activisme

3.000, 15.000, 35.000. Het verband tussen deze cijfers? De toename van het aantal betogende scholieren tijdens de tot nu toe drie Youth For Climate-protestmarsen. En daarbij opgeteld was de grote klimaatmars van afgelopen zondag met 80.000 betogers de grootste in België ooit. Desondanks worden de scholieren meewarig ‘klimaatspijbelaars’ genoemd en men verwijt hen alarmisme. Maar hebben deze klimaatactivisten een punt en hoe kunnen ze hun strijd volhouden? We vroegen het aan klimaatexpert Nick Meynen.

Woman at War; een film over leven en actievoeren in tijden van klimaatapocalyps. De IJslandse film Woman at War is een gewaagde poging om het leven te beschrijven van mensen die zich nu zorgen maken over de toekomst van de planeet. De film is ook nog eens ontroerend en grappig, maar snijdt ondertussen ook bloedserieuze zaken aan waar Hollywood zich niet aan waagt.

Dat de Belgische maatschappijcriticus Raoul Vaneigem (1934) zich op enig moment over de revolte van de beweging van de ‘gele hesjes’ zou uitlaten, was te voorzien. Een onlangs verschenen Franstalige aanmoediging werd al snel in het Nederlands vertaald door Geert Carpels (van wie ik de tekst ook ontving). Raoul heeft het allemaal al eens meegemaakt, als situationist. Hij sloot zich in 1961 aan bij de situationistische beweging waarvan hij tot 1970 deel zou uitmaken. In een in boekvorm verschenen vraaggesprek tussen hem en de auteur Gérard Berréby onder de titel Niets heeft een eind, alles een begin, leest men over een aan- en ingrijpend deel van zijn activistische leven (het boek is eerder op Libertaire orde besproken). Het vuur brandt nog steeds zo blijkt uit zijn hieronder in vertaling opgenomen betoog (TH).

Onder de naam Geronimo verscheen begin jaren 1990 een boek met een geruchtmakende geschiedschrijving en analyse van de Duitse (en grensoverschrijdende) links-autonome beweging.Twee jaar later verscheen een tweede deel met reacties op het boek. Het eerste boek werd veel later ook in het Engels vertaald (Fire and Flames: A History of the German Autonomist Movement (Oakland: PM Press, 2012)). Nu heeft dezelfde auteur - althans, dat vermoeden we, het blijven natuurlijk pseudoniemen - een lange tekst geschreven over het noodzakelijke einde van de autonome beweging.

Om bij de presidentsverkiezingen Marine Le Pen te blokkeren, worden de Fransen opgeroepen om op Emmanuel Macron te stemmen. Achttien maanden later, uitgedaagd door een sociale beweging die door driekwart van de Fransen gesteund wordt, stuurt de regering gepantserde voertuigen de Champs-Elysées op. Onder het politiegeweld vallen er in Marseille een dode, een 81-jarige vrouw op haar balkon, en talrijke zwaar gewonden in heel het land.

Even kort, want we moeten natuurlijk zo zelf demonstreren; de opstand in Frankrijk vandaag...

Op 19 november 2016 kwamen zo’n 250 mensen op het Kerkplein samen om vanaf daar een demonstratie te lopen tegen de repressie die zich de afgelopen jaren uitbreidt tegen anarchisten en antifascisten in Den Haag en daarbuiten. Repressie zoals het constant verbieden van demonstraties en het in kaart brengen van antifascisten en anarchisten om vervolgens repressieve maatregelen te kunnen treffen. En ook deze demonstratie werd de kop ingedrukt met repressie en geweld vanuit de politie waarbij er 166 mensen werden gearresteerd.

De afdeling transport van de grootste Franse vakbond CGT roept op om vanaf vrijdag te staken en alle logistieke centra te blokkeren. De maatregelen die Macron heeft aangeboden als reactie op de actiegolf van de gele Hesjes (en andere arbeidsconflicten die al langer speelden) zouden volgens de vakbond niet genoeg zijn.

Als er één kenmerk is van een echt revolutionair moment dan is het dat conventionele categorieën er in het geheel niet in slagen te beschrijven wat er om ons heen gebeurt, en dan is het een behoorlijk goed teken dat we in revolutionaire tijden leven.

