frankrijk

Al eeuwen kennen we een activiteit waarvoor Nederlandse termen als ‘landroof’ en ‘landjepik’ bestaan. Engelsen spreken van ‘land grabbing’. De Engelse aristocratische grondadel deed er enkele eeuwen terug aan met hun enclosures; in Noord-Amerika voerden de uit Europa afkomstige kolonialisten landroof uit in het land van indianen.

De sociale mobilisatie van de Gilets Jaunes op het einde van 2018 en in de loop van 2019 was om meerdere redenen historisch. Er is veel inkt gevloeid om de redenen, de dynamiek en de bijzonderheden van deze volksbeweging te duiden tegen de achtergrond van het harde overheidsbeleid en het brute politiegeweld in het Frankrijk van president Macron. Deze analyse blikt terug op deze sociale strijd.

De discussie over het gebruik van kernenergie heeft ertoe geleid dat de EU-commissie het een ‘groen label’ heeft verschaft (zie Online). Daarbij is bij uitsluiting van al het andere gedacht aan de productieve kracht van de kerncentrale (bij de productie van elektriciteit komt geen CO2 vrij). Maar de ongelooflijke hoeveelheid CO2 die vrij komt (a) bij de productie (de bouw) van de centrale zelf en van die van reactor, waaraan toegevoegd (b) het latere afbreken van de centrale en verwerken van het afval, die is niet meegerekend.

De presidentiële verkiezingen zijn, de eerste ronde althans, zoals verwacht werd gewonnen door de regerende neoliberale Emmanuel Macron. Tweede werd, evenals in 2017, de extreemrechtse Le Pen  en die gaan nu een tweede ronde in op 24 april. Opvallend veel gerenommeerde partijen haalden de kiesdrempel niet en dreigen failliet te gaan. De linkse Melenchon deed het onverwacht goed en had de 2e plek kunnen halen als er niet nog vier linkse kandidaten mee hadden gedaan.

Binnen enkele dagen dus de eerste ronde van de Franse presidentsverkiezingen. In een eerdere bijdrage beschreven we reeds hoeveel macht een Franse president wel heeft. Die verkiezingen zijn dus niet zo onbelangrijk, en als een extreemrechtse kandidate als Marine Le Pen president zou worden zou dat voor zeer nefaste gevolgen kunnen zorgen. Wat stelt de linkerzijde daar tegenover?

Krapuul schreef er eerder over dat de Franse actievoerder Libre Flot in hongerstaking was gegaan. Nu komt het bericht dat hij na 27 dagen hongerstaken in het ziekenhuis is opgenomen. Er zijn vele solidariteitsacties gepland in de departementen Gard, Aude en Tarn (allen mid-zuiden).

Volgende maand gaan de Fransen twee maal naar de stembus voor de presidentsverkiezingen, de eerste ronde op 10 april en de tweede op 24 april. We zullen het hier niet hebben over de kandidaten en hun kansen, behalve dat Macron kandidaat is voor een tweede termijn. We vragen ons hier liever af wat de macht is van een Franse president, en hoe verenigbaar zijn rol is met een democratische staatsopvatting.

Vandaag werd bekend dat de extreemrechtse Franse politica Marine Le Pen, kandidaat bij de presidentsverkiezingen in april aanstaande, een lening van ruim 10 miljoen euro heeft gekregen van een Hongaarse bank.

‘Het is de hoogste tijd om het democratische onderwijs te ontwerpen dat we nodig hebben om ons een wenselijke toekomst en een bewoonbare aarde voor te stellen!’ Met deze oproep introduceren de Franse auteurs Christian Laval, oud-hoogleraar sociologie, en Francis Vergne, onderwijspsycholoog en onderzoeker hun onlangs verschenen boek Éducation démocratique (Democratisch onderwijs). Zij grijpen herhaaldelijk terug naar de geschiedenis. Hun uitgangspunt is: onderwijs als ‘gemeenschappelijk goed’.

Over de politie wordt beweerd dat zij verdedigt wat van staatswege de ‘openbare orde’ heet. Daarmee legitimeert de politie haar feitelijk functioneren en verbergt tegelijk dat zij een ongelijke sociale orde beschermt. Het fysieke en psychologische geweld dat zij rationeel produceert, zijn ‘effecten van gevestigde mechanismen, van wetgevende en juridische procedures, van methoden en doctrines die door politiescholen en administraties worden onderwezen en gecontroleerd’. Het gaat om een groot aantal zeer verschillende politionele handelingen, van simpele aanwezigheid (meer ‘blauw’ op straat), tot identiteitscontroles, fouilleringen, klopjachten, intimidaties, bedreigingen, afranselingen, verminking en soms zelfs dodelijke praktijken.

