoor miljoenen wereldwijd de hongerdood nabij zijn.

Éric Toussaint, woordvoerder van het internationale netwerk van het Comité voor de afschaffing van onrechtmatige schulden (Cadtm), legt uit dat internationale particuliere beleggingsfondsen al hebben geprofiteerd van een probleem dat niet bij speculatie zal blijven: de stijgende prijzen van voedselgrondstoffen en de tekorten in de wereld als gevolg van de oorlog in Oekraïne.

Al eeuwen kennen we een activiteit waarvoor Nederlandse termen als ‘landroof’ en ‘landjepik’ bestaan. Engelsen spreken van ‘land grabbing’. De Engelse aristocratische grondadel deed er enkele eeuwen terug aan met hun enclosures; in Noord-Amerika voerden de uit Europa afkomstige kolonialisten landroof uit in het land van indianen.

Van 24 tot 29 mei 2022 wil IUCN's 2de Asia Parks Congress de agenda bepalen voor Beschermde Gebieden in Azië voor de komende tien jaar. Uitbreiding van Beschermde Gebieden betekent ook uitbreiding van uitzettingen, geweld en verdere ontbossing.

Van 14 tot 29 maart worden in Genève de besprekingen hervat in het kader van het VN-Verdrag inzake Biodiversiteit (CBD) over een mondiaal kader voor biodiversiteit om het verlies aan biodiversiteit een halt toe te roepen. Het concept van "nature-based solutions" (NBS: "op de natuur gebaseerde oplossingen") zal naar verwachting een controversiële kwestie worden tijdens de besprekingen, waarbij sommige regeringen erop aandringen, terwijl veel regeringen uit het Zuiden bezorgd zijn over meer mazen in de wet voor koolstofcompensatie. Een IPCC-rapport dat later deze maand wordt gepubliceerd, zal het concept van "op de natuur gebaseerde oplossingen" waarschijnlijk nog meer onterechte geloofwaardigheid verlenen, zoals ook het geval was tijdens de VN-klimaattop COP26 in Glasgow.

De Lutkemeerpolder in Amsterdam is een goed voorbeeld van volslagen uit de bocht gevlogen gehandel in grond. Wat eerst ‘goedkope’ biologische landbouwgrond was, werd door een ondoorzichtig gekonkel tussen politieke partijen en projectontwikkelaars plotseling een goudmijn voor speculanten. Dat werd ontdekt, maar in plaats van de boel te herstellen en beschaamd terug te geven aan de boeren, gaat het bestuur, GroenLinks voorop er zelf mee speculeren. Hoe is dat in zijn werk gegaan, en wat kunnen we er aan doen?

De doelstellingen van de Green Deal van Europa zijn oké. De uitvoering ervan, dat is een ander paar mouwen. Volgens European Coordination Via Campesina is de Green Deal qua landbouwbeleid vooral gericht op privébedrijven, die keer op keer bewijzen dat ze meer geïnteresseerd zijn in het verhogen van hun winsten dan in het welzijn van de burgers. Er is een ander, meer fair beleid nodig.

Elke dag zien we dat digitale technieken een steeds groter beslag leggen op ons dagelijks leven, ons werk en onze omgang met het milieu en andere mensen om ons heen. Deze technieken komen van grote multinationals, die profiteren van onze gedragsveranderingen, van toenemend precair en gesurveilleerd werk, en van exploitatie van de natuur, als bron van grondstoffen en data.