"Wat wij willen zijn echte oplossingen. En dat zijn de oplossingen van de lokale gemeenschappen. We hebben veel ervaring met het gemeenschappelijk beheer en gebruik van water en bossen, met agro-ecologie en andere vormen van zelfbestuur rond grondbeheer. Dit zijn volgens ons de echte oplossingen. En de overheden moeten zich ertoe verbinden om deze oplossingen te stimuleren en de gemeenschappen middelen en technisch advies te geven. Het zou een politieke prioriteit moeten zijn."

Edouard Louis is één van de belangrijkste Franse schrijvers van dit moment. Boeken als 'En finir avec Eddy Bellegueule' en 'Qui a tué mon père' zijn absolute bestsellers in Frankrijk en ver daarbuiten. Louis groeide op in het arme, rurale en vergeten Frankrijk en verwerkt zijn afkomst in zijn romans. Op Twitter schaarde hij zich volmondig achter de beweging van de gele hesjes met deze tekst.

De Franse regering heeft nu besloten om een geplande eco-belasting op brandstof op te schorten als reactie op massale protesten. Terwijl de beweging van de 'gele vesten' (gilets jaunes) is uitgegroeid tot een bredere opstand tegen ongelijkheid en de neoliberale hervormingen van Macron, beweert de econoom en klimaatactivist Maxime Combes (Attac Frankrijk) dat als een manier om de klimaatverandering aan te pakken, de belasting noch eerlijk noch effectief is.

Lenin was zijn Staat en revolutie aan het schrijven toen hij ergens onderweg de pen moest neerleggen: er was een revolutie aan de gang. Ze komt zelden gelegen of op een verwacht moment. Eerlijk gezegd heb ik nog niet het gevoel gehad dat de gelehesjesopstand in Frankrijk, die verder de gele hesjes best kan missen – de scholieren die de straat opgaan dragen ze niet – de rommelende donder van de revolutie zou kunnen zijn.

Wat zich op zaterdag 1 december afgespeeld heeft in Frankrijk, had de allures van een regelrechte opstand. Het ziet er niet naar uit dat de woede gauw zal gaan liggen.

Wat een land is Frankrijk toch, dat zo’n initiatief tegen brandstofaccijns het halve land lam kan leggen. De poging om het oproer ook in Nederland populair te maken, leverde vooral een armetierig extreemrechts schouwspel op. Tekenend voor het verschil in politieke cultuur.

Op 17 november heeft de wereld kennis kunnen maken met de gilets jaunes-beweging. Uit woede dat leven steeds duurder wordt blokkeerden en manifesteerden zo’n 300.000 mensen op meer dan 2.000 verschillende plaatsen in Frankrijk. De beweging is sindsdien niet meer gaan liggen. Om meer te weten te komen over deze groep van manifestanten, waar men toch zo moeilijk een etiket kan opplakken, belde ik naar Cole Stangler. Stangler is freelance journalist in Parijs wiens stukken geregeld verschijnen in o.a. Jacobin, the Atlantic en The Nation.

De website krapuul is nieuw vormgegeven en een bezoek waard.

Flinke omzetderving Franse supermarktbedrijven door blokkades van ´gele hesjes´. De protesten van de ´gele hesjes´ tegen de verhoging van de autobrandstoffen in Frankrijk hebben een flink omzetverlies opgeleverd voor de Franse hyper- en supermarkten. De activisten blokkeerden tussen 17 en 24 november vele vrachtwagens, winkels en distributiecentra. De retailers zijn nu bang voor eventuele acties vlak voor kerst en nieuwjaar.

Een gilet jaune, een geel hesje. Hesje, een woord dat me totnogtoe totaal vreemd was en nu de geschiedenis ingaat als een beweging zonder voorgaande, zoals de Franse premier Edouard Philippe terecht opmerkte. Een volledig spontane ontlading van lang ingehouden woede.

Linkse’ activisten worden heden geconfronteerd met de virtuele onmogelijkheid om hun mening te uiten door middel van welke actie ook. Alles wat ze hebben gedaan, doen of zullen doen, zal op de een of andere manier tegen hen worden gebruikt. Hoe is het zover gekomen? Die vraag stelt de Belgische filosoof Michel Weber in een uitgebreid betoog onder boven geciteerde titel in het Belgische tijdschrift Kairos.