schulden

De Bretton Woods instellingen IMF en Wereldbank (*1) bestaan in 2019 75 jaar. In 1994 werd het 50-jarig bestaan van deze instellingen herdacht met een mondiale campagne van Ngo’s en sociale bewe­ging­en om beide instellingen te hervormen onder de titel “50 jaar is genoeg”.  In dat jaar werd een boek uitgebracht met als titel ‘50 Years Is Enough’. Hierin werden een groot aantal artikelen van kri­tische auteurs bij elkaar gebracht die aantoonden waarom het neoliberale beleid van IMF en Wereldbank moest veranderen de Struc­turele Aanpassingsprogramma’s hadden grote schade aange­richt in het mondiale Zuiden. Een van de artikel was die van Suzanne George getiteld “The Debt Boomerang (*2)”.

Net uit is de Engelse vertaling van een uitgebreid rapport van de Spaanse activistische onderzoeksgroep ODG: Zorgschuld: patriarchaat en kapitaal in de aanval, feministische economie als een voorstel” door Blanca Bayas  ("Care debt: patriarchy and capital on the offensive, feminist economics as a proposal").

De BPW roept iedereen op om de acties tegen de verkoop van sociale huurwoningen in Amsterdam te steunen. Eerst word er jarenlang veel te veel sociale huur verkocht dan ontstaat er grote schaarste. Nu beginnen politici en verhuurders als Ymere over de schaarste ‘eerlijk’ verdelen en pleiten voor nog meer flexhuurcontracten. Trap er niet in. Stop verkoop sociale huur nu! Wees solidair en kom naar de bewonersactie op 1 maart. Lees hieronder het persbericht.

De Europese Commissie ligt op ramkoers met de Italiaanse coalitieregering van de rechtse  Lega Nord en de Vijfsterrenbeweging. Voor het eerst sinds ze deze bevoegdheid in 2013 kreeg, keurt de Commissie nu een nationale begroting in zijn geheel af.

Jarenlang was het in Griekenland bijna onmogelijk om huizen te veilen waar mensen in woonden die door de crisis hun hypotheeklasten niet konden opbrengen. Er was massale solidariteit en zelfs de notarissen weigerden collectief mee te werken. Als ‘oplossing’ heeft de regering van Syriza/Tsipras nu bedacht dat de veilingen op internet plaats mogen vinden, waar fysiek verzet en boycots onmogelijk zijn. Mensen die zich nu blijven verzetten, worden hard vervolgd door de staat en dreigen jaren gevangenisstraf te krijgen. Een internationale solidariteitscampagne ontstaat nu langzaam.

De zakelijke pers en de mainstream-pers publiceerde deze maand, september 2018, op zijn tiende verjaardag talrijke verslagen van de financiële crash van 2008. Deze maand is de aandacht gericht op de crash van de investeringsbank Lehman Brothers die tien jaar geleden de implosie van het alge­me­ne financiële systeem in de VS en wereldwijd heeft versneld. Volgende maand, oktober, zullen we ongetwijfeld meer horen over de crash toen deze zich verspreidde naar de gigantische verzekerings­maatschappij AIG en naar andere makelaars (Merrill Lynch), naar middelgrote banken (Washington Mutual), naar de financiële ‘armen’ van de autobedrijven (GMAC) en de grote conglomeraten (GE Credit), tot de 'te groot om failliet te gaan' banken zoals Bank of America en Citigroup en verder. Deze 'rapporten' hebben echter typisch een verhalend karakter en bieden weinig diepgaande histo­rische en theoretische analyse.

De Turkse lira-crisis hernieuwt de angst voor een instorting van het Italiaanse banksysteem.

Eric Toussaint, van de onderzoeksorganisatie naar de gevolgen van schulden CADTM, werd ge-interviewed door Marie Brette voor TV5 Monde. Over de triomfantelijke aankondiging van EU-politici dat Griekenland eindelijk door de crisis heen zou zijn en geen geld meer hoeft te lenen. 

Groeiende crises in Zuid-Amerika "Made in USA". Economische destabilisatie van Brazilië, Argentinië en Venezuela.

De afgelopen week, toen de Italiaanse populistische partij de '5-Sterrenbeweging', een regering begon te vormen, kregen plotseling de realiteit van de Italiaanse schulden (bij overheid en banken) en de 7 jaar durende stagnerende Italiaanse economie de aandacht van media, investeerders en politici.

Het afgelopen weekend ben ik naar het 2.Dh5-festival geweest en daar heb ik een lezing bijgewoond van Howard Nicholas, die werkt aan het International Institute of Social Studies van de Erasmus universiteit in Rotterdam. Zijn lezing had als titel “The global economy at a tipping point”. Eerst een waarschuwing vooraf, die Nicholas in zijn lezing steeds herhaalde. Het is geen prettig verhaal, want je zult gaan lezen dat alles in de samenleving bijna op instorten staat. En dat gaat binnenkort gebeuren. Als je dus een prettige dag wilt hebben, dan kun je dit artikel beter niet tot je nemen.