Soberheid, een pijler van de ecologische overgang? Een groeiend aantal deskundigen dringt erop aan energie te besparen. Soberheid blijft echter geminacht door politici. In een onderzoek levert Reporterre een aantal inzichten voor deze aanpak in de strijd tegen de klimaatverandering. In totaal worden vier voorstellen uitgewerkt. Die zijn door Hortense Chauvin voor de site Reporterre onder één noemer ‘verpakt’. Ik heb van elk van de vier voorstellen een samenvatting gemaakt. Die worden afgesloten met de link naar het afzonderlijke item. Op die wijze kan men een indruk krijgen van het gehele item over ‘soberheid’ en van elk van de vier voorstellen daartoe. [ThH]

Nu in zijn geheel op de website van Arte te bekijken: de documentaire naar het boek van Didier Eribon, over het Reims van zijn ouders, en hun klasse, ooit allemaal links, later uit wanhoop Front Nationaal gaan stemmen.

Simone Weil (1909-1943) was een klokkenluider, maar haar stem werd in haar tijd niet gehoord. Haar actualiteit berust in haar voorgevoel van een mogelijke ineenstorting van de industriële, technologische en geglobaliseerde wereld. Simone Weil was ervan overtuigd dat een eindeloze groei in een eindige wereld niet mogelijk is. Ze pleitte voor grenzen aan de groei, lang voordat daar in de publieke opinie sprake van was.

Voltairine de Cleyre Kom Terug! Het Seksisme Bestaat Nog Steeds! De Franse ecologische site Reporterre gaf de Franse ecologische oud-volksvertegenwoordigster Isabelle Attard de ruimte voor haar verhaal (gepubliceerd november 2019). Zij promoveerde in de archeozoölogie (een discipline die bijdraagt aan archeologisch onderzoek naar de relatie tussen mens en dier en de natuurlijke omgeving van de mens) en zij presenteert zich als ‘ecoanarchiste’. Bij twee Amerikaanse anarchistes in de eerste decennia van de 20ste eeuw vond zij modellen van de strijd tegen het patriarchaat. De ene is Emma Goldman, de andere Voltairine de Cleyre.

In de jaren tachtig legden Angelsaksische feministen het verband tussen de vernietiging van de natuur en de onderdrukking van vrouwen. Zij vonden nieuwe vormen van mobilisatie uit en produceerden teksten en rituelen om hun lichaam, geest en omgeving terug te winnen. De Franse docente en onderzoekster aan een van de Parijse universiteiten, Émilie Hache, is specialiste op het vlak van de pragmatische filosofie en politieke ecologie. De Franse ecologische site Reporterre publiceerde in november 2019 een informatief vraaggesprek met haar over de ecofeministische beweging (Online). Hieronder treft u de vertaling ervan. [ThH]

In het tweede weekend van september is er een omvangrijk links politiek festival in Oostende. Met een indrukwekkend programma.

Denk je dat een platte pet en een sjaal je een anarchist maken?"

Parijs, 1789, 14 juli. De Bastille wordt bestormd en een zucht van vrijheid waait door de straten van Parijs. Een revolutionaire schokgolf jaagt alle Europese aristocratieën angst aan. Verbeeld in de film ‘Un Peuple et Son Roi’ (Een Volk en zijn Koning).

Bij hoge uitzondering een recensie in het Engels. Van het Franstalige boek The Great Offshore (‘About Art, Money, Sovereignty, Governance, and Colonialism’). Vertaling van de recensie naar het Nederlands kunt u hier spoedig verwachten.

De Franse kiezers volharden in meerderheid in het niet-kiezen: opkomst 33 % bij de tweede ronde van de regionale en departementsverkiezingen. En de minderheid die wel kiest, volhardt in de keuzes van vroeger: de uittredende besturen, rechts of links, worden herkozen. Tot grote ontgoocheling van de uiterst-rechtse Marine Le Pen. En tot ergernis van president Emmanuel Macron die pronkte dat hij de tegenstelling rechts-links had overstegen.