Macron

Dat de Belgische maatschappijcriticus Raoul Vaneigem (1934) zich op enig moment over de revolte van de beweging van de ‘gele hesjes’ zou uitlaten, was te voorzien. Een onlangs verschenen Franstalige aanmoediging werd al snel in het Nederlands vertaald door Geert Carpels (van wie ik de tekst ook ontving). Raoul heeft het allemaal al eens meegemaakt, als situationist. Hij sloot zich in 1961 aan bij de situationistische beweging waarvan hij tot 1970 deel zou uitmaken. In een in boekvorm verschenen vraaggesprek tussen hem en de auteur Gérard Berréby onder de titel Niets heeft een eind, alles een begin, leest men over een aan- en ingrijpend deel van zijn activistische leven (het boek is eerder op Libertaire orde besproken). Het vuur brandt nog steeds zo blijkt uit zijn hieronder in vertaling opgenomen betoog (TH).

Om bij de presidentsverkiezingen Marine Le Pen te blokkeren, worden de Fransen opgeroepen om op Emmanuel Macron te stemmen. Achttien maanden later, uitgedaagd door een sociale beweging die door driekwart van de Fransen gesteund wordt, stuurt de regering gepantserde voertuigen de Champs-Elysées op. Onder het politiegeweld vallen er in Marseille een dode, een 81-jarige vrouw op haar balkon, en talrijke zwaar gewonden in heel het land.

Even kort, want we moeten natuurlijk zo zelf demonstreren; de opstand in Frankrijk vandaag...

Terwijl in Nederland de roze khmer en de Baudet Jugend een kinderachtige poging doet om een racistische Nederlandse variant van de gilets jaunes te creëren, gaan acties in Frankrijk fel door. Helaas ook met weer een dode in de gelederen. Le Monde heeft ondertussen onderzocht wie de gele hesjes precies zijn...

De Franse regering heeft nu besloten om een geplande eco-belasting op brandstof op te schorten als reactie op massale protesten. Terwijl de beweging van de 'gele vesten' (gilets jaunes) is uitgegroeid tot een bredere opstand tegen ongelijkheid en de neoliberale hervormingen van Macron, beweert de econoom en klimaatactivist Maxime Combes (Attac Frankrijk) dat als een manier om de klimaatverandering aan te pakken, de belasting noch eerlijk noch effectief is.

Lenin was zijn Staat en revolutie aan het schrijven toen hij ergens onderweg de pen moest neerleggen: er was een revolutie aan de gang. Ze komt zelden gelegen of op een verwacht moment. Eerlijk gezegd heb ik nog niet het gevoel gehad dat de gelehesjesopstand in Frankrijk, die verder de gele hesjes best kan missen – de scholieren die de straat opgaan dragen ze niet – de rommelende donder van de revolutie zou kunnen zijn.

Wat zich op zaterdag 1 december afgespeeld heeft in Frankrijk, had de allures van een regelrechte opstand. Het ziet er niet naar uit dat de woede gauw zal gaan liggen.

Op 17 november heeft de wereld kennis kunnen maken met de gilets jaunes-beweging. Uit woede dat leven steeds duurder wordt blokkeerden en manifesteerden zo’n 300.000 mensen op meer dan 2.000 verschillende plaatsen in Frankrijk. De beweging is sindsdien niet meer gaan liggen. Om meer te weten te komen over deze groep van manifestanten, waar men toch zo moeilijk een etiket kan opplakken, belde ik naar Cole Stangler. Stangler is freelance journalist in Parijs wiens stukken geregeld verschijnen in o.a. Jacobin, the Atlantic en The Nation.

Flinke omzetderving Franse supermarktbedrijven door blokkades van ´gele hesjes´. De protesten van de ´gele hesjes´ tegen de verhoging van de autobrandstoffen in Frankrijk hebben een flink omzetverlies opgeleverd voor de Franse hyper- en supermarkten. De activisten blokkeerden tussen 17 en 24 november vele vrachtwagens, winkels en distributiecentra. De retailers zijn nu bang voor eventuele acties vlak voor kerst en nieuwjaar.

Een gilet jaune, een geel hesje. Hesje, een woord dat me totnogtoe totaal vreemd was en nu de geschiedenis ingaat als een beweging zonder voorgaande, zoals de Franse premier Edouard Philippe terecht opmerkte. Een volledig spontane ontlading van lang ingehouden woede.

