vrijhandel

Bilaterals.org en Friends of the Earth International hebben samen een nieuw instrument ontwikkeld om sociale bewegingen, onderzoekers, journalisten en beleidsmakers te helpen bij het analyseren van de impact van het mechanisme voor geschillenbeslechting tussen investeerders en staten (ISDS) in handels- en investeringsovereenkomsten: de ISDS zaken-kaartzaken-kaart. De kaart wordt gehost op het ISDS-platform op bilaterals.org, een collectief initiatief van talrijke organisaties.

De Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie (EU) hebben bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO) de toegang van arme landen tot betaalbare COVID-19-vaccins effectief geblokkeerd. Het voorstel van India en Zuid-Afrika - om af te zien van de Overeenkomst inzake de ‘handelsaspecten van het intellectuele eigendom’ (TRIPS) - zou hebben afgezien van octrooien om de wereldwijde productie van vaccins aanzienlijk te verhogen. Meer dan 100 landen steunden het voorstel voordat het in maart werd geblokkeerd, en op 14 april stuurden meer dan 170 Nobelprijswinnaars en voormalige staatshoofden en regeringsleiders een open brief waarin zij er bij president Joe Biden op aandrongen de ontheffing te steunen. Ondanks de toenemende druk hebben de VS geen toezeggingen gedaan met het oog op de volgende WTO-bijeenkomst op 22 april.

Op 30 december 2020 maakten de Europese Commissie en de Chinese Volksrepubliek bekend dat ze een akkoord hadden bereikt over een EU-China investeringsovereenkomst. Er waren zeven jaar en 35 onderhandelingsrondes  voorafgegaan aan het China-EU Comprehensive Agreement on Investment (CAI), maar de eindfase lijkt toch in een holderdeboldersfeertje te zijn verlopen. Daar wijst niet alleen het tijdstip van de bekendmaking op  – ook Westerse diplomaten zitten rond die tijd van het jaar liefst bij de kerstboom – maar in het akkoord zitten verschillende belangrijke hiaten, waarvoor naar toekomstige besprekingen wordt verwezen. Vanwaar dan die haast?

Duitsland, Italië, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Nederland waren binnen de EU tussen 2005 en 2017  samen verantwoordelijk voor 80% van de import van grondstoffen gelinkt aan ontbossing. In die periode is gemiddeld elk jaar vijf miljoen hectare (groter dan de oppervlakte van Nederland) natuur in tropische gebieden omgezet voor landbouwproducten.

De Europese Ombudsman beschuldigde de Europese Commissie vandaag van wanbestuur inzake het EU-Mercosur handelsverdag. De EU-onderhandelaars sloten in juli 2019 een deal met de Mercosur-landen zonder de uitkomsten van de consultatieronde van belanghebbenden en de evaluatie van mogelijke sociale, ecologische en economische risiko´s af te wachten. De Ombudsman dringt er bij de Commissie op aan om het evaluatieproces alsnog af te ronden vóórdat de parlementen beginnen aan de ratificatie.

Omdat geld geen rem mag zijn op de wereldgezondheid, moeten vaccins niet worden behandeld als handelswaar maar als publieke goederen. Persoonlijkheden van internationaal links, zoals Jean-Luc Mélenchon, Jean Ziegler en Lula dringen erop aan dat er licenties opgesteld worden die de vrije productie van vaccins mogelijk maken.

Een vergelijking van de geschiedenis van de covid-19-pandemie in Azië en Europa (en tussen Aziatische en Europese landen) helpt bij de discussie over de keuzes en middelen van een gezondheidsbeleid. De antwoorden op sommige vragen kunnen voor de hand liggen, of veel complexer blijken te zijn. [leestijd 20 minuten]

Kort samengevat is het Energiecharterverdrag een internationale overeenkomst die aan energiebedrijven en investeerders toelaat om overheden te beboeten als deze klimaat- en milieumaatregelen nemen die de winsten van de bedrijven kunnen in het gedrang brengen, of als die bedrijven zelfs maar vrezen dat dit het geval kan zijn.

De boeren die met hun trekkers sinds een jaar het land platleggen, zijn de afgelopen dagen bezig met het blokkeren van de distributiecentra van supermarktconcerns. Dat is strategische gezien een goede zet, en veel minder gericht op het hinderen van ‘algemeen ‘verkeer en verzet tegen milieumaatregelen, waar hun protest mee begon. Maar wat ze eisen als oplossing slaat wellicht de plank mis.

Eerder besprak Lou Keune op Globalinfo.nl het boek Een dollar per dag van Abhijit Banerjee en Esther Duflo, die in 2019 de Nobelprijs Economie wonnen. Zij onderzoeken hoe de ‘extreme armoede’ in de wereld het beste bestreden kan worden. Veel concrete initiatieven worden op een praktische manier besproken. Het oordeel van Lou: een werkelijk nuttig en leesbaar boek dat kan worden aangeraden aan al diegenen die werkzaam zijn of willen zijn in de bestrijding van armoede in Afrika, Azië en Latijns Amerika. Maar ook een teleurstellend boek, omdat de auteurs weinig kritisch zijn als het gaat om kwesties als economische groei, het marktdenken, en de omgekeerde ontwikkelingshulp.

Ongewenste ontwikkelingen in Azië en Oceanië tijdens de Corona-crisis. In Hanoi hebben vijftien landen het grootste handelsverdrag ooit afgesloten, het Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP). Het verdrag is groot vanwege het aantal inwoners van de aangesloten landen (2,2 miljard mensen) en de bruto koopkracht (26.000 miljard dollar, in vergelijk: de Europese Unie 20.000 miljard dollar). (*1) De multinationale bedrijven die van dit verdrag gaan profiteren, zijn ook groot en hun winst gaat ten koste van noodlijdende boeren en lokale industrie. Vandaar dat er weerstand tegen RCEP bestaat, zowel bij populistisch rechts als bij links.

Uit een audit door voedseldeskundigen van de Europese Commissie blijkt dat het risico op de import van verboden hormoonvlees uit Canada aanzienlijk is. De bewering van de Nederlandse overheid en de Europese Commissie dat het vrijhandelsverdrag CETA en de daaruit voortvloeiende verhoogde import van vlees uit Canada niet zal leiden tot hormoonvlees is niet gebaseerd op feiten en sinds het voorlopig in werking treden van CETA niet gecontroleerd.

Zijn handelsverdragen nog verzoenbaar met de European Green Deal? ‘Met Bolsonaro in Brazilië zit het EU-Mercosur-handelsakkoord muurvast’ Is de ondertekening van een handelsakkoord met het Zuid-Amerikaanse Mercosur ‘gezien de actuele ontwikkelingen en het schrikwekkende verlies van bosgebieden’ nog wenselijk? Dat vroeg Angela Merkel zich af na een anderhalf uur durend gesprek met de mensen achter Fridays for Future. Het eerste politieke akkoord stamt van voor de Green Deal. ‘Nu moet er opeens rekening gehouden worden met allerlei duurzaamheidseisen die er eerst niet waren.’ Lees het stuk verder bij Mo*

Voor elke Euro die in overzeese hulp aan ontwikkelingslanden wordt overgemaakt, wordt €5 terug overgemaakt, volgens een nieuw rapport Catch Them If You Can, dat vandaag in Dublin is gelanceerd door de mensenrechteneducatieorganisatie 80:20 Educating and Acting for a Better World.

Het Duitse maandblad Analyse & Kritik (AK) had in haar mei-uitgave een special over corona en de medicijnenproblematiek. Een van de artikelen beschrijft het probleem van de octrooiwetgeving die de medicijnenmultinationals de macht geeft om te bepalen wie toegang tot de medicijnen heeft en wie niet. Eric Otieno beschrijft waarom dat in het geval van AIDS tot grote problemen in armere delen van de wereld voerde, en hoe daar bewegingen zich ertegen hebben verzet.

Vanaf 1 juli wordt Duitsland voor het volgende halfjaar voorzitter van de Europese Unie (EU). Berlijn heeft van de afronding en ratificatie van het vrijhandelsakkoord EU-Mercosur een prioriteit van het Duits voorzitterschap gemaakt. De onderhandelingen met Mercosur duurden tot juni 2019, en sindsdien is de Europese Commissie in alle stilte bezig met het finaliseren van de tekst met het oog op ondertekening en ratificatie.

De laatste jaren zijn er in de supermarktsector steeds meer inkoopallianties actief, waarvan een deel grensoverschrijdend opereert. Naar aanleiding van een oproep door het Europese Parlement liet de Europese Commissie onderzoek doen naar de gevolgen van hun activiteiten op het functioneren van de landbouw- en voedselketen in Europa. Op 9 mei publiceerde Landbouwcommissaris Wojciechowski een rapport geschreven door het Joint Research Centre. Hierin opgenomen zijn de inzichten en zichtwijzes van experts op gebied van mededinging, retail, voedselfabricage en boerderijproductie die op 4 en 5 november 2019 in Brussel aan een thema werkgroep deelnamen. Hieronder een samenvatting van de rapportconclusies.

De Eerste Kamerleden van de PvdA worstelen met de vraag of ze binnenkort hun goedkeuring moeten verlenen aan CETA, het handels- en investeringsverdrag dat de EU met Canada heeft gesloten. Het boek ‘The Globalists’ van Quinn Slobodian laat, zonder CETA expliciet te noemen, zien dat dit verdrag beschouwd kan worden als een nieuwe steunpilaar van het neoliberalisme, waarop ook PvdA-leider Lodewijk Asscher tegenwoordig zoveel kritiek heeft.

Tijdens de Corona-viruspandemie gaat het ratificatieproces van de handelsovereenkomst tussen de EU en Canada CETA gewoon door. In dit blogbericht wordt CETA besproken in het licht van de pandemie en wordt geconcludeerd dat we een fundamenteel veerkrachtigere samenleving nodig hebben, met meer mogelijkheden tot ageren en dat we nu misschien een eenmalige kans hebben.

Nederland kreeg zware kritiek van Spanje en Italië voor zijn weigering een Europees corona-steunfonds op te richten. Minister van Financiën Hoekstra pareerde die kritiek met verwijten van financieel wanbeheer door de vragende landen maar krabbelde later terug met een mea culpa. Hij was niet voldoende 'empathisch'. Er is meer aan de hand. De Nederlandse spreekwoordelijke spaarzaamheid heeft een aantal onfraaie kanten, die de Nederlandse regering liever onbesproken laat.