Na eerdere berichten op globalinfo over een zeer onstabiele situatie in de mondiale economie, kunnen we nu een zeer onverdachte bron melden die dat bevestigt. De BIS, Bank for International Settlement heeft in haar kwartaalbericht precies dat gedaan. En de BIS is eigenlijk de ‘Centrale bank der Centrale Banken’.

De uitspraken van Mario Draghi, Jean-Claude Junker en Donald Trump herinneren ons aan alle crises in het verleden. Ze hadden net zo goed kunnen deelnemen aan de crises van 1825, 1875 en 1929 zonder een enkel woord te veranderen. Het kapitalisme staat nog niet op instorten. Jammer, we willen graag het einde van dit dodelijke systeem zien. Anderzijds komen momenteel verschillende elementen van een nieuwe internationale financiële crisis samen.

Interview met Walden Bello naar aanleiding van brochure: De Aziatische financiële crisis van 1997 kwam een tiental jaar eerder dan de wereldwijde crisis van 2008, maar liet een erfenis achter die de kiemen kunnen vormen voor een nieuwe crisis.

Peking toont zich in het handelsconflict met Washington zeer bedaard, in de wetenschap dat beide landen sterk van elkaar afhankelijk zijn. Aan de andere kant is men luidruchtiger. President Trump dreigt met hoge geldboetes, maar ook hier tonen de cijfers van zijn minister van financiën duidelijk de afhankelijkheid aan van beide landen.

Twee dingen bleven vrij constant sinds het begin van de ‘eurozonecrisis’ en de in 2010 ingezette ‘Griekse tragedie’. Enerzijds is er de steeds hardere druk vanwege de Griekse geldschieters (EU-instellingen, IMF) voor een soberheidsbeleid en neoliberale structuurhervormingen. Anderzijds is er het verzet hiertegen door diverse sociale bewegingen, in het bijzonder de officiële sociaaldemocratische vakbonden (GSEE en aangesloten organisaties) en de radicalere ‘communistische’ interprofessionele PAME- vakbondsbeweging in Griekenland.

De ministers van financiën van de eurozone (Eurogroep, voorgezeten door de Nederlandse niet zo sociale en niet zo democratische PvdA-er  Jeroen Dijsselbloem) gaven op hun bijeenkomst van 22 mei geen toelating om een leningschijf van 7 miljard euro uit te betalen aan Griekenland. Het geld zou gebruikt worden om in juli a.s. leningen terug te betalen aan de Europese Centrale Bank en andere geldschieters. Het Griekse Parlement had weliswaar verleden week ingestemd met nieuwe bezuinigingen en hervormingen opgelegd door de instellingen (Europese Commissie, ESM, Europese Centrale Bank en IMF) maar er is onenigheid tussen het IMF en de EU-instellingen over de mate waarin de Griekse citroen kan uitgeperst worden. Het IMF dringt aan op realistischer voorwaarden voor de terugbetaling, de EU – in de eerste plaats Duitsland  – wil het onderste uit de kan, ook barst die daardoor uiteen. De zaak wordt opnieuw besproken op een volgende bijeenkomst van de Eurogroep half juni.

Als we de financiële media mogen geloven, zijn we begin oktober met z'n allen door het spreekwoordelijke oogje van de naald gekropen. De grootste bank van Duitsland, treffend Deutsche bank getiteld (niet te verwarren met de Centrale Bank van Duitsland die Deutsche Bundesbank heet), dreigde finaal om te vallen. Bondskanselier Merkel had al laten weten in dat geval geen helpende hand uit te zullen steken. In de financiële pers werd ineens openlijk gespeculeerd over de mogelijkheid van een nieuw 'Lehman Moment'.

De Belg Eric Toussaint is stichtend lid en woordvoerder van het internationaal netwerk van het Comité voor de Annulatie van de Derde Wereldschuld (CADTM). Hij is auteur van meer dan een dozijn boeken over de economische politiek van de neoliberale mondialisering en over de strijd voor politieke alternatieven. Hij heeft in landen zoals Ecuador, Paraguay, Argentinië en Oost-Timor een adviserende rol gespeeld in kwesties van annulering van illegitieme schulden en het instellen van auditcommissies rond de schuld. In de eerste helft van 2015 heeft hij ingestaan voor de wetenschappelijke coördinatie van de waarheidscommissie over de Griekse openbare schuld; de commissie werd opgericht onder impuls van Zoé Konstantopoulou, de voormalige voorzitster van het Grieks Parlement.

Onderdeel van een driedaagss protestprogramma afgelopen maand in Brussel, was een European Citizen’s Assembly on Debt. Leden van de Britse Political Economy Research Centre maakten een verslag, dat hierbij wordt vertaald. Met wat aanvullingen van uw vertaler, die de conferentie ook integraal bijwoonde.