vrijhandelsverdragen

Dit factsheet is het eerste van twee studies naar hoe CETA de rechts- en machtspositie van Noord-Amerikaanse bedrijven in de EU versterkt, en daarmee Europese overheden en belastingbetalers blootstelt aan potentiële claims.

De onderhandelingen rond een ‘bindend VN-verdrag over bedrijven en mensenrechten’ zijn zowel belangrijk als interessant. Belangrijk, omdat een dergelijk verdrag heel wat onrechtvaardigheid uit de wereld zou kunnen helpen, of op zijn minst juridisch verweer, inclusief schadevergoeding, zou mogelijk maken voor de slachtoffers van mensenrechtenschendingen door multinationale bedrijven. Interessant, omdat de positie van de belangrijke spelers hier duidelijk tot uiting komt: die van regeringen, bedrijfslobbys, sociale organisaties, de Europese Unie (EU) …

Na 20 jaar onderhandelen landden vorige week Mercosur (Brazilië-Argentinië-Paraguay-Uruguay) en de Europese Unie met een nooit geziene handelsovereenkomst. CETA, de deal tussen Canada en dezelfde EU, is in vergelijking maar peanuts. Celso Amorim, ex-minister van buitenlandse zaken onder president Lula, merkt op dat het niet toevallig is dat de EU nu plots doorduwt, op het moment dat Brazilië en Argentinië economisch en politiek verzwakt zijn. Zou dat kunnen?

(21 mei 2019) De organisaties Mehr Demokratie, Campact en foodwatch vragen het Duitse Grondwettelijke Hof om een uitspraak over het demokratische gehalte van de vrijhandelsovereenkomst EU-Singapore. Buiten de nationale parlementen om kunnen handelscomités namelijk besluiten nemen over ingrijpende kwesties als de etikettering van levensmiddelen. Ze krijgen zelfs de bevoegdheid om de tekst en de structuur van het EU-Singapore eenzijdig te wijzigen. De EU neemt zo op onwettige wijze bevoegdheden over van de natiestaten. En de democratische participatie van het Europees Parlement en de nationale parlementen wordt verzwakt.

Na lang en tot in de jaren 1990 militaire junta' s te hebben ondersteund, ging de VS over tot het aanpakken van Centraal- en Zuid Amerika met behulp van “vrijhandels”-verdragen, voordat ze weer overgingen tot samenwerking met extremisten. De recente verkiezing van Mauricio Macri in Argentinië en Jair Bolsonaro in Brazilië zijn grote terugslagen voor sociaal-economische en culturele vooruitgang.

Een man die ervan verdacht wordt dat hij vier reusachtige reclamefilmborden van de suikerwatermultinational Coca Cola had gehacked om de reclamefilmpjes te vervangen met boodschappen tegen het vrijhandelsakkoord TTIP (tussen de VS en de EU) dreigt nu een zware geldstraf te krijgen.

Het Europees Parlement keurde op 13 februari een zoveelste vrijhandelsakkoord goed, deze keer met Singapore. Er is ook een ‘investeringsakkoord’ aan toegevoegd, om multinationals te beschermen tegen ‘onheuse’ behandeling door overheden, zoals nieuwe milieureglementering, sociale bepalingen, wetgeving ter bescherming van de volksgezondheid enzovoort, stuk voor stuk maatregelen die een risico kunnen betekenen voor de bestaansreden zelf van multinationals: de winst.

Hoog tijd dat het handelsbeleid van de EU fundamenteel op de schop gaat. U heeft het vermoedelijk niet gemerkt, ten midden van stakingen, klimaatbetogingen en Valentijnsdag, maar deze week gaf een meerderheid van het Europees parlement nog maar eens kritiekloos goedkeuring aan een nieuw vrijhandelsakkoord dat de EU enkele jaren geleden overeenkwam met Singapore. So what, zal u wellicht denken?

Europees Links, brengt een brochure uit over vrijhandels- en investeringsakkoorden.

Het is alweer een tijdje geleden: in oktober 2016 dreigde het Waals Parlement het vrijhandelsverdrag CETA tussen Canada en de Europese Unie niet goed te keuren, waardoor het ook op Europese schaal geen doorgang zou vinden. Paul Magnette, Waals minister-president en prominent politicus van de Waalse Parti Socialiste, was een tijdlang de held van het brede verzetsfront tegen CETA en de kop van jut van neoliberaal Europa.

Hoe Shell Nigeria met een investeringsverdrag onder druk zette om het lucratieve olieveld OPL 245 te bemachtigen