Emmanuel Macron, president van Frankrijk, zegt dat hij de boodschap (van de peilingen) heeft begrepen, hij gaat veranderen. Hij gaat zijn stijl veranderen, niet zijn beleid. Maar intussen stapelen de tegenslagen zich verder op. Met het opstappen van zijn minister van Binnenlandse Zaken Gérard Collomb, een van zijn naaste vertrouwelingen, is de malaise in de “Macronie” nog erger geworden Onder de parlemenstleden van La République en Marche (LRM) zijn er meer en meer tekenen van paniek.

Eindelijk. Nicolas Hulot houdt de eer aan zichzelf en stapt op als groen vijgenblad van president Emmanuel Macron. In de voorbije 15 maanden slikte de Franse minister van Milieu (officieel: van Transition éccologique et solidaire) de ene bittere pil na de andere. Macron had hem binnengehaald als een trofee, een populaire figuur die voor veel Fransen de verpersoonlijking van het groeiend ecologisch bewustzijn is.

Emmanuel Macron lijkt de strijdbare spoorwegbonden in Frankrijk te hebben verslagen – wat moet de volgende stap zijn voor de beweging tegen zijn hervormingen?

We weten dat de Franse president Macron voor politiek heeft gekozen toen zijn literaire ambities mislukten. Toch kan hij nog steeds niet weerstaan aan af en toe een optreden in het Elysée en struikelt hij geenszins over zijn bloemrijke lyrisch-liberale verwoordingen. ‘We hoeven toch niet de vestaalse maagden van de sociale uitkeringen te zijn’, of ‘waarom zouden we in beate bewondering voor de totems staan’, en nog: ‘er gaat zo waanzinnig veel poen naar armoedebeleid, en toch zijn er nog armen’. Het sociaal beleid, het is de nieuwe pispaal geworden van deze president die tijdens zijn verkiezingscampagne nochtans beweerde rechts en tegelijk ook links te zijn. Niet dus.

Achter Het Staatsgeweld, Het Geweld Van Het Kapitaal. De Echte ‘Casseurs’ Aan Het Werk. De staat en voor hem de overheid en voor haar de regering wijst geweld af als het komt van kanten waarvan het niet gediend is, zoals de linkse zogeheten ‘casseurs’ (van ‘casser’ = breken, stukslaan). Zij gooien, vaak in het zwart gekleed en met bivakmutsen op, ruiten van banken in of slopen overheidsrelikwieën. Ik ben tegen vernielingen, altijd al geweest, en hoewel ik de symboolwerking begrijp, denk ik dat het de zaak, fundamentele maatschappijverandering, geen goed doet. Maar ik ga mij daarover niet opwinden, want wat mijn woede opwekt, is wat die nette staten, die nette overheden, die nette regeringen allemaal vernielen in binnen- en buitenland.

In een manifest in de krant Le Monde roepen beroemdheden uit de filmwereld, waaronder Adèle Haenel, Philippe Garrel en Aki Kaurismäki, op om de ZAD in Notre-Dame-des-Landes te verdedigen als “un lieu réel qui lutte pour construire des imaginaires” (“een echte plaats die knokt om denkbeeldige op te bouwen”). En Jean-Luc Godard, de filmmaker die sinds mei ‘68 aan het experimenteren is, heeft een clip over de ZAD gemaakt. Of anders hebben slimme activisten de media dat laten geloven...

De ZAD, het gebied bij Nantes waar de aanleg van een nutteloos vliegveld gestopt werd door een jarenlange coalitie van punks, milieuactivisten en boeren, wordt vandaag verder ontruimd door de Franse staat.

Frankrijk kookt al maanden over. In tegenstelling tot de propaganda van Macron en zijn regering, neemt de hoeveelheid stakers (bijvoorbeeld bij de spoorwegen op de zesde stakingsdag afgelopen maandag) alleen maar toe. Nu zijn er bijeenkomsten over een mogelijke gemeenschappelijke algemene staking...

Een eerste ontruimingsgolf van de ZAD - het gebied waar de bouw van een nieuw vliegveld tegengehouden is - bij Nantes werd gestuit door fel en massaal verzet. Er werden wel veel onderkomens door de ordetroepen vernield en honderden mensen raakten gewond. Maar daarna is er veel herbouwd door boeren, activisten en buurtbewoners. Nu dreigt er een tweede golf ontruimingen, om dat weer kapot te maken. Een oproep tot hernieuwde solidariteit.

Sinds 22 maart 2018 is in Frankrijk een langdurige periode aangebroken van stakingen en mobilisaties en confrontaties met de overheid. Het hart van de beweging vormen de spoorwegarbeiders. De vier belangrijkste betrokken vakbonden bij SNCF (Franse spoormaatschappij) zijn: CGT, SUD, CFDT en UNSA. Op 3 april zijn zij gestart met langlopende stakingsacties in een ritme van twee dagen staken na elke vijf dagen.