corporate power

Bedrijven lijken soms verrassend bereid om strengere fiscale of milieunormen te aanvaarden, of hebben het volmondig over de ‘sociale verantwoordelijkheid van de bedrijfswereld’. De ervaring leert dat men dan extra goed uit zijn doppen moet kijken om niet in een val te trappen. De anti lobbygroep CEO (Corporate Europe Observatory) had het goede idee om samen met Friends of the Earth en ECCJ (European Coalition for Corporate Justice) een brochure uit te brengen die waarschuwt voor zulke subtielere manipulatietechnieken.

In de Verenigde Staten en Canada wordt hevig geprotesteerd tegen weer een nieuw pijpleiding-project; Line 3. Het is een project van Enbridge, waar ook pensioenfonds ABP in heeft belegd. De pijpleiding gaat door allerlei waardevol natuurgebied waar inheemse bewoners tegen het project zijn, omdat het risico van breuken en vervuiling groot zal zijn. Maar ook is de pijpleiding bedoeld voor de beruchte tarsand-olie uit Alberta, een van de meest kwalijke vormen van oliewinning. Het verzet is groot, en zou ook in Nederland steun verdienen, onder andere door protest te richten tegen pensieofonds ABP dat in Enbridge geld heeft gestoken. De werkzaamheden zouden op 15 juni beginnen.

Rechtszaken komen te laat: Het is tijd voor een goed gesprek over het ontmantelen van Shell

Acht grote beursgenoteerde supermarkten uit Nederland, het VK en de VS, zoals Ahold Delhaize, Tesco en Walmart verhoogden hun bonussen voor bestuurders en dividenduitkeringen met 123 procent – van ongeveer $ 10 miljard naar $ 22,3 miljard – tijdens de eerste acht maanden van de coronapandemie. Dit blijkt uit nieuw onderzoek dat Oxfam Novib op 22 juni publiceerde.

De Europese Commissie werkt momenteel aan een voorstel ter bescherming van grensoverschrijdende investeringen in de EU, dat in het najaar van 2021 moet worden gepubliceerd. Er zijn verontrustende tekenen dat het nieuwe voorstel enorme nieuwe juridische privileges voor ondernemingen zou kunnen bevatten - precies waar grote banken, advocatenkantoren en lobbygroepen van grote ondernemingen op hebben aangedrongen. Een nieuw EU-hof dat uitsluitend voor ondernemingen is bestemd, zou de Europese regeringen ertoe kunnen dwingen grote bedrijven enorme bedragen te betalen als compensatie voor regelgeving die is ingevoerd om werknemers, consumenten en het milieu te beschermen.

Vandaag, op vrijdag 25 juni, stonden we voor de tweede keer letterlijk voor de deur bij Ahold in Zaandam. Met de eis dat ze stoppen met het plan om een distributiecentrum te bouwen in onze kostbare Lutkemeerpolder. Het bezoek was aangekondigd met een open brief en we werden niet binnen gelaten.

De redactie van de populaire radiozender Europe 1 heeft vijf dagen actie gevoerd tegen het ontslag van een collega, maar vooral tegen de komende annexatie van de zender door miljardair Vincent Bolloré. Die wil Europe 1 vast ankeren aan zijn tv-nieuwszender CNews, die zich zelf in het nieuws werkt met dagelijkse porties uiterst-rechtse haatpraat. De redactie beëindigde de staking woensdag na een onderhoud met de bedrijfsleiding, maar zonder echt toegevingen te hebben afgedwongen. Bolloré is toch niet te stoppen, aldus de moedeloze actievoerders.

Dit najaar presenteert de Europese Commissie een wetsvoorstel voor ketenverantwoordelijkheid. Maar de sabotagekracht van de bedrijvenlobby is groot, zo bleek uit het wettelijke gedrocht dat begin juni in Duitsland is aangenomen.

Bij een picketline van een stakingsactie tegen het Duitse supermarktconcern Lidl in Biandrate, Italië (Bij Novara, tussen Turijn en Milaan) is afgelopen vrijdag 18 juni de 37-jarige Adil Belakhdim om het leven gekomen. Een vrachtwagen die bewust door de picket heenreed om die te doorbreken, was de oorzaak. Drie mensen werden zwaar verwond, waarvan Adil het niet overleefde. Adil Belakhdim was stakingsleider voor de ‘bond van onderop’ SICOBAS.

Wat het Energiecharterverdrag inhoudt hebben we op deze site al uitvoerig besproken (*). Het is een internationaal verdrag waarmee overheden zichzelf de das hebben omgedaan, waardoor energiebedrijven enorme ‘schadevergoedingen’ kunnen eisen van staten als het beleid hun winstverwachtingen doorkruist; het is een ISDS-clausule specifiek voor de energiesector. Nu de strijd tegen de klimaatverandering en voor de transitie naar hernieuwbare energiebronnen de afbouw vereist van centrales op basis van fossiele en nucleaire brandstof, blijkt zonneklaar hoe onverantwoord onze politieke leiders wel zijn om nog in 1994 een dergelijk verdrag goed te keuren.

De linkse fractie in het Europees Parlement (The Left, GUE/NGL) liet door academische experten een studie uitvoeren over de strategie van Amazon om zo weinig mogelijk belasting te betalen.

Afgelopen vrijdag, 4 juni, bezochten activisten voor behoud van de Lutkemeerpolder het hoofdkantoor van Ahold. De eerste contacten werden gelegd om deze heikele kwestie zo snel mogelijk op te lossen.

Het lijkt wel het einde van een tijdperk voor de olie-industrie, voor ‘Big Oil’. Na decennia van tegenwerking om klimaatopwarming aan te pakken staat een van de hoofdrolspelers, Shell, plots voor de rechter en wordt effectief veroordeeld. De ontginners en verwerkers van fossiele brandstoffen hebben echter wel een succesvolle en effectieve strijd geleverd om het klimaatprobleem zo ver mogelijk uit de aandacht te houden. En dat gaat veel verder dan regelrechte klimaatontkenning te promoten via denktanks of gesponsorde politici. “Het Nederlands-Britse oliebedrijf Shell moet de CO₂-uitstoot van de volledige Shell-groep, zijn toeleveranciers en afnemers wereldwijd tegen eind 2030 terugbrengen met netto 45 procent ten opzichte van het niveau van 2019. Dat heeft een rechtbank in Den Haag beslist.” (1)

Amazon, het omstreden wereldomspannende bedrijf dat een steeds groter deel van de markt opslokt, middenstanders wegconcurreert en gruwelijke arbeidsomstandigheden gepaard laat gaan met beleid tegen vakbonden, en ‘s werelds grootste belastingontwijking, was lange tijd niet echt in Nederland aanwezig. Wie in Nederland iets bestelde bij de gigant, kreeg dat veelal uit magazijnen in België of Duitsland aangeleverd. Daar komt nu verandering in, met dank aan opmerkelijke 'partners in crime'. (Toegevoegd: correctie over Duits minimumloon)

Tijdens de corona crisis deden velen in een opwelling de uitspraak dat het anders moest worden. Open, transparanter, eerlijker waren onder andere de gebezigde termen. Laten we eens één aspect nader bekijken. Eerlijk. Uitgedrukt in belasting betalen. Winsten en kapitaal meer belasten en arbeid minder. Met Amazon als voorbeeld.

Ik schrijf dit terwijl ik op het gras zit tegenover het hoofdkantoor van Shell. Vandaag (18 mei) was de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering (AGM), waar het bestuur van het destructieve bedrijf het opnieuw voor elkaar heeft gekregen om de aandeelhouders voor te spiegelen dat hun laffe greenwashing genoeg is om “licence to operate” te behouden.

Maak een einde aan het systeem van privé-octrooien! Voor een farmaceutische industrie onder controle van de bevolking en een vrij, universeel en publiek vaccinatiesysteem. Dat eist een indrukwekkend aantal organisaties uit de hele wereld.

De koepel van supermarktorganisaties en vakbond FNV laten onafhankelijk onderzoek doen in de productieketen van de ingeblikte tomaten uit Italië. Ze willen weten welke specifieke risico’s op schendingen van mensenrechten zich in die keten voor doen en welke verbeteringen nodig zijn. Tenslotte komen er aanbevelingen hoe Nederlandse afnemers en producenten een positieve verandering in gang kunnen zetten.

Miljardenwinsten van multinationals worden nauwelijks belast. Daar lijkt nu verandering in te komen.

De derde aflevering van Crash Course over Big Tech, ‘technofeudalisme’ en democratie gaat over ‘de platformen en hoe beleid om concurrentie te bevorderen (mededinging) daar zijn grenzen heeft. Spreekster is Farwa Sial van Eurodad. Het webinar is op 20 mei (om 16:00) gratis toegankelijk. De spreektaal zal Engels zijn. (English